Proces neonazistische ‘kebabmoorden’ van start

Voor het gerechtsgebouw in München hebben vertegenwoordigers van Turkse organisaties betoogd voor de opening van één der belangrijkste processen in Duitsland tegen neonazi’s sinds de Tweede Wereldoorlog. Zij staan terecht voor tien moorden, de zogenaamde ‘kebabmoorden’, waarvan negen met racistisch motief. De zaak beroert Duitsland enorm.

Voor het gerechtsgebouw in München hebben vertegenwoordigers van Turkse organisaties betoogd voor de opening van één der belangrijkste processen in Duitsland tegen neonazi’s sinds de Tweede Wereldoorlog. Zij staan terecht voor tien moorden, de zogenaamde ‘kebabmoorden’, waarvan negen met racistisch motief. De zaak beroert Duitsland enorm.

Er zijn scherpe veiligheidsmaatregelen genomen voor het proces tegen vermoedelijke leden van de “Nationaal-Socialististische Ondergrondse” (NSU). Uren voor de opening omstreeks 10.00 uur stonden reeds tientallen mensen te wachten om de rechtsgang te kunnen bijwonen. Er is ook massale persbelangstelling. Volgens de BBC staan 500 agenten in voor de veiligheid. De omliggende straten werden afgezet.

Turkse organisaties protesteerden voor het gerechtsgebouw in München. Zij vroegen om gerechtigheid.

Hoofdbeschuldigde is de 38-jarige Beate Zschäpe. Zij staat terecht voor haar vermoedelijke deelname aan tien moorden van de rechtsextremistische terreurcel tussen 2000 en 2007, waarvan er negen een racistich karakter hebben. Het gaat om moorden op mensen van Turkse en Griekse origine, alsmede een Duitse politieagente. Zij zit vast sinds ze zich op 8 november 2011 bij de politie heeft gemeld. Zschäpe, die levenslang riskeert, ontkent de beschuldigingen. Zij wordt beschuldigd van medeplichtigheid in 15 gewapende overvallen, poging tot moord bij twee bomaanslagen en brandstichting.

Volgens de openbare aanklager pleegde de NSU haar aanslagen om angst te zaaien onder migranten en hen zo het land te doen ontvluchten.

Meer dan 600 getuigen

Er staan nog vier andere mensen terecht. Twee andere verdachten, die de vermoedelijke moordenaars zouden zijn, hebben op 4 november 2011 zichzelf van het leven benomen toen de politie op het punt stond hen in te rekenen. Het gaat om Uwe Böhnhardt (34) en Uwe Mundlos (38). Zowat 80 familieleden en slachtoffers hebben zich burgerlijke partij gesteld.

Er komen meer dan 600 mensen getuigen. Normaal zouden de debatten in januari 2014 eindigen, maar nu is al duidelijk dat het proces veel langer zal duren.

Inlichtingendiensten onder vuur tijdens onderzoek kebabmoorden

De haatmoorden, die in de Duitse pers omgedoopt zijn tot ‘de kebabmoorden’ bleven ruim 10 jaar onopgemerkt. Dat de binnenlandse veiligheidsdienst dit extreem-rechts terrorisme (naast de moorden, pleegden ze ook nog bomaanslagen en overvielen ze banken) zo lang ongemoeid liet, is een van de redenen waarom deze zaak zoveel deining veroorzaakte. Er werd zelfs gevreesd dat de het moordcommando een hand boven het hoofd heeft gehouden. Duitsland is ook geschokt door het feit dat de staatsveiligheid neonazi’s zou gebruikt hebben als informanten en betaald hebben met belastinggeld. De zaak kostte het hoofd van de binnenlandse veiligheidsdiensten zijn functie.

De Berliner Zeitung onthulde dat de Italiaanse inlichtingendienst AISI de Duitse collega’s al in 2003 aansprak over het bestaan van de moorddadige neonazicel. De Duitse inlichtingendienst deed niets met de informatie die de Italianen hen doorspeelden. De daders van de kebabmoorden werden niet bij neonazi’s gezocht maar in het Turkse misdaadmilieu.

De leden van de Nationaal-Socialistische Ondergrondse zouden volgens de inlichtingen van de Italianen in 2002 aanwezig geweest zijn op een neonazitreffen in ons land. Daardoor kwam ook een Vlaams Belang-politica in het vizier.

Vlaams Belang-politica in vizier

De ontmoetingen van Italiaanse en Duitse neonazi’s vonden plaats in taverne Uylenhoeve in Waasmunster. Die werd uitgebaat door Frieda Foubert, tot in 2006 gemeenteraadslid voor Vlaams Belang in Waasmunster. Dat bracht De Morgen uit. De locatie werd toen geobserveerd door de Belgische staatsveiligheid.

“Als men nu spreekt van een ontmoeting onder neonazi’s in november 2002 in Waasmunster, dan klinkt dat aannemelijk”, zei Geert Cool, destijds actief bij het tegen Vlaams Belang agerende Blokbuster. “In 2004 brachten wij aan het licht hoe in dat café herdenkingen plaatsvonden van de geboorte van Adolf Hitler. Die zomer was er in de taverne een bijeenkomst gepland met leden van het Amerikaanse National Alliance, een neonazi-groep onder leiding van Robert Griffin.”

In 2004 werd Frieda Foubert uit het VB gezet, om even later onder impuls van parlementslid Francis Van den Eynde, ondertussen ook al uit het Vlaams Belang gestapt, weer te worden opgevist. In 2006 trok Foubert zelf de deuren achter zich dicht bij het Vlaams Belang.

Diplomatieke spanningen met Turkije

Het proces zette ook de diplomatieke relaties met Turkije op scherpe. Dat kwam vooral door de enorme mediabelangstelling, uit binnen- en buitenland. Er was slechts plaats voor 50 journalisten in de rechtzaal. Dat wie eerst kwam, eerst een plaats kreeg, stootte op kritiek. Gevolg van die regel was immers dat vooral Duitse media, en ook al veel plaatselijke media, een plaats kregen. Daar was Turkije het niet mee eens, omdat zij dreigden geen journalist in de zaal te hebben.

Volgens De Standaard wilde de krant Bild Zeitung een plek afstaan, maar dat stond de Münchense rechtbank niet toe. Ze wilden ook geen videoverbinding toelaten.

Hoe gevoelig deze hele zaak ligt, bleek uit de reactie van Turkije: toen vicekanselier Philipp Rösler op bezoek was in Ankara, kreeg hij van de Turkse president Abdullah Gül te horen dat zij verwachten dat er meer plaatsen komen voor Turkse media. Blijkbaar met succes: volgens de BBC kregen zij vier extra plaatsen. Verschillende belangrijke Duitse kranten grepen echter naast een zitje, weet AFP.