Conservatieve politici in de VS beleven moeilijke tijden. De Tea Party-aanhang is niet alleen radicaal, maar ook wispelturig. Het ene moment ben je nog (ultra)conservatief, het andere alweer nat achter de oren. Het overkomt Paul Ryan, favoriet om de nieuwe speaker te worden.
Paul Ryan werd midden vorige week redder in nood van de Republikeinen die krampachtig op zoek zijn naar een speaker, een voorzitter van het Huis van Afgevaardigden.
Tijdens de vorige presidentsverkiezingen, in 2012, werd Ryan zowel uitgespuwd door Democraten als omarmd door de Tea Party. Sarah Palin was “erg onder de indruk” van de toenmalige Republikeinse kandidaat voor het vicepresidentschap (zijzelf was vier jaar eerder een minder fortuinlijk kandidaat vicepresident). “Man” zei ze, op Fox News, toen haar werkgever, “hij is scherp, slim, heeft een uitgesproken mening en is passioneel voor oplossingen van het gezond verstand die Amerika moet volgen om weer op het juiste pad te geraken”.
Andere conservatieven, zoals Laura Ingraham en Ann Coulter, noemden hem respectievelijk een “schitterende” en een “perfecte” keuze voor het vicepresidentschap. Aan Democratische kant werd een clip verspreid waarin Ryan zelf, of toch iemand die zoals hij fors wilde snijden in het overheidsgeld dat naar gezondheidszorg ging, werd getoond terwijl hij een lieve grootmoeder in een ravijn duwde. Hij wou ouderen hun zorg afpakken.
Geen ultraliberale seks
Toen was er weinig twijfel, Ryan was een aanhanger van het ultraliberalisme, de zaligmakende vrije markt, een (weliswaar kuise) volgeling van Ayn Rand, die zelf, overigens met heel wisselend succes, haar vrije markttheorieën ook probeerde toe te passen op haar minnaars. De toenmalige Republikeinse presidentskandidaat Mitt Romney, die tevergeefs naar argumenten had gezocht om de conservatieven te overhalen, nam Ryan onder meer als kandidaat vicepresident omdat hij via de jonge Ryan robuuster zou lijken, conservatiever, radicaler.
Toen John Boehner in september opstapte als speaker, moegetreiterd door de rechtervleugel van de Republikeinen (of vanuit hun standpunt bekeken, onwillig om gehoor te geven aan hun eisen), en de eerste kandidaat-vervanger Kevin McCarthy ook al gauw de illusie opgaf dat hij met die hardline groep in zee kon gaan, werd Paul Ryan als redder in nood binnengehaald. Hij liet zich wekenlang pramen, zei herhaaldelijk dat hij de baan niet zocht en niet wou.
‘Redelijk’, ‘zwak’
Uiteindelijk koppelde hij voorwaarden aan zijn kandidatuur. De belangrijkste was dat hij door alle geledingen binnen de partij ondersteund zou worden. Over de andere vleugels maakte hij zich geen zorgen, maar over de Freedom Caucus, de groep van 40 ultraconservatieven, Tea Party ‘oenen’, om in de terminologie van Boehner te blijven, was hij niet zo zeker. Na overleg met de groep bleek dat ze zijn kandidatuur in meerderheid, zij het niet in overdonderende meerderheid, ondersteunde.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Quasi onmiddellijk nadat bekend werd dat de Freedom Caucus hem ondersteunde, waren er twee dingen te merken. De Democraten, die hun advertentie met de grootmoeder die in de dieperik verdween, toch nog ergens in hun achterhoofd moesten hebben, toonden zich blij en noemden Ryan “redelijk”. De conservatieve commentatoren van weleer lieten hem vallen als een baksteen. Ingraham noemde hem Boehner 2.0. Coulter, die haar lot verbonden heeft aan Donald Trump, valt hem aan als zwak.
Demint & Gingrich encourage “House Freedom Caucus” to vote for Paul Ryan, change name to “House Surrender Caucus.” https://t.co/V9atOfCtBW
— Ann Coulter (@AnnCoulter) October 26, 2015
The Washington Post bericht dat de leden van de Freedom Caucus die hun stem aan Ryan beloofden in reactie daarop bakken scheldproza in hun mailbox vinden. Scheldproza van aanhangers die hen tot een week geleden de hemel in prezen omdat ze zo standvastig elk compromis weigerden.
Het ene moment voelden ze via hun mailbox schouderklopjes met “doe zo verder”. Het volgende moment waren drie typische mails: “Je zou je moeten schamen”, met een dreigement rond de volgende verkiezingen; “Jullie moeten allemaal vervangen worden”; “je bent een RINO-schoothond geworden, die met plezier op de keel van de conservatieve kiezers stapt”.
RINO is in conservatieve kringen een heel gebruikelijk scheldwoord: Republican in Name Only.
‘Transformatie in draaikont’
“Kijk”, zegt een van de belaagde conservatieven, Mick Mulvaney uit South Carolina: “ik kan me inbeelden dat er een theoretische kans is dat we allen in 12 uur omgetoverd zijn van radicale extremistische crazies naar typische draaikonten van Washington. Maar misschien is het een geloofwaardiger scenario dat we dit als een goede stap beschouwden voor de conservatieve beweging”.
Maar om dat uitgelegd te krijgen aan de achterban is er enige inspanning vereist. Het is misschien zelfs onbegonnen werk.
Matt Lewis, een conservatief commentator die binnenkort een boek over de Republikeinen uitbrengt onder de in ieder geval lokkende titel “Te Dom om te Falen”, schrijft in The Daily Beast dat er een aantal redenen zijn waarom de Tea Party-aanhang zo wispelturig is.
Ten eerste: Ryan heeft zich de voorbije jaren op een aantal punten niet langer zo radicaal getoond. Zo stemde hij voor de redding van de auto-industrie met overheidsgeld – doodzonde in kringen van vrije marktextremisten. Dat ging vooraf aan zijn kandidatuur voor het vicepresidentschap en werd op het moment nauwelijks opgemerkt.
Ook na 2012 toonde hij zich wel eens gematigder dan zijn reputatie het vereiste.
Wij tegen zij
Maar daar zit de kern van het probleem niet, aldus Lewis. Ryan is niet perfect conservatief maar nog altijd veel conservatiever dan het gros van de Republikeinen. Hij wordt “ongetwijfeld de meest conservatieve speaker uit de moderne geschiedenis”.
Het lijkt erop dat “de conservatieve provocateurs van het moment in toenemende mate hun steeds woester publiek volgen in plaats van het te leiden”.
Ooit ging het er voor de conservatieve basis op de Rockefeller Republicans, de progressieve Republikeinen, zij die voor abortusrechten waren, voor een bepaald niveau van belastingen, te verdrijven. Maar nu die progressieve Republikeinen grotendeels van het toneel zijn verdreven gaat het de wispelturige basis daar niet langer om. De basis is niet langer door programmapunten gedreven, maar door een “wij tegen zij” denken.
Never forget Ryan’s support for fast-track for TPP, secretly negotiated, multi-year 31-chapter global agreement that no one has read.
— Laura Ingraham (@IngrahamAngle) October 21, 2015
Ryan kon de meest vrije marktman zijn in het westelijke halfrond, hij kan elke belasting die hij ontmoet schrappen. Het volstaat niet langer omdat hij nu ook deel uitmaakt van het systeem. Hij is niet langer wij maar zij. Bovendien heefrt de oude ideologie grotendeels afgedaan.
De vrije markt is, onder impuls van Donald Trump, die protectionisme preekt, niet langer een onontbeerlijk teken van conservatisme. Laura Ingraham verwijt Ryan dat hij vrijhandelsakkoorden ondersteunt, zoals het TPP. Belastingverlagingen en anti-abortusactie zijn evenmin nog onontbeerlijke voor (alle) Tea Partiers. Trump heeft gezegd dat wat hem betreft rijken hogere lasten kunnen dragen, terwijl Ann Coulter (die niet aan haar eerste provocerende uitspraak toe is) al stelde dat “Trump abortussen in het Witte Huis kan uitvoeren, zolang hij maar alle illegalen deporteert”.
Dat is het effect van aanhoudend populisme, aldus Lewis, dat via de achterdeur van de Tea Party een liberale kandidaat (Trump) aan de leiding staat in de nationale peilingen van Republikeinse presidentskandidaten.
Afgelopen weekend liet gewezen president George Herbert Walker Bush, vader van de worstelende presidentskandidaat Jeb Bush, en ook veelvuldig voor RINO uitgemaakt, aan de New York Times weten dat hij zijn eigen partij niet langer begrijpt.
Woensdag spreken de Republikeinse leden van het Huis van Afgevaardigden zich uit over de kandidatuur van Ryan. Donderdag wordt hij, tenzij het woensdag heel fout loopt, wellicht verkozen tot nieuwe speaker.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier