De Palestijnen treden vandaag toe tot het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. Zo ligt de weg open om een klacht in te dienen tegen ‘de oorlogsmisdaden van Israël.’ Vijf vragen over de omstreden toetreding.
De Palestijnen worden vandaag lid van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. Met de toetreding van Palestina tot het Internationaal Stafhof kan de ‘staat’ klacht indienen bij het justitie-orgaan.
Waarom willen de Palestijnen zo graag toetreden?
‘Voor de Palestijnen is dit een historisch moment, het geeft hen rechten’, aldus Fadi El Abdallah, de woordvoerder van het ICC aan de nieuwssite Middle East Eye. Israël is, net als de Verenigde Staten en Rusland, geen lid van het Internationaal Strafhof, dat vandaag 123 lidstaten telt. Maar het ICC zou wel bevoegd kunnen zijn voor Israëlische activiteiten in de Palestijnse gebieden.
Het is trouwens niet de eerste keer dat de Palestijnen proberen gehoord te worden door ’s werelds enige permanente gerechtshof voor oorlogsmisdaden. In 2009 dienden ze een verzoek in dat verworpen werd omdat ze geen staat vormen.
In 2012 aanvaarde de Algemene Vergadering van de VN Palestina als niet-lid met het statuut van waarnemer. Op 31 december 2014 volgde een volgende stap op de lange weg naar internationale erkenning. De Palestijnse president Mahmoud Abbas ondertekende toen het Statuut van Rome, de basis van het ICC. Onder internationale druk had hij daar vier maanden mee gewacht om de internationale onderhandelingen met Israël een kans te geven. Nadat de gesprekken met een sisser waren afgelopen en de roep van de Palestijnen luider werd, sloot hij zich bij het verdrag aan.
Om welke klachten gaat het juist?
De mogelijke oorlogsmisdaden tijdens de oorlog in de zomer van 2014 in de Gazastrook en de bouw van Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever worden de hoofdpunten van de Palestijnse zaak.
Volgens Michael Sfard, een vooraanstaand Israëlisch mensenrechtenadvocaat wordt het erg moeilijk om te bewijzen dat het Israëlische optreden in het conflict van de voorbije zomer onder de rechtspraak van het ICC (International Criminal Court) valt. Ruim 2.200 Palestijnen, onder wie 530 kinderen volgens de Verenigde Naties, werden gedood in de 50 dagen durende oorlog. 67 Israëlische soldaten en zes burgers in Israël lieten eveneens het leven.
De advocaat benadrukt aan Belga dat de Palestijnen met de nederzettingen ‘een sterker been hebben om op te staan’.
Schieten Palestijnen zichzelf zo niet in eigen voet? Ook zij kunnen vervolgd worden voor misdaden.
De Palestijnen moeten er zich van bewust zijn dat zelf ‘gevaar lopen’. Hamas werd er in het verleden meermaals van beschuldigd de bevolking te hebben ingezet als menselijk schild. Bovendien vuurden leden van Hamas tijdens de operatie Protective edge in de zomer van 2014 ook raketten af op Israël.
Internationale organisaties, waaronder Amnesty International, benadrukken dat beide groepen zich schuldig hebben gemaakt aan oorlogsmisdaden. De Israëlische overheid verwacht dan ook dat deze ngo’s hun klachten zullen ‘steunen’.
Hoe reageert Israël?
Onmiddellijk na de bekendmaking volgde reeds forse kritiek vanuit Israëlisch hoek. Zo bevroor Tel Aviv de transfer van 106 miljoen euro belastingen die in december voor rekening van de Palestijnse Autoriteit waren geïnd. Al maakte de regering afgelopen vrijdag bekend dat deze toch zullen worden doorgestort. ‘Dit gebeurt uit humanitaire redenen’, aldus premier Benjamin Netanyahu.
De Amerikaanse regering, en ook de Europese Unie hadden Israël aangemaand het achtergehouden geld aan het autonoom bestuur in Ramallah te betalen.
Volgens de Duitse professor in de Rechten Kai Ambos, professor, moet Netanyahu zich niet onmiddellijk zorgen maken. ‘De handelingen van het ICC nemen erg veel tijd in beslag. Verdachten en getuigen moeten ondervraagd worden en officiële onderzoeken moeten worden geopend. Ondertussen zal Israël op alle mogelijke manieren de wereld ervan proberen te overtuigen dat het ICC niet tussenbeide moet komen omdat er reeds een ‘degelijk’ juridisch systeem bestaat in Israël’, aldus Ambos.
Mengt ICC zich in een politiek – gevoelig- debat?
Al weerklinkt vooral de vraag ‘of een klacht ook werkelijk tot daden zal leiden?’ Zelfs als het Strafhof een arrestatiebevel uitschrijft, heeft het geen politiemacht om effectief tot een arrestatie over te gaan. Dat bewijst onder meer het voorbeeld van de Soedanese president Omar al-Bashar. Hoewel er sinds 2009 een arrestatiebevel tegen hem loopt, blijft hij op vrije voeten. Zijn buitenlandse reizen zijn wel aan banden gelegd.
Enerzijds vrezen annalisten dat het neutraal gerechtshof door zich uit te spreken over het Israëlische-Palestijnse op glad ijs begeeft. ‘Het ICC maakt zichzelf kwetsbaar en loopt het gevaar imagoschade op te lopen’, schrijft BBC.
Ook de klachten tegen de Keniaanse president Uhuru Kenyatta liet het ICC vallen. Nochtans werd de man beschuldigd van misdaden tegen de mensheid bij het etnisch geweld na de presidentsverkiezingen in 2007.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier