Barack Obama zegt nogmaals nee tegen een Republikeins plan om de overheid weer te openen en het schuldplafond te verhogen. Op zijn minst wordt er nu, met de deadline van 17 oktober in zicht, al dagelijks onderhandeld.
Obama ontving de Republikeinse Senaatsfractie vrijdag in het Witte Huis. Volgens anonieme insiders die door de New York Times geciteerd worden, hadden de Republikeinen een nieuw voorstel bij zich om de begrotingscrisis voorlopig te beëindigen.
Dat plan zou bestaan uit een provisoire begrotingsmaatregel die het zou mogelijk maken dat de overheidsdiensten weer geopend worden tot einde maart. Daarnaast zou het schuldplafond (de wettelijke bovengrens op de Amerikaanse staatsschuld) verhoogd worden tot eind januari.
Tegelijkertijd zouden er onderhandelingen beginnen over de begroting en besparingen. Over het gedeeltelijk ontmantelen van Obama’s nieuwe ziektewet, de Republikeinse eis waarmee de huidige government shutdown in de VS anderhalve week geleden begon, zei het nieuwe voorstel niets.
Geen geweldig plan
Voor de president was dat niet meer dan een goed vertrekpunt. “Hij omschreef het als constructief en zei dat het elementen bevatte waarrond gewerkt kan worden”, zei Susan Collins, een gematigde Republikeinse senator uit de staat Maine, aan de New York Times. “Maar ik wil u niet de indruk geven dat hij het goedkeurde en zei: ‘Wat een geweldig plan’, want dat deed hij niet.”
Obama is nog steeds van mening dat er eerst een onvoorwaardelijke verhoging van het schuldplafond en heropening van de overheid moet komen voor er over wat anders gepraat kan worden.
“Wat wij niet de te volgende weg vinden, is de verhoging van het schuldplafond opnieuw koppelen aan begrotingsonderhandelingen”, ze Witte Huis-woordvoerder Jay Carney. “Want dan koppel je de mogelijkheid van een default weer aan de vraag of één kant krijgt wat hij wil in die onderhandelingen.”
Chantage belonen
Obama wil eerst concessies van de Republikeinen, omdat het niet de eerste keer is dat zij hem onder druk zetten met het schuldplafond. Dat gebeurde ook al eens in 2011. Toen was het Obama die concessies deed. Een betalingscrisis werd pas op het allerlaatste nippertje vermeden, maar Amerika schoot er wel zijn vlekkeloze AAA-kredietrating bij in.
Obama ziet dreigen met het schuldplafond – en bijgevolg het welzijn van de hele Amerikaanse economie – dan ook als chantage en die wil hij niet belonen. Hij zegt te willen voorkomen dat het hem of ander presidenten in de toekomst nogmaals overkomt. Voorspelbaar zien de Republikeinen het andersom.
“Hier is wat ik tegen de president gezegd heb”, zei senator Lindsey Graham uit North Carolina aan de New York Times: “Ik begrijp dat u het presidentsambt wil beschermen, maar u kan het Congres niet zeggen: beëindig de government shutdown, verhoog het schuldplafond en dan pas zal ik met jullie praten. Die autoriteit kunnen wij als institutie niet weggeven.”
Lange messen
Hoe dan ook stijgt het optimisme lichtjes dat er een oplossing uit de bus komt voor 17 oktober. Dat is de datum waarop de VS het schuldplafond bereikt en zijn rekeningen niet meer kan betalen. Potentieel gevolg daarvan is een crisis waarvan de gevolgen onvoorspelbaar zijn, al zijn economen het erover eens dat de averij voor de (wereld)economie zeer ernstig en mogelijk zelfs catastrofaal zou zijn.
Het optimisme in Washington slaat echter vooral op de sfeer, die de laatste paar dagen een tikje verbeterd is. Concreet is er nergens overeenstemming over, behalve dat het wenselijk is om de crisis voor 17 oktober te beëindigen.
Bovendien is nog steeds niet duidelijk of de Republikeinse partij in staat is om een compromis te sluiten zonder dat dat een interne nacht van de lange messen op volgt – en of ze dat er voor over hebben. Terwijl je gematigde Republikeinen nauwelijks nog hoort over Obamacare, kondigen de Tea Party-sympathisanten binnen de partij aan dat ze nog steeds niet van plan zijn om voor een deal te stemmen die de ziektewet intact laat. Met nog luttele dagen te gaan, staat dus niet vast dat het worst case scenario daadwerkelijk afgewend kan worden.
