Obama waarschuwt de Republikeinen: ‘Kap ermee’

Tom Vandyck
Tom Vandyck Tot 2014 correspondent in de VS voor Knack.be

Een zichtbaar geïrriteerde VS-president Barack Obama heeft de Republikeinen opgeroepen om de Amerikaanse overheid open te houden. De kans dat een crisis vermeden kan worden, slinkt met de dag.

Obama’s oproep kwam er nadat de Democratische meerderheid in de Amerikaanse Senaat tijdens een strikt volgens de partijlijnen verlopen stemming een resolutie had goedgekeurd om geld vrij te maken om de overheidsdiensten open te houden in afwachting van een nieuwe begroting.

De Senaatsresolutie herstelt ook de middelen voor Obamacare, de nieuwe ziektewet van de president. De Republikeinen in het Huis hadden eerder een tekst aangenomen die de overheid alleen open houdt in ruil voor het schrappen van alle geld voor Obamacare.

Shutdown en schuldplafond

Daarmee ligt de bal weer in het kamp van het Huis. Stemt dat in met de versie van de Senaat, dan blijft de Amerikaanse overheid gewoon open. Gebeurt dat niet, dan gaan een groot aantal overheidsdiensten maandag om middernacht dicht.

“In tegenstelling tot de vorige keer dat ze hiermee gedreigd hebben, gaat het nu niet over het begrotingstekort”, zei Obama. “In plaats daarvan zijn de Republikeinen in het Huis zo druk bezig met het te vriend houden van de Tea Party dat ze dreigen met een ‘government shutdown’ tenzij ik overga tot de ontmanteling van de Affordable Care Act (de officiële naam voor Obamacare; red.).

Wat er in het Huis uit de bus komt, is een levensgroot vraagteken. Daar heerst namelijk onenigheid binnen de Republikeinse fractie.

Een dag geleden zag het er nog naar uit dat er een intern akkoord was om een government shutdown te vermijden. De poging om Obamacare te kelderen, zou dan opgeschort worden tot binnenkort de verhoging van de limiet op de staatschuld (het zogenaamde ‘schuldplafond’) op tafel komt.

Even later lieten de Tea Party-aanhangers binnen de fractie weten dat ze dat niet zien zitten. Zij willen Obamacare onmiddellijk op droog zaad zetten en hebben daar een sluiting van de overheid voor over.

“Ik realiseer me dat veel van wat er aan de gang is politiek theater is, maar dat theater heeft gevolgen voor echte mensen”, waarschuwde Obama. Onder andere militairen overzee zouden volgens hem niet meer op tijd betaald worden. De overheid zou geen leningen meer kunnen uitschrijven voor rurale gemeentes of beginnende KMO’s. Allerlei wetenschappelijk onderzoek zou stilvallen.

“Shutdowns in het verleden hebben de economie geschaad en dat zou deze keer ook gebeuren”, zei Obama. “Dat is waarom veel Republikeinse senatoren en gouverneurs hun partijgenoten hebben gezegd dat ze ermee moeten kappen en een begroting goedkeuren.”

Economische shutdown

Na een potentiële government shutdown dinsdag moet Washington ook een tweede, zo mogelijk nog grotere klip omzeilen: het schuldplafond. Dat wordt in principe op 17 oktober bereikt. Wordt het niet verhoogd, dan dreigt een internationale financiële crisis, omdat Amerika zijn schulden niet meer kan afbetalen.

Dat zou veel erger zijn dan een government shutdown, zei Obama. “Het zou effectief een economische shutdown zijn, waarvan de gevolgen niet alleen hier gevoeld worden, maar in de hele wereld. We weten niet ten volle wat er zou kunnen gebeuren en wat de gevaren daarvan zijn, simpelweg omdat het Congres nog nooit gedreigd heeft om in wanbetaling te gaan. Maar we weten dat het een diepgaand destabiliserend effect zou hebben op onze hele economie en op de wereldeconomie, omdat Amerika daar het fundament van is.”

Obama zei dat hij bereid is om te onderhandelen over manieren om aan de details van de ziektewet te sleutelen of het begrotingstekort terug te brengen. “Maar we gaan dat niet doen onder het dreigement om de hele economie op te blazen. Ik zal niet onderhandelen over de verantwoordelijkheid van het Congres om de rekeningen voor gemaakte kosten te betalen.”

Hardliners

Dat Obama veel gehoor zal krijgen in het Huis van Afgevaardigden, is twijfelachtig. “Praatjesmakerij van een president die weigert om zelfs maar deel te nemen aan het proces, zal het Congres geen stap dichter brengen bij een oplossing”, reageerde John Boehner, de Republikeinse voorzitter van dat halfrond.

Toch is een oplossing theoretisch eenvoudig. Heel wat Republikeinen vinden dat de Tea Party-hardliners te hoog spel spelen. De veteranen onder hen herinneren zich met afschuw de government shutdowns uit de jaren negentig, toen de Republikeinse partij met de zwarte piet bleef zitten.

Feit is: de Tea Party-getrouwen zijn maar met enkele tientallen. In het 435 zetels grote Huis zitten 200 Democraten. Bijgevolg zijn er in principe maar een stuk of twintig Republikeinse stemmen nodig om de zaak te ontmijnen.

Alleen zou zo’n openlijke breuk met de partijdiscipline in een dossier met huizenhoge hoge inzet als dit weellicht voor een open burgeroorlog zorgen binnen de Republikeinse partij. Die zou wellicht voorzitter Boehner zijn baan kosten.

De Republikeinse Congresleden die tegen de Tea Party ingaan, riskeren hun eigen baan te verliezen bij de volgende voorverkiezingen, wanneer vooral conservatieve getrouwen komen stemmen. De Tea Party heeft eerder al bewezen dat ze lui die de harde lijn niet volgen op die manier kan afstraffen. Dat houdt de schrik erin.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content