‘Nucleair akkoord is start van betere relaties tussen Iran en het Westen’

In Genève is een akkoord bereikt over het Iraanse nucleaire programma. Volgens de Amerikaanse toponderhandelaar en minister van Buitenlandse Zaken John Kerry staat de weg nu open voor normale betrekkingen tussen Iran en het Westen.

In Genève is na marathonoverleg een akkoord bereikt over het Iraanse nucleaire programma. Dat heeft de hoge vertegenwoordigster van het Europees buitenlands beleid Catherine Ashton bekendgemaakt.

“Er is overeenstemming bereikt in de 5+1 gesprekken”, aldus Ashton. Onderhandelaars van de grootmachten VS, Rusland, China, Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland onderhandelen sinds woensdag in Genève met Iran over het omstreden nucleaire programma van Iran. Ook Teheran bevestigde het akkoord.

Iran bevriest de komende zes maanden een deel van zijn nucleair programma, in ruil worden een deel van de internationale sancties tegen het land opgeheven. Het akkoord zou er in bestaan dat Iran het verrijken van uranium beperkt tot 5 procent. Uranium van 20 pct zou afgezwakt worden, zodat het niet meer voor militaire doeleinden kan worden ingezet. Er zouden ook geen nieuwe centrifuges of installaties meer bijkomen. Inspecteurs van het Internationaal Atoomagentschap zullen daarop toezien. In ruil worden de sancties tegen het land verlicht, ter waarde van 7 miljard dollar.

Het akkoord is een belangrijke eerste stap. Dat heeft de Amerikaanse president Barack Obama in een reactie gezegd. ‘ Het akkoord is een opening naar een veiliger wereld,’ aldus Obama, die wel waarschuwde dat Iran zijn ambities voor een nucleair wapen dient op te bergen.

Het akkoord dat in Genève is bereikt over het Iraanse nucleaire programma zal “meer zekerheid bieden aan de wereld, aan Israël en aan onze partners”, zo zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry op een persconferentie.

Het akkoord met Iran is “een eerste stap” volgens Kerry, die erop wees dat de tekst “niet zegt dat Iran het recht heeft om uranium te verrijken, wat sommige interpretaties over het akkoord ook mogen beweren.” John Kerry zei dit kort nadat zijn Iraanse ambtsgenoot Mohammad Javad Zarif had gesteld dat de tekst “een duidelijke referentie bevat volgens dewelke de verrijking in Iran kan doorgaan.”

Kerry probeerde zijn coalitiegenoten gerust te stellen. “Dit akkoord biedt meer zekerheid aan de wereld en ook aan Israël, en aan onze partners in de regio”, zei Kerry. “Er is geen meningsverschil tussen de VS en Israël over het uiteindelijke doel, dat Iran niet over een atoomwapen mag beschikken.”.

“We hopen dat het nucleaire akkoord kan leiden tot nieuwe betrekkingen tussen Iran, het Westen en de buurlanden van Iran”, zei Kerry. “Ik ben ervan overtuigd, net als president Obama, dat we de juiste keuze hebben gemaakt”, voegde hij er nog aan toe.

Het voorlopige akkoord over het nucleaire programma van Iran is “in het belang van de landen in de regio en de wereldvrede”. Dat heeft de Iraanse president Hassan Rohani geschreven in een brief aan de hoogste geestelijke leider van Iran, ayatollah Ali Khamenei. Hij voegde eraan toe dat de “nucleaire rechten en de rechten van Iran op de verrijking van uranium zijn erkend door de grootmachten”.

Minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders “verwelkomt” het akkoord. Het overeengekomen plan moet nu “snel en goedschiks” worden uitgevoerd door Iran, benadrukt hij. Het akkoord van Genève is “een eerste stap” in een definitieve oplossing voor de kwestie van het Iraanse atoomprogramma, zegt Reynders.

Volgens de minister zal de controle op de naleving van het akkoord bepalend zijn om na te gaan of Teheran zijn internationale verplichtingen ook nakomt. Reynders vindt ook dat van het huidige momentum gebruik moet gemaakt worden om een finale en globale overeenkomst te bereiken. Het doel is ervoor te zorgen dat Iran geen atoomwapen kan ontwikkelen, vindt de minister. Volgens Reynders moet Iran ook concreet tonen dat het tegemoet wil komen aan de bekommernissen van de internationale gemeenschap

Volgens de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov, zijn er “geen verliezers” bij het akkoord. “Iedereen wint”, citeerden de Russische persbureaus Lavrov na vier dagen van onderhandelen in het Zwitserse Genève. Het akkoord, dat in eerste instantie voor zes maanden geldt, zal “helpen om de vrede en de stabiliteit in het Midden-Oosten te bewaren”, stelde de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi. Iran bevriest het komende halfjaar een deel van zijn nucleaire programma. In ruil wordt een deel van de internationale sancties tegen het land tijdelijk opgeheven.

Israël heeft het akkoord “een slecht akkoord” genoemd. Volgens de Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft Teheran gekregen “wat het wilde”.

“Dit is een slecht akkoord dat aan Iran geeft wat het wilde: opheffing van sancties en het behoud van een belangrijk deel van zijn nucleaire programma”, zo klonk het in een communiqué enkele uren na het bereiken van het historische akkoord tussen de grootmachten en Iran.

“Het akkoord staat toe dat Iran zijn uranium blijft verrijken, laat de centrifuges ongemoeid en en laat het land ook toe om materiaal te ontwikkelen voor een atoomwapen, aldus Netanyahu. “Het akkoord voorziet ook niet in de ontmanteling van de centrale van Arak”, vervolgt het communiqué.

“De economische druk op Iran had kunnen leiden tot een beter akkoord dat zou resulteren in een ontmanteling van de nucleaire capaciteit van Iran”, onderstreept de Israëlische premier. De Israëlische minister van Economie, Naftali Bennett, zei dat Israël niet gebonden is dat het akkoord van Genève en het recht behoudt om zich te verdedigen.

“Het akkoord laat de nucleaire machine van Iran ongemoeid en laat dat land toe om binnen de 6 tot 7 weken een kernbom te produceren. Israël blijft op elke eventualiteit voorbereid”, zei de minister van Economie op de Israëlische militaire radio. Netanyahu is altijd een verwoed tegenstander gebleven van iedere verlichting van de sancties tegen Iran en heeft in het verleden al gedreigd met een Israëlische militaire aanval tegen Iraanse nucleaire installaties. (Belga/EE)