De Europese staats- en regeringsleiders erkennen dat de Britten vooruitgang hebben gemaakt, maar de Britse plannen voor de Ierse grenskwestie en de toekomstige relatie met de EU zijn nog altijd ruim onvoldoende.
De Europese staats- en regeringsleiders – zonder de Britse premier May – moesten vrijdagochtend opnieuw een stand van zaken maken over de brexit-onderhandelingen. Die besprekingen waren in tegenstelling tot de nachtelijke discussie rond migratie snel gepiept: de conclusies van de Raad over de brexit-onderhandelingen waren er al na een klein halfuur.
Verrassend is dat niet. De Britse premier Theresa May kreeg de afgelopen weken maar weinig klaargespeeld, onder meer door rebellie binnen de eigen conservatieve partij. De goedkeuring van de brexitwetgeving in het Britse parlement liep daardoor weken vertraging op.
De Raad roept de ‘EU-landen, instellingen en alle stakeholders’ dan ook op om ‘het werk te intensiveren in de voorbereidingen op alle niveaus en voor alle mogelijke uitkomsten’, ook een no deal-scenario dus, een scheiding zonder akkoord. De Raad verwijst onder meer naar het gebrek aan duidelijke voorstellen van de Britten over hoe ze een harde grens op het Ierse eiland willen vermijden, of over hoe de toekomstige relatie met Europa er moet uitzien. Nochtans had May eerder gezegd dat ze op de Europese top van juni met een ‘witboek’ zou komen, waarin de regering haarfijn uitlegt hoe ze de brexit ziet.
Brexitonderhandelaar voor de EU Michel Barnier benadrukte vrijdag voor de vergadering nog maar eens dat de tijd dringt. ‘We hebben vooruitgang geboekt, maar de gigantische en serieuze meningsverschillen over Ierland blijven bestaan’, klonk het. De Europese Commissie stelt voor enkel Noord-Ierland in de Europese interne markt en de douane-unie te houden, Londen wil uitzonderingsmaatregelen voor het hele VK. Barnier heeft de Britse onderhandelaars uitgenodigd om de onderhandelingen maandag in Brussel verder te zetten, zei hij.
Voor Theresa May begint het echte werk volgende week donderdag en vrijdag. Dan nodigt ze de leden van haar kabinet uit voor een ontmoeting in Chequers, het landhuis van de eerste minister. Tijdens die ontmoeting – door sommige Britse parlementsleden al omgedoopt tot de ‘body bag summit’ – moet de regering het eens raken over de toekomstige handelsrelatie met de EU. Het witboek zou dan op 9 juli gepubliceerd moeten worden.
Het Verenigd Koninkrijk verlaat de Europese Unie op 30 maart 2019. De Europese leiders willen een akkoord over de terugtrekkingsmodaliteiten en een politieke verklaring over de toekomstige relatie uiterlijk tegen oktober op tafel zien.
