Nieuwe Super Tuesday: kunnen toilettenkwestie en Cruz-Kasich-pact Trump afremmen?

De Republikeinse presidentskandidaten Ted Cruz, Donald Trump en John Kasich tijdens een van hun debatten © REUTERS
Rudi Rotthier

Vannacht worden in vijf staten aan de Amerikaanse oostkust voorverkiezingen gehouden. Donald Trump en Hillary Clinton liggen volgens de peilingen in de vijf staten aan de leiding. Kost Trumps pro-transgenderstandpunt hem stemmen? En kan het pact tussen Ted Cruz en John Kasich hem afremmen?

Er wordt vandaag bij de twee partijen gekozen in de staten Maryland, Connecticut, Rhode Island, Delaware en – de grote prijs – Pennsylvania (71 delegates bij de Republikeinen, en maar liefst 210 bij de Democraten).

Volgens de meeste peilingen liggen Hillary Clinton bij de Democraten en Donald Trump bij de Republikeinen in de vijf staten voorop. In Pennsylvania geeft RealClearPolitics een gemiddelde van de peilingresultaten aan als volgt: bij de Republikeinen haalt Donald Trump gemiddeld 45,8 procent, Ted Cruz 26,4, en John Kasich 23 procent; bij de Democraten haalt Hillary Clinton 54,7 procent tegen 37,8 procent voor Bernie Sanders.

Bij de Democraten worden de delegates proportioneel verdeeld. Bij de Republikeinen is het in elke staat anders, maar zelden proportioneel: in Delaware krijgt degene met de meeste stemmen alle delegates (16). In Maryland krijgt de winnaar de meeste van 38 delegates. En in Pennsylvania blijven de meeste delegates ongebonden, wat ook het resultaat is van de verkiezingen…

Bij de Democraten is de spanning voorlopig wat uit de race, nadat Hillary Clinton vorige week in de staat New York Bernie Sanders met 15 procent versloeg. Sanders had voordien gezegd dat de weg naar het Witte Huis mogelijk werd via een overwinning in New York. Na zijn nederlaag in die staat geeft hij nu zelf toe dat het pad naar de nominatie smal is geworden, al houdt hij staande dat er nog altijd mogelijkheden zijn om zijn achterstand weg te werken. Hij wil in ieder geval tot de partijconventie in juli zijn campagne verderzetten.

De meeste waarnemers denken dat hij zichzelf nog de taak oplegt om invloed uit te oefenen, en om Hillary Clinton naar links te bewegen.

‘Wanhopig’

Bij de Republikeinen, waar Trump zo mogelijk met nog meer overwicht won in New York, is er meer spanning, gedeeltelijk omdat het nog altijd niet uitgemaakt is of Trump de 1.237 delegates zal halen die hem de nominatie geven.

Zijn resterende tegenstanders, senator Cruz en gouverneur Kasich, die geen van beide nog de 1.237 kunnen halen, sloten zondagavond een pact, waarbij Kasich geen campagne zal voeren in de staat Indiana, terwijl Cruz geen campagne voert in Oregon en New Mexico. Vooral Indiana is van cruciaal belang. Trump staat er volgens de peilingen ongeveer 6 procent voor op Cruz, terwijl Kasich als derde toch nog 19 procent haalt. De winnaar in Indiana haalt de meeste van 57 delegates. Als Trump ze binnenhaalt, komt 1.237 weer een eind dichterbij, als hij ze verliest, wordt 1.237 veel moeilijker.

Trump omschreef het pact tussen zijn tegenstanders al als “zwak”, “pathetisch” en “wanhopig”, het soort van “samenspannen” dat “in het bedrijfsleven illegaal zou zijn”.

Kasich was al gauw zelf ook minder dan enthousiast. Hij zei dat zijn aanhangers in Indiana nog altijd op hem mogen stemmen – hij zal er alleen geen campagne meer voeren.

Vraag is of het pact vandaag al enig effect zal hebben, en zoja in welke richting, en of het volgende week een kentering kan veroorzaken.

Een Trumpaanhangster noemde het een combinatie van spruitjes en lever, voedsel dat zo al weinig voorstanders vindt, en waarvan de combinatie helemaal onappetijtelijk is.

In The Washington Post ontwaarde de conservatieve columniste Jennifer Rubin een ander effect. Cruz geeft eindelijk toe, schrijft ze, dat hij de partij niet kan verenigen. De twee kandidaten staan ideologisch gesproken mijlenver van mekaar, Cruz is een hardliner, Kasich is veel gematigder. Ze kunnen mekaar niet luchten. Volgens Rubin bereiden ze met hun pact de weg voor een alternatieve kandidaat. Door Trump weg te houden bij een meerderheid (als dat lukt), creëren ze een open partijconventie in juli, waarbij in de tweede of derde ronde een kandidaat van buitenaf kan binnengehaald worden, die wel in staat zou zijn de partij achter zich te krijgen in oppositie tegen Trump.

Toilettendebat

Een andere onbekende sinds de verkiezing in New York is de zogenaamde toilettenkwestie. Enkele zuidelijke staten hebben wetten geïntroduceerd om transgenders uit publieke toiletten te bannen (het is onduidelijk hoe het gecontroleerd kan worden, maar volgens wetten in de staten North Carolina en Mississippi kunnen transgenders voortaaan alleen terecht in toiletten die bestemd zijn voor het geslacht dat ze bij hun geboorte hadden).

Donald Trump zei vorige week dat er geen enkele reden was voor een dergelijke wet, dat er geen misbruiken bekend waren, en dat de bekende transgender Caitlyn Jenner wat hem betreft in Trump Tower mocht kiezen welk toilet ze wenste te gebruiken.

Sindsdien vormt de toilettenkwestie, en Trumps “verraad aan de conservatieve waarden” een vast onderdeel in de toespraken van Ted Cruz. Het is anekdotisch maar The Washington Post vond een aantal conservatieve kiezers die op grond van zijn transgenderstandpunt Trump de rug toekeren nadat ze hem sinds de bekendmaking van zijn kandidatuur hadden ondersteund.

Tussenstand

Op dit ogenblik staat Hillary Clinton op 1.446 met stemmen verdiende delegates, en Bernie Sanders op 1.202. Het verschil is veel groter als de superdelegates (partijbonzen) worden meegeteld: 1.962 voor Clinton tegen 1.241 voor Sanders.

Vannacht staan 462 delegates op het spel. 2.383 delegates geeft de meerderheid.

Bij de Republikeinen staat Trump op 844 delegates, Cruz op 543, en John Kasich op 148. Marco Rubio, die niet langer een kandidaat is, staat op 171 delegates. Er zijn vannacht 172 delegates te winnen. 1.237 geeft een meerderheid.

Volg het vannacht live bij knack.be. Vanaf 2 uur in de Belgische nacht zullen er resultaten binnenkomen.

Partner Content