‘Niet zeker dat Kabila het sowieso haalt’

Bart Staes (Groen!) is als internationaal waarnemer in Congo voor de verkiezingen. ‘Er hangt een sfeer van verandering in de lucht’

Bart Sates, Europarlementslid voor Groen!, volgt in de Congolese provincie Zuid-Kivu de presidents- en parlementsverkiezingen. De zittende president Joseph Kabila is de te kloppen man in het tweede grootste land van het Afrikaanse continent.

Eerder twitterde Staes: “Er hangt een sfeer van verandering in de lucht. Zou Kabila dan toch de verkiezingen verloren hebben? Veel speculatie …”

“Ook al is nog niets zeker, de voorafname dat Kabila sowieso zou winnen, lijkt niet zeker”, zegt Bart Staes daarover aan Knack.be. “Hier in Zuid-Kivu is het al duidelijk dat Vital Kamerhe wint. Volgens de eerste, niet officiële, resultaten zou hij zo’n 68 procent halen. Kabila volgt met 26 procent en Etienne Tshisekedi hangt rond de 3 procent.”

In Kinshasa zou Tshisekedi heel ruim winnen, hoort Staes her en der, en in Lubumbashi, de hoofdstad van provincie Katanga, zitten Kabila en Tshisekedi in een nek-aan-nekrace verwikkeld. Volgens geruchten die hij oppikt zouden in de twee Kasaï’s (West – en Oost-Kasaï), delen van Kinshasa, Lubumbashi en de evenaarsprovincie door onregelmatigheden de verkiezingen moeten overgedaan worden.

Staes: ‘Feest van de democratie’

Staes zelf heeft van die onregelmatigheden niet veel gemerkt. “Ik heb de afgelopen 6 dagen geen agressie gevoeld. Wel heb ik veel enthousiasme en engagement gezien. De Congolezen zien dit dan ook als een stap in het proces van de democratie, ze vinden dit een feest van de democratie. Ze zijn erg gemotiveerd en enthousiast om te stemmen. Een verschil met de situatie bij ons, waar mensen morren omdat ze een dagje zee missen voor de verkiezingen.”

Ook in de uitslag in Bukavu-stad ziet Staes een hoopgevend democratisch teken: “Een kandidaat uit de société civile, Kizito Murhizi Nfundika, heeft enorm veel voorkeurstemmen behaald. Dat hij uit de wereld van de NGO’s en het sociale werk komt, is een goed teken.”

Stemmen tellen bij kaarslicht

Staes benadrukt nogmaals het engagement van de Congolezen, voor wie het een lange dag was. “Om 5u al waren de verantwoordelijken van de stembureaus al aanwezig. Meteen nadat het stemmen voorbij was, rond 17u30, veranderden de stembureaus in telbureaus. Rond 20u waren de stemmen voor de presidentsverkiezing al geteld. Iets voor middernacht hebben wij waarnemers het bureau in Zuid-Kivu verlaten.”

“Waar wij gingen kijken, konden ze hun werk in aanvaardbare omstandigheden doen. Maar op het platteland moest dat stemmen tellen gebeuren bij kaarslicht of het schijnsel van olielampen.”

Praktische problemen

De Groen!-politicus zag wel praktische problemen, hoewel de verkiezingen in vergelijking met die in 2006 nu goed zijn georganiseerd: “Er waren mensen die hun weg niet vonden of plots hun naam niet zagen op de lijsten. Vaak riepen ze er ons dan bij om ons te wijzen op die onregelmatigheden. In veel gevallen ging het om mensen die verhuisd waren en eigenlijk nog moesten stemmen in de provincie van hun vorige verblijfplaats. Ik heb veel moeten uitleggen dat ik dat ook nog ben tegengekomen in België.” (SD)