De zenuwen staan gespannen in aanloop naar de NAVO-top in Brussel. De Amerikaanse president Donald Trump heeft al meermaals herhaald dat de andere lidstaten hun defensie-uitgaven moeten optrekken.
De lidstaten gingen op de NAVO-top van Wales in 2014 het engagement aan om tegen 2024 de uitgaven aan defensie op te trekken tot 2 procent van het bbp. Amerikaans president Donald Trump had nog voor hij naar Brussel was afgereisd, uitgehaald naar de NAVO-leden die dat percentage niet halen.
Voor Jens Stoltenberg woensdag naar het nieuwe hoofdkwartier van de verdragsorganisatie in Brussel trok, had hij nog een ochtendelijke ontmoeting met de Amerikaanse president. ‘We hebben de onderwerpen van de top besproken. President Trump hanteert een heel directe taal over defensie-uitgaven. Fundamenteel zijn we het wel eens’, aldus nog de NAVO-baas.
Stoltenberg zegt op de top dan ook ‘open en vrijmoedige’ gesprekken te verwachten over de uitgaven aan defensie op de top. ‘Ik verwacht ook dat we ons opnieuw engageren om meer te doen en dat we de vooruitgang zullen erkennen die we beginnen te boeken.’ Hij zei zo dat alle bondgenoten niet langer besparen op defensie en hun uitgaven hebben opgetrokken.
‘Belangrijk dat deze top toont dat de NAVO kan leveren’
Voor de start van de top op woensdag en donderdag, wees Stoltenberg op de ‘ongeziene veiligheidsuitdagingen en bedreigingen’ en op de meningsverschillen die tussen de bondgenoten bestaan over onder andere handel, klimaatverandering en de defensie-uitgaven. ‘Het is dus erg belangrijk dat deze top toont dat de NAVO kan leveren, dat we samen meer kunnen doen, alle 29 bondgenoten, Noord-Amerika en Europa’, aldus de secretaris-generaal.
De NAVO-baas beklemtoonde ook dat een sterke NAVO belangrijk is voor Europa, ‘maar ook voor de Verenigde Staten’.
Tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie zijn spanningen ontstaan, door beslissingen van Trump op vlak van handel, de Amerikaanse terugtrekking uit het klimaatakkoord en het akkoord over het Iraanse kernprogramma. De herhaalde uithalen van Trump naar NAVO-landen die de 2 procent niet halen, doen ook vragen rijzen over de eenheid binnen de NAVO.
Volgens Stoltenberg mogen de lidstaten de trans-Atlantische band niet als vanzelfsprekend beschouwen. ‘We moeten elke dag werken om die band sterk te houden’, aldus de NAVO-baas woensdagmiddag op een symposium op het hoofdkwartier van de NAVO, in de marge van de top. ‘Het is geen natuurwet dat we altijd de NAVO zullen hebben. Ik denk dat het mogelijk is. We hebben politiek engagement nodig.’
