Mosoel: IS maakte geen gebruik van aanwezige ingrediënten voor vuile bom

De universiteit van Mosoel, anno nu © REUTERS
Rudi Rotthier

Drie jaar lang maakten internationale inlichtingendiensten zich zorgen over een hoeveelheid van de radioactieve stof kobalt-60 die terreurorganisatie IS in de Iraakse stad Mosoel ter beschikking had. Na de herovering van de stad bleek de kobalt-60 onaangeroerd.

Het nieuws wordt uitgebracht door The Washington Post. De krant wist al sinds vorig jaar af van de aanwezigheid van kobalt-60 in de stad, maar wachtte in afspraak met Amerikaanse inlichtingendiensten om het bericht wereldkundig te maken.

Kobalt-60, een radioactieve isotoop van kobalt, wordt gebruikt in radiotherapie tegen kanker, maar kan ook verwerkt worden in ‘vuile bommen’, bommen die dodelijke straling verspreiden en zo behalve vernieling ook paniek veroorzaken.

In een bergruimte van een universiteitscampus in Mosoel, aldus de Post, zaten twee bestralingsmachines met voorraden van kobalt-60 verstopt.

Westerse inlichtingendiensten wisten volgens de krant uren na de verovering van Mosoel door IS – midden 2014 – af van de voorraden, en maakten zich grote zorgen. Die bezorgdheid werd nog aangescherpt toen Islamitische Staat eind 2014 aangaf dat het radioactief materiaal had buitgemaakt. En begin vorig jaar nam de terreurbeweging laboratoria over op de universiteitscampus waar de voorraden kobalt-60 zaten. In die laboratoria werkte men aan ‘nieuwe soorten wapens’.

3 minuten

In Washington berekenden nucleaire experts de mogelijke vernielingskracht van bommen op basis van de aanwezige hoeveelheden kobalt-60. Die studies werden, zoals het nieuws over de aanwezigheid van cobalt-60, geheimgehouden omdat men niet wist of IS op de hoogte was van de voorraden.

Dat laatste is nog altijd niet uitgemaakt, maar welke nieuwe wapens IS ook op het oog had, kobalt-60 kwam er niet aan te pas, en na de herovering van Mosoel door het Iraaks leger werden de voorraden onaangeroerd teruggevonden.

Het kan zijn dat IS-leden niet beseften welke stof ze hadden, het is ook mogelijk dat ze niet wisten hoe het ze de voorraden uit cilinders konden halen zonder zelf aangetast te worden.

Hoe dan ook, aldus de Post, de dreiging is niet helemaal weg, want op vele plaatsen zijn dergelijke voorraden aanwezig.

In dit geval ging het twee bestralingsmachines uit de jaren 80. Ze waren ten laatste in 2008 nog in gebruik en een jaar later hadden de Iraakse autoriteiten nieuwe kernen kobalt-60 voor de apparaten aangevraagd.

De bestralingsmachines bevatten een kern met 9 gram pure kobalt-60. Bij die hoeveelheid ontvangt wie op één meter van de onbeschutte kern van de stof staat binnen drie minuten een dodelijke dosis straling.

Als de kern uit de jaren 80 dateert, is de potentie van de kobalt verminderd, maar de stof zou in een vuile bom nog altijd dodelijk zijn, volgens experts.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content