Mexicaanse drugsoorlog blijft escaleren

Mexico lijkt enkel in het nieuws te komen als een drugskartel weer eens enkele brutaal toegetakelde lijken dumpt.

Gewelddadige drugsbendes: het is een oud zeer in Mexico. Echt ontploffen deed de Mexicaanse drugsoorlog in december 2006, toen de conservatieve president Felipe Calderón de oorlog verklaarde aan de drugsbendes.

Mexico wordt al generaties lang geteisterd door drugsproblemen. Omdat de drugs er gemaakt en verhandeld worden en omdat de drugsroute naar de Verenigde Staten door Mexico loopt. De drugskartels zijn er uitgegroeid tot machtige en stinkend rijke organisaties die de strijd met de overheid schijnbaar moeiteloos aangaan. En beslechten in hun voordeel.

De echte drugsoorlog brak uit in december 2006. De conservatieve president Felipe Calderón verklaarde letterlijk de oorlog aan de drugskartels door 6.500 militairen naar de staat Michoacán te sturen. Die aanvankelijk beperkte troepenaantallen groeiden met de jaren.

34.600 doden

Net als het aantal doden: sinds Caldéron de strijd aanging, zijn volgens de New York Times, die de Mexicaanse overheid citeert, 34.600 doden gevallen. 2010 was een uitschieter met 15.237 doden. De Amerikaanse en Mexicaanse autoriteiten beweren dat de helft van de 37 meest gezochte misdaadbonzen gearresteerd of gedood is. Lof daarvoor geven ze aan de toenemende professionaliteit van de federale politie en de Amerikaanse training die de troepen krijgen.

Maar er zijn ook andere geluiden te horen: internationale organisaties en mensenrechtenadvocaten hebben de Mexicanen al op de vingers getikt voor de straffeloosheid waarmee ze te werk gaan. Zelfs de VS maakten er al opmerkingen over.

Amerikanen bezorgd

Dat heeft waarschijnlijk te maken met de spanningen tussen beiden, ook al zeggen ze nooit zo goed samengewerkt te hebben. De Amerikanen worden namelijk ook het slachtoffer van het geweld. In maart 2010 werd een zwangere Amerikaanse werkneemster bij het consulaat van de VS beschoten. Zij en haar man verloren daarbij het leven. En dat is geen geïsoleerd geval. De moorden volgden op bedreigingen aan het adres van Amerikaanse diplomaten, nadat zij het drugsgeweld aankaartten. Waarop de VS haar diplomaten in alle stilte toeliet hun families te evacueren naar Amerika.

Amerikaanse gouverneurs van staten aan de grens met Mexico en militaire analisten in Washington beginnen zich dan ook af te vragen of het geweld ook voor de States een probleem kan vormen. Louter op de gevolgen voor de VS focussen zou echter kortzichtig zijn: de oorzaken van het probleem liggen ook deels in het buurland. Belangrijkste is dat de VS de grootste afzetmarkt is voor de drugs die uit of via Mexico komen. De uitspraak van Caldéron in 2010 op de BBC, dat de VS de drugsoorlogen voedt, zou dus wel eens kunnen kloppen.

Armoede en misdaad

Omdat hun militaire strategie niet lijkt te werken, zijn Mexico en de VS ook andere opties gaan bekijken. Sinds maart 2010 zetten ze ook in op het herstellen van de samenleving en de rechtsstaat en het versterken van door armoede en misdaad gebroken gemeenschappen. Daarvoor trokken de VS en Mexico 331 miljoen dollar uit, na een vergadering waar onder andere de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Hilary Clinton en toenmalig minister van Defensie Robert Gates aanwezig waren. Een aanwezigheid die het belang van een veilig Mexico voor de VS onderstreept. (SD/NYT)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content