Mark Rutte heeft zijn prijs op de Europese top gepakt: een extra verklaring bij het associatieverdrag met Oekraïne. Nu is het hopen voor de Nederlandse premier dat hij het door de Tweede en Eerste Kamer krijgt, iets waar hij de oppositie voor nodig heeft.
Eerst een reconstructie van wat voorafging. De Europese Unie en Oekraïnie sloten in juni 2014 een associatieverdrag af met elkaar. Dat zorgt voor een uitgebreide politieke en economische samenwerking tussen beide partijen. Een deel van het verdrag is inmiddels voorlopig in werking.
In Nederland leidde het verdrag tot een referendum in april van dit jaar, dat zo’n 32 procent van de stemgerechtigden naar het kieshokje lokte. 61 procent daarvan, zo’n 2,5 miljoen Nederlanders, stemde tegen.
Als reactie legden de Europese staatshoofden en regeringsleiders donderdag op de Europese top een juridisch bindende verklaring vast. Daarin staat onder andere dat het verdrag geen Europese militaire steun garandeert en geen opstapje is voor Oekraïne om bij de Europese Unie te komen. Dat laatste was vooral voor Polen een stevige opdoffer.
Motie van wantrouwen
Nederlands premier Mark Rutte heeft nu de taak om het verdrag, inclusief extra verklaring, door de Tweede en Eerste Kamer te krijgen, zeg maar de Nederlandse Kamer en Senaat. In de Tweede Kamer heeft de coalitie tussen Ruttes PVV en de PvdA van minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher 75 van de 150 zetels. De Europagezinde, links-liberale D66 zal daar hoogstwaarschijnlijk te hulp snellen.
Erger wordt het in de Eerste Kamer, waar zelfs die drie partijen samen maar 31 van de 75 zetels hebben. Rutte heeft daar dus nog zeven zetels nodig voor een meerderheid en zoekt die bij de christendemocraten van de CDA. Partijleider Sybrand Buma liet in Nederlandse media al weten dat ‘de kloof tussen politiek en Nederlanders verder zal verdiepen als Den Haag gewoon doorgaat en het referendum negeert.’ Een CDA-prominent bevestigt aan De volkskrant wel dat de meeste senatoren het verdrag toch willen steunen.
Enkele kleinere oppositiepartijen zijn inmiddels vernietigend voor de regering-Rutte. PVV-leider Geert Wilders dreigt zelfs om een motie van wantrouwen in te dienen tegen Rutte. Die laatste kan dan weer moeilijk met de staart tussen de benen naar de Europese Raad terugkeren. Pas over enkele weken weten we wat de Eerste en Tweede Kamer zullen doen. Tot dan valt Rutte tussen wal en schip, waarbij de wal Europees kleurt en het schip oranje.
