Nesrin Abdullah is commandant bij de Koerdische vrouwenverdedigingseenheden, een beweging die – letterlijk – strijdt voor vrouwenrechten: ‘We zouden geen politieke bezetting of mannelijke dominantie moeten accepteren.’ Een gesprek over emancipatie, de burgeroorlog in Syrië en de vluchtelingencrisis.
In Syrië, waar momenteel nog steeds een burgeroorlog woedt, zijn er Koerdische krachten die de noordelijke regio Rojava beschermen. Die krachten zijn volksverdedigingseenheden, ook wel bekend als YPG. Een onderdeel daarvan zijn de vrouwenverdedigingseenheden (YPJ).
‘De naam ‘YPJ’ betekent vrouwenverdedigingseenheid. Het woord ‘Koerdisch’ komt er niet in voor omdat we er willen zijn voor álle vrouwen’, legt Nesrin Abdullah, commandant bij YPJ uit. Iedere vrouw kan zich aansluiten, we hebben leden van over de hele wereld: Syriërs, Armeniërs, Duitsers. Een van onze strijders die vermoord is, Ivana, was bijvoorbeeld een Duitse.’
YPJ bestaat uit vrouwen aan het front, maar heeft ook een educatieve dimensie. Zo richtte de beweging verschillende militaire en gewone scholen op om meisjes te onderrichten in ideologie en in militaire strategieën.
Waar situeert YPJ zich tussen de vrouwenbewegingen in de wereld?
‘YPJ is eigenlijk een instelling. Geen louter militaire eenheid, maar een internationale beweging. We zien onszelf als de voortzetting van een strijd van honderden jaren en we willen zeer hard werken omdat er een gigantische historische last op onze schouders rust. We geloven dat dit de eerste keer is in de geschiedenis dat een organisatie voor vrouwenrechten vecht. Veel legers hebben vrouweneenheden, maar dat zijn geen strijders. Zij verrichten voornamelijk administratief werk.’
Wat zijn de voornaamste beweegredenen van YPJ en wanneer is jullie strijd gestreden?
‘Onze motivatie is dat we vrouwen zonder staat en zonder rechten zijn. We moeten ons bevrijden. We zouden geen politieke bezetting of mannelijke dominantie moeten accepteren. Ons voornaamste doel is sociale rechtvaardigheid en gelijkheid tussen mannen en vrouwen, dit zal dus een lange strijd worden.’
Jullie beweging verwierf vooral bekendheid sinds de strijd in Kobane. Hoe is de situatie daar op dit moment?
‘Momenteel is 98 procent van Kobane volledig vernietigd. De reconstructie is begonnen maar het is een traag proces omwille van het economische embargo tegen Rojava. Duizenden mensen zijn teruggekeerd naar Kobane, maar het probleem is dat ze in kampen leven, omdat er geen infrastructuur is.’
Enkele dagen geleden hebben gevangenen in onder meer Aleppo verklaard dat ze chemische wapens hebben ingezet tegen Koerden, met de steun van Turkije
Hoe ziet u de rol van Turkije in het Syrische conflict?
‘Turkije wil de Syrische crisis niet oplossen. Sinds het begin van de crisis heeft Turkije steeds een rol gespeeld: ofwel door te vechten, ofwel door een politieke oplossing te blokkeren. We hebben ook bewijs dat de Turkse regering IS steunt: enkele dagen geleden hebben IS-gevangenen in onder meer Aleppo verklaard dat ze chemische wapens hebben ingezet tegen Koerden, met de steun van Turkije. Turkije is de vijand van de Syriërs aan het worden.’
Wat vindt u van het feit dat de Turks-Syrische grenzen dicht zijn? Een goede zaak, omdat dat de doorgang voor IS-strijders bemoeilijkt, of een slechte zaak omdat er zoveel vluchtelingen vastzitten? Volgens de Turkse ambassadeur in België zijn het er 50.000.
‘Voor de Syrische revolutie was de Turks-Syrische grens grotendeels gesloten. Daarna werd ze volledig open gezet om IS te steunen en zodat de olie naar Turkije gesmokkeld kon worden. Om de IS-bevoorrading te stoppen hebben we 500 kilometer Turks-Syrische grens gesloten. Slechts 80 kilometer blijft over.
Turkije ziet deze korte open grens als de enige manier om IS te steunen. Dat deel bevat geen oversteekpunten, maar is volledig open. Een Turkse soldaat en een IS-strijder staan daar op slechts 50 meter afstand van elkaar. Ik vertel dit maar om aan te tonen hoe diep de connectie tussen IS en Turkije is. Als wij die 80 kilometer controleren, komen ze zonder toevoer te zitten en betekent dat het einde van IS.’
Welk voordeel haalt Turkije uit instabiliteit in Syrië?
‘Turkije wil de machtigste zijn in het Midden-Oosten en ‘sultan’ Tayipp Erdogan gelooft nog in de Ottomaanse mentaliteit. Hij is van mening dat als andere landen in het Midden-Oosten zwak zijn, Turkije sterker staat. Daarnaast gaat de door IS gecontroleerde olie naar Turkije. En er leven 20 miljoen Koerden in Turkije: er is de angst dat indien de Syrische Koerden in Rojava hun rechten krijgen, dat de Koerden in Turkije zal beïnvloeden.
Turkije gebruikt systematisch de vluchtelingencrisis en de Syriërs tegen het westen. Ze dringt haar wil op aan de EU: ‘Als je ons niet overlaadt met geld, laten wij Europa overspoelen met vluchtelingen.’ De Turken willen Europa controleren door de vluchtelingen als onderpand te gebruiken.’
Ziet u een oplossing voor de vluchtelingencrisis?
‘In Rojava hebben we zeven verschillende vluchtelingenkampen, onder meer een Yezidi-kamp met Koerdische vluchtelingen uit Irak en een kamp voor Arabieren uit Mosul. Wij ondersteunen die kampen en voorzien ze van de nodige infrastructuur. Er zijn ongeveer anderhalf miljoen vluchtelingen – sommigen in vluchtelingenkampen, anderen verblijven bij familie of vrienden – in Rojava.
Wij hoeven geen 6 miljard euro, voor één miljard of zelfs minder dan dat kunnen wij de vluchtelingen terug opvangen in hun eigen land
De administratie van Rojava heeft besloten dat het bereid is om vluchtelingen die terugkeren naar Syrië te verwelkomen, omdat het wil dat die mensen terug kunnen naar hun eigen land. Maar wel met hulp van de internationale gemeenschap op vlak van financiering en het bouwen van infrastructuur. De oplossing die de Turken voorstellen, dat de EU hen 6 miljard euro geeft, is eigenlijk belachelijk. Wij hoeven geen 6 miljard euro, voor één miljard of zelfs minder dan dat kunnen wij de vluchtelingen terug opvangen in hun eigen land.’
Wat vindt u van de positie van de VS? Die steunen de Koerden in de strijd tegen IS, maar laten hen hun eigen boontjes doppen als het aankomt op autonomie.
‘Wij stellen dat ook in vraag. De Amerikanen willen enkel zakendoen met ons als een militaire eenheid, maar wij zijn niet iemand anders’ leger. Daarom zullen we altijd vragen dat de internationale gemeenschap ons niet enkel als een leger ziet. Wij zijn er trouwens ook van overtuigd dat het vredesproces in Genève nooit zal slagen zonder ons.’
Sinds het begin van het conflict, leefde de discussie over een militaire interventie door het westen. Uiteindelijk heeft die niet plaatsgevonden. Was dat een goede beslissing?
‘Eerst en vooral denken we dat IS door verschillende landen gesteund wordt, door Turkije en Libië. Daarnaast is IS vanuit een militair standpunt bekijken fout, omdat het voornamelijk over een ideologie gaat. Het punt is dat er een – al dan niet militaire – internationale inspanning nodig is. We hebben meer militaire hulp nodig op de grond om tegen IS te vechten. Dus om terug te komen op je vraag: ik denk dat een interventie beter geweest zou zijn.’
Als het gaat over uw tegenstander, spreekt u de hele tijd over IS. Terwijl de Syrische president Bashar al-Assad verantwoordelijk is voor de meeste doden.
‘We spraken inderdaad over IS, maar het regime van Assad zit achter IS. IS wordt uiteraard gebruikt door het regime om te vechten tegen alle eenheden die strijden voor democratie. Dus in zekere vechten we ook tegen het regime, wanneer we tegen IS vechten.’
De Russen trekken zich momenteel terug uit Syrië om het vredesproces in stand te houden en gisteren werd bekend dat het staakt-het-vuren beter stand houdt dan verwacht. Gelooft u nog in een vreedzame oplossing? Of hoe ziet u het verdere verloop?
‘De enige oplossing in Syrië is een politieke oplossing. In onze ogen is dat enkel een democratisch, pluralistisch, gedecentraliseerd Syrië. ‘
Met behulp van het westen?
‘Met de hulp van elke democratische macht die wil. Wie wil helpen, mag een deel van de last op zich nemen. Maar niet ten koste van het Syrische volk.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
