De Grieken trekken zondag voor de tweede keer in negen maanden tijd naar de stembus. In de peilingen lag het linkse Syriza van Tsipras een paar weken geleden nog comfortabel aan de leiding, maar in de jongste peiling moet het nipt de duimen leggen voor het conservatieve Nea Dimokratia.
Het leek een berekende gok van Alexis Tsipras (41) toen hij vorige maand zijn ontslag als premier aankondigde en nieuwe parlementsverkiezingen in het vooruitzicht stelde. Syriza, de coalitie van linkse bewegingen waarvan hij aan het hoofd staat, had in de peilingen een voorsprong van 10 procentpunt op Nea Dimokratia. Ook al is die voorsprong nu helemaal weggesmolten, toch zegt Tsipras er nog steeds van overtuigd te zijn dat een absolute meerderheid voor zijn partij tot de mogelijkheden behoort.
Syriza of Nea Dimokratia?
Voor wat het waard is: de jongste peiling, waarvan de resultaten woensdagavond bekendgemaakt werden door Skai TV en de krant Kathimerini, zet Syriza op 29,5 procent, waarmee het nipt de duimen zou moeten leggen voor Nea Dimokratia met 30 procent. De parlementsverkiezingen van zondag lijken een andere meerderheid op de been te zullen brengen dan de vorige verkiezingen in januari.
Zijn belofte om een einde te maken aan het besparingsbeleid leverde Tsipras 36,3 procent van de stemmen op. Met 149 zetels op 300 was dat net niet genoeg voor een absolute meerderheid, wat Tsipras een coalitie deed aangaan met de nationalistische Onafhankelijke Grieken (ANEL), die even hard gekant zijn tegen de “bezetting” door de Griekse geldschieters.
Wat volgde, is bekend: na zes maanden onderhandelen met de eurolanden ging Tsipras in juli uiteindelijk toch akkoord met een nieuw besparings- en hervormingsprogramma in ruil voor 86 miljard euro aan financiële steun – de gevreesde Grexit was vermeden. Tsipras’ opvallende bocht was de rechtstreekse aanleiding voor deze nieuwe verkiezingen. Hij kreeg het nieuwe noodprogramma dankzij de steun van de andere partijen vlot door het parlement, maar zijn eigen Syriza raakte verdeeld en de premier verloor zijn meerderheid. ANEL is in de populariteitspolls helemaal weggedeemsterd.
Wie is Evangelos Meimarakis, Tsipras’ grootste rivaal?
De afgelopen weken wierp de leider van Nea Dimokratia, Evangelos Meimarakis (61), zich op als de grote uitdager van Tsipras. Hij staat nog maar sinds begin juli aan het hoofd van zijn partij, toen ex-premier Antonis Samaras opstapte nadat hij tevergeefs campagne had gevoerd voor het ‘ja’-kamp bij het veelbesproken referendum over nieuwe hervormingen.
Dat de partij het zo goed doet, is verrassend, want Nea Dimokratia, die jarenlang de macht in handen had, staat voor veel Grieken symbool voor de corruptie, het cliëntelisme en het nepotisme die mee aan de basis lagen van de Griekse crisis die in 2010 losbarstte.
Meimarakis behoort naar eigen zeggen tot de linkervleugel van Nea Dimokratia en hoopt vanaf maandag een regering van nationale eenheid te kunnen vormen met alle pro-Europese partijen. Hij wil ook Syriza aan boord, maar Tsipras sluit elke samenwerking met de conservatieven uit. Als hij geen absolute meerderheid haalt, hoopt Tsipras in zee te kunnen gaan met de socialisten van Pasok. Ook al wint Nea Dimokratia of Syriza de verkiezingen met een kleine marge, kan het verschil in zetels hoog oplopen.
Het Griekse politieke landschap
In Griekenland worden 250 van de 300 parlementszetels via het systeem van evenredige vertegenwoordiging verdeeld, maar de laatste 50 zetels gaan integraal naar de grootste partij. De andere partijen die zondag op het stemformulier prijken, lijken op voorhand van die bonus uitgesloten.
Het extreemrechtse Gouden Dageraad wordt in de peilingen op 5 à 6 procent gezet, waarmee het de derde partij zou worden, voor het sociaalliberale To Potami en de coalitie Pasok/Democratisch Links. De van Syriza afgescheurde Volkseenheid flirt met de kiesdrempel van 3 procent, ook voor ANEL en de Unie van Centristen wordt het kantje boord. De communistische partij lijkt in het parlement te kunnen blijven.
Wie er ook de leiding van het land in handen krijgt, de uitdagingen zijn gigantisch.
Economische uitdagingen voor Griekenland
Wie er ook de leiding van het land in handen krijgt, de uitdagingen zijn gigantisch. De uitvoering van het noodprogramma is de eerste prioriteit, maar tegelijk moeten de Griekse banken geherkapitaliseerd worden en de economie weer aan de praat gekregen worden. De kapitaalcontroles die al sinds eind juni van kracht zijn, lijken hun impact niet te hebben gemist.
Op de cijfers van het derde kwartaal is het uiteraard nog wachten, maar “uit het verleden weten we dat kapitaalcontroles een zeer negatief en langdurend effect op de economische activiteit hebben”, zei econoom Nick Kounis van ABN Amro recent nog aan Bloomberg. Sommige analisten gaan ervan uit dat een nationale eenheidsregering geleid door Meimarakis zal willen sleutelen aan het (nog maar net opgestarte) noodprogramma.
Tsipras belooft de gemaakte afspraken te zullen nakomen, maar zegt “voor het volk te zullen vechten over de nog openstaande kwesties”, zoals de herschikking van de schuld, de gevraagde privatiseringen en het probleem van de leningen die niet meer terugbetaald kunnen worden.
Verschillende aanpak vluchtelingencrisis
Meimarakis en Tsipras bepleiten ook elk een andere aanpak van de vluchtelingencrisis. Sinds januari kwamen meer dan 230.000 migranten op de Griekse eilanden aan, volgens Meimarakis deed Tsipras te weinig om hen tegen te houden. De conservatief vindt dat de “illegale immigranten” terug naar hun land van oorsprong moeten worden gestuurd.
Tsipras betoogt daarentegen dat zonder bijkomende Europese steun de Griekse kustwacht niet in staat is om haar 16.000 kilometer aan kustlijnen te bewaken en roept op tot menselijkheid. (Belga/NSK)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier