Jihadwatcher: ‘Waarom Frankrijk bovenaan de to-dolijst van jihadisten in Europa staat’

Dat jihadisten Frankrijk willen treffen vanwege zijn symbolische waarde, vindt arabist en jihadexpert Pieter Van Ostaeyen moeilijk te geloven. Hij verwijst vooral naar het huidige buitenlandbeleid en het koloniale verleden van onze zuiderburen als belangrijkste drijfveren van terroristen.

Hoewel alles erop wijst dat de dader volledig op eigen houtje handelde, is het bloedbad in Nice de zoveelste aanwijzing dat Frankrijk met voorsprong doelwit nummer één is van jihadisten in Europa. Te vers in het geheugen liggen immers ook de aanslagen op de redactie van het satirische weekblad Charlie Hebdo en de joodse supermarkt in januari 2015 en die in concertzaal Bataclan en enkele Parijse horecazaken in november, alsook de moord op een Franse politieman en zijn vrouw begin juni. En dan zijn volgens de Franse regering nog verschillende potentieel dodelijke aanslagen verijdeld, en waren ook die in maart in Brussel vermoedelijk voor Frankrijk bedoeld.

Waarom Frankrijk?

Over waarom Frankrijk zo fel bedreigd wordt door islamitisch terrorisme – zoals president François Hollande het in zijn eerste reactie op Nice verwoordde – doen verschillende verklaringen de ronde. Vaak genoemd is de symbolische waarde van Frankrijk: het land waar met de revolutie van 1789 het moderne Westen is gecreëerd, met onder andere de strikte scheiding van kerk en staat, de laïcité.

Te ver gezocht, vindt Arabist en jihadwatcher Pieter Van Ostaeyen. ‘Daar liggen die jihadisten écht niet van wakker’. Hij verwijst naar twee factoren die volgens hem een veel grotere rol spelen: de prominente plaats van Frankrijk bij internationale coalities en het grote aantal moslims in Frankrijk dat uit de Maghreblanden afkomstig is, niet toevallig voormalige kolonies.

‘Frankrijk nam in 2013 het voortouw in de strijd tegen de oprukkende moslimrebellen in Mali en neemt ook actief deel aan de strijd tegen terreurgroepering Islamitische Staat (IS) in Syrië en Irak’, zegt Van Ostaeyen.

Dat de Fransen voor hun militaire operaties in het buitenland kennelijk een hogere prijs voor betalen dan bijvoorbeeld de Britten, heeft volgens hem dan weer te maken met de belangrijke rol die Franstalige jihadi’s spelen binnen terreurgroeperingen zoals IS. ‘Zie ook het netwerk rond Abdelhamid Abaaoud (het veronderstelde brein achter onder meer de aanslagen van 13 november in Parijs, nvdr.)’

Kolonisten

Het grootste deel van de naar schatting vijf tot zes miljoen moslims die in Frankrijk wonen, is afkomstig uit de Maghreb, waar het Frans de tweede taal is. Frankrijk telt van alle Europese landen in absolute cijfers het grootste aantal ‘Syrië- en Irakstrijders’, maar ook uit de voormalige kolonies Marokko en Tunesië vertrokken honderden tot duizenden moslims om zich aan te sluiten bij het zelfverklaarde kalifaat.

Wat dat betreft, merkt Van Ostaeyen de prominente rol van Frankrijk in de kolonisatie van de Maghreb op. ‘En Franse soldaten hebben daar het beest uitgehangen, door bijvoorbeeld te poseren voor foto’s met afgehakte hoofden van moslims. In die zin wordt Frankrijk gezien als een voortrekker in de ‘war on islam‘, zoals veel moslimfundamentalisten dat zien’.

Wraak

De reactie van Hollande, dat zijn regering nog harder zal toeslaan in Irak en Syrië, noemt Van Ostaeyen dan ook gevaarlijk. ‘Het voedt de vicieuze cirkel.’

Van Ostaeyen verwijst daarbij naar het concept van vergelding, ‘dat nog sterk leeft binnen de radicale islam’. ‘Dinsdag vielen opnieuw tientallen burgerdoden bij bombardementen van de internationale coalitie in Syrië. Zoiets lokt een tegenreactie uit. Op Twitter werd de hashtag #closeincirlik – sluit Incirlik – trending (verwijzend naar de luchtmachtbasis in het zuidoosten van Turkije die de Amerikanen gebruiken als uitvalsbasis voor hun aanvallen op IS, nvdr.).’

‘Wij kennen dat principe van vergelding niet meer, een Fransman voelt niet de nood om een Duitser de keel over te snijden als wraak voor WO II. Maar veel moslims zien al sinds de kruistochten een niet-aflatende oorlog tegen de islam’.