De voormalige Oekraïense president Viktor Janoekovitsj heeft deels verantwoordelijkheid opgenomen voor het bloedvergieten in de hoofdstad Kiev. Die gebeurtenissen leidden in februari 2014 tot zijn omverwerping.
Britse omroep BBC sprak in het programma Newsnight met de voormalige Oekraïense president Viktor Janoekovitsj. Het gaat om het eerste interview met westerse media sinds het uitbreken van de crisis in Oekraïne vorig jaar.
‘Tegen elk gebruik van geweld’
‘Ik ontken mijn verantwoordelijkheid niet’, reageerde hij op de vraag naar het neerschieten van manifestanten op het Onafhankelijkheidsplein (Majdan) in de hoofdstad Kiev. De ex-president gaf toe onvoldoende te hebben gedaan om het bloedvergieten te voorkomen.
Ontkennen dat hij de veiligheidsdiensten bevolen heeft het vuur te openen, deed hij dan weer wel: ‘Ik gaf geen bevelen om vuurwapens te gebruiken, dat lag niet binnen mijn autoriteit … Ik was gekant tegen elk gebruik van geweld, laat staan het gebruik van vuurwapens. Ik was tegen bloedvergieten. Maar de leden van de veiligheidsdiensten voerden hun taken uit volgens de bestaande wetgeving. Ze hadden het recht om wapens in te zetten.’
Meer dan honderd manifestanten kwamen om bij de rellen op het centrale plein in de Oekraïense hoofdstad waar enorme menigten gedurende maanden de confrontatie aangingen met de politie. Uiteindelijk werd Janoekovitsj in februari 2014 door Russische speciale eenheden in het buurland in veiligheid gebracht.
‘Nachtmerrie’
In de weken daarna namen Russische troepen Oekraïense basissen in op de Krim. Nog wat later, in april, bestormden pro-Russische rebellen overheidsgebouwen in de industriële Donbas-regio in het oosten van Oekraïne. Een burgeroorlog brak uit.
Volgens Janoekovitsj was dat ‘een nachtmerrie’ die werkelijkheid werd. De Russische annexatie van de Krim was een ’tragedie’ die niet zou hebben plaatsgevonden onder zijn toezicht, zei hij volgens BBC.
‘Wat daar gebeurde, was heel slecht. En we moeten vandaag een uitweg vinden uit deze situatie … Nu is er oorlog. Ze spreken over het terugwinnen van de Krim. Hoe? Met oorlog? Hebben we nood aan nog een oorlog?’
‘Struisvogels waren daar toevallig’
Interpol plaatste Janoekovitsj in januari nog op een lijst met gezochte personen. Oekraïense vertegenwoordigers beschuldigen de voormalige president er namelijk van miljoenen dollars te hebben verduisterd.
Maar de man ontkent nog in Newsnight fondsen van de staat en geld op buitenlandse bankrekeningen te hebben verduisterd. De opulente woonplaats buiten Kiev – die door manifestanten voor het publiek werd opengesteld – was zijn eigendom niet.
De bonnetjes met details over uitgaven van miljoenen dollars aan het complex waren, zo beweert Janoekovitsj tegenover de Britse omroep, ‘politieke technologie’. De struisvogels in de kleine dierentuin bij de woning ‘waren daar gewoon toevallig’, hield hij vol.
‘Ja er was sprake van corruptie, dat ontkent niemand. Maar er is anderhalf jaar verstreken, zij die de macht hebben, hebben alle middelen ter beschikking. Toon ons: waar zijn de bankrekeningen van Janoekovitsj? Ze bestaan niet en hebben nooit bestaan.’ (WB)
