‘IS is nog niet verslagen, maar vindt zichzelf steeds opnieuw uit’

Islamoloog en jihadkenner Montasser AlDe’emeh herinnert ons eraan dat IS nog niet verslagen is en stelt dat het ‘de zoveelste vergissing’ zou zijn om gevangengenomen IS-strijders en/of hun familieleden terug naar België te halen.

Een aanslag op fietstoeristen in Tadzjikistan, elf doden door een autobom bij een militaire post in het zuiden van de Filipijnen, een aanslagengolf in Afghanistan, bloedige terreur in Noord-Afrika, Indonesië, Pakistan, de Sinaï… De lijst is lang en we hebben het einde ervan nog niet gezien.

Toch wordt er al een tijdje gesuggereerd dat Islamtische Staat (IS) verslagen zou zijn, en dat we gevangen genomen IS-strijders en hun familie terug moeten halen naar België. Dat zou de zoveelste vergissing zijn en wel om een aantal redenen.

IS is nog niet verslagen, maar vindt zichzelf steeds opnieuw uit.

IS is geen tijdelijk fenomeen

IS is geen tijdelijk fenomeen, maar vindt zichzelf geregeld opnieuw uit. De terreurorganisatie past haar strategie aan naargelang de wisselende omstandigheden.

Na de verdrijving uit Mosul en Raqqa, zien we een nieuwe strategie opduiken in Irak en Syrië, waarbij de focus van IS niet meer ligt op het veroveren en controleren van grondgebied, maar op snelle aanvallen van moordcommando’s, ontvoeringen, executies en bloedige aanslagen.

Waar we verder ook rekening mee moeten houden, is dat IS-cellen op lange termijn kunnen samensmelten met andere radicale elementen of allianties kunnen sluiten met lokale takken van Al Qaeda, een groep die in Syrië alleen al over tienduizenden manschappen beschikt.

Oproep tot terughalen van IS-families is niet aan de orde

Vanuit veiligheidsperspectief is het terughalen van jihadisten en hun familie niet aan te raden, maar we kunnen wel bijdragen tot het vinden van een oplossing door te onderhandelen met de Arabische landen. Mensen met een dergelijk ultraconservatief gedachtegoed zullen zich namelijk eerder thuis voelen in een islamitisch land dan bij ons.

Het is een feit dat de oorlog met IS nog niet voorbij is, waardoor de oproep tot het terughalen van IS-families niet aan de orde is, en dat geldt ook voor de kinderen. Wat gebeurd is blijft in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van die mensen zelf, die ondanks de IS-terreur en georganiseerde gruwel van de afgelopen jaren, toch de stap hebben gezet om zich – soms zelfs tot twee keer toe – naar oorlogsgebied te begeven.

Soennitische stammen ondersteunen

Het is in dit opzicht ook belangrijk dat de internationale gemeenschap de verstoorde relaties met de soennitische stammen in Irak herstelt door de heerschappij over de soennitische gebieden aan hen over te dragen. Zij zullen zelf komaf dienen te maken met de aanwezige radicale elementen.

Het is contraproductief om de macht over te dragen aan door Iran gesteunde sjiitische milities of aan het Iraakse leger dat weinig autoriteit bezit in de ogen van de jarenlang gemarginaliseerde soennieten.

Aan tafel zitten met Assad

Wat Syrië betreft moet de internationale gemeenschap erkennen dat er grote fouten werden gemaakt. Het aanhoudend negeren van de grote groep aanhangers van Assad die de steun genieten van onder andere Iran, Hezbollah en seculiere Arabische nationalisten, is niet langer een optie. Het is duidelijk dat we met iedereen aan tafel zullen moeten gaan zitten.

Niet onderhandelen met het regime van Assad omdat er dagdagelijks gruweldaden worden begaan, maar wel zoete broodjes bakken met landen als Saoedi-Arabië, dat onder andere in Jemen de mensenrechten voortdurend schendt, maakt ons ongeloofwaardig in de ogen van miljoenen Arabieren.

We mogen de moslimgemeenschappen in ons land niet afstoten

Onze politici dienen hun kortetermijnvisie met het oog op de nakende verkiezingen om te vormen tot een beleid dat gericht is op het betrekken en niet het afstoten van de moslimgemeenschap in ons land.

Het is hoog tijd om, in de plaats van de huidige Moslimexecutieve, een performant, vertegenwoordigend orgaan te creëren dat met autoriteit kan spreken en waarin alle lagen van de diverse moslimgemeenschappen in België hun stem kunnen laten horen.

Het is totaal contraproductief, ook vanuit veiligheidsperspectief, om in te spelen op de angsten voor de islam, door de belijders ervan dagdagelijks aan te tasten in hun waardigheid. Sommige politici verengen het debat en dragen niet bij tot een genuanceerde, gezonde cultuur van debat en discussie. Beter zouden ze de aanwezige diversiteit binnen die moslimgemeenschappen stimuleren en aan bod laten komen. Het debat verengen via onder andere Twitter leidt niet tot een genuanceerde en gezonde debatcultuur.

Het is hoog tijd om, in de plaats van de huidige Moslimexecutieve, een performant, vertegenwoordigend orgaan te creëren dat met autoriteit kan spreken en waarin alle lagen van de diverse moslimgemeenschappen in België hun stem kunnen laten horen. Ook het stimuleren van een wekelijkse vrijdagpreek over éénzelfde thema, dat gekozen wordt in samenspraak met de imams, zou een interessante denkpiste kunnen zijn. De moslimgemeenschappen zouden hierbij de regie volledig in handen hebben.

Saoedi-Arabië confronteren

Saoedi-Arabië heeft met zijn staatsdoctrine die het al tientallen jaren actief wereldwijd verspreidt, onder andere in ons land, bijgedragen tot de wereldwijde vervreemding van moslims. Als gevolg van deze jarenlange politieke en religieuze beïnvloeding stelt een minderheid zich vijandig op tegenover de democratische rechtsstaat.

Saoedische ideologen wiens werk hier verspreid worden, roepen op tot emigratie naar een islamitisch land omdat het zondig zou zijn om in een land als België te leven. De realiteit is echter dat het bijna onmogelijk is voor orthodoxe moslims om zich daar te vestigen. Daarom lijkt het tot slot zinnig om Saoedi-Arabië met deze dubbelzinnige houding te confronteren.