Hoogspanning in Noord-Korea: hoe dicht staan we bij een open oorlog?

© Reuters

De spanning tussen de VS en Noord-Korea is te snijden. De Verenigde Naties leggen president Kim Jong-un zware handelssancties op. Noord-Korea heeft geantwoord dat ‘de VS een prijs zullen moeten betalen’.

Op 28 juli lanceerde Noord-Korea een ballistische raket waarmee de steden langs de Amerikaanse Westkust binnen bereik zouden liggen. De lancering was het zoveelste bewijs van de snelheid waarmee Noord-Korea militaire capaciteit ontwikkelt waarvan de Amerikaanse president Donald Trump altijd beweerde dat het die nooit zou hebben. Op 4 juli hadden de Koreanen al een soortgelijke Hwasong-14-tweetrapsraket getest. Op basis van hun koers en hoelang de testraketten in de lucht bleven, schatten experts dat de eerste raket een bereik van ongeveer 7500 kilometer had. De tweede, die 47 minuten onderweg was en een hoogte van 3700 kilometer bereikte, zou met een raketkop van 650 kilogram maar liefst 10.000 kilometer ver kunnen komen.

Wordt Los Angeles binnenkort van de kaart geveegd? Daar is het te vroeg voor. Daarvoor moet Noord-Korea eerst een raketkop ontwikkelen die compact en licht genoeg is om in de neuskegel van een raket te passen. Experts zoals Jeffrey Lewis van het James Martin Centre for Non-Proliferation Studies in Californië geloven dat Noord-Korea nu al de capaciteiten heeft om een kernkop met een kracht van 20 kiloton – even veel als de bom op Nagasaki – op zijn korte- en middellangeafstandsraketten te monteren. Maar tot nu toe is er geen enkel bewijs dat het land al een kernkop of een thermonucleair wapen heeft getest, ook al beweert Kim Jong-un van wel. Het regime werkt overduidelijk wel aan de technologie. Om het bereik van zijn raketten te vergroten, wil het eind dit jaar een zesde test uitvoeren. Als Noord-Korea erin slaagt een thermonucleaire raketkop te ontwikkelen die klein genoeg is voor zijn Hwasong-14-raketten, zou het een explosie van 300 kiloton kunnen veroorzaken. Dat is genoeg om een gebied van meer dan 70 vierkante kilometer te vernietigen.

Hoogspanning in Noord-Korea: hoe dicht staan we bij een open oorlog?

Er is scepsis over de vraag of Noord-Korea al een vehikel heeft gebouwd dat de raketkop moet beschermen tijdens de vlucht door de atmosfeer. Toen Michael Elleman, expert bij het International Institute for Strategic Studies, de laatste lancering via een weercamera in Japan observeerde, merkte hij dat de raket bij het doorkruisen van de dampkring hevig begon te gloeien. Ze verloor daarbij ook ‘kleine stralende objecten’ en er ontstond ‘roodgloeiende stoom’, waarna het projectiel vervaagde en verdween.

Op basis van de vooruitgang die wordt geboekt, kan Noord-Korea zulke problemen vrij snel te boven komen. Volgens de laatste inschattingen van het Amerikaanse Defence Intellegence Agency zou het land er ergens in 2018 in moeten slagen om een intercontinentale langeafstandsraket te ontwikkelen, twee jaar eerder dan eerst gedacht.

Te angstaanjagend

De reacties op de geslaagde test waren voorspelbaar. Vanuit de Amerikaanse legerbasis op het eiland Guam stegen twee B1-bommenwerpers op om boven Zuid-Korea te vliegen. Een THAAD-antiraketbatterij voerde een succesvolle testinterceptie uit. President Trump reageerde in twee tweets: ‘Ik ben zeer teleurgesteld in China. Onze dwaze vorige leiders hebben toegelaten dat ze honderden miljarden per jaar verdienden, maar ze deden NIETS voor ons aan Noord-Korea. We zullen niet toelaten dat dit verder gaat. China kan dit probleem gemakkelijk oplossen.’ Enkele dagen later sloeg buitenlandminister Rex Tillerson een meer zalvende toon aan: ‘We streven geen regimewissel na. We hopen dat ze dat gaandeweg zullen begrijpen, en we zouden graag samenzitten om een dialoog op te starten.’

Paradoxaal genoeg heeft de conservatieve oppositie in Zuid-Korea de nieuwbakken president Moon Jae-in net opgeroepen om het tweesporenbeleid te verlaten. Volgens die lijn vaardigt Zuid-Korea sancties uit tegen het Noorden, maar blijft het tegelijk bereid tot dialoog. Moon wil de militaire capaciteit opvoeren, om op alle mogelijke scenario’s te kunnen reageren. Tegelijk wil hij net als Tillerson de deur niet dichtslaan voor Kim Jong-un. Een van de opties op de onderhandelingstafel is een versoepeling van een akkoord tussen de VS en Zuid-Korea dat het bereik en het laadvermogen van de Zuid-Koreaanse conventionele raketten beperkt.

Oorlog onvermijdelijk

Dat de reactie op de test van 28 juli nog vooral uit spierballengerol en vage bedreigingen bestond, komt vooral omdat de opties vrij beperkt zijn. Constructieve gesprekken met Kim zitten er niet echt in, strengere sancties zijn een zwaktebod, en het idee van een preventieve militaire actie is te angstaanjagend om te overwegen.

De angst groeit dat Kim en Trump op een ramkoers zitten die kan uitmonden in een oorlog die geen van beide partijen wil maar die onvermijdelijk is. Volgens Rodger Baker, een analist van het geopolitieke consultancybedrijf Stratfor, wil Kim bewijzen dat hij een geloofwaardig intercontinentaal arsenaal heeft. Tegelijk wil Amerika per se tonen dat het dat wil en kan voorkomen. Baker meent dat Noord-Korea zich genoodzaakt zal voelen om op gelijk welke Amerikaanse aanval te antwoorden, hoe voorzichtig die ook mag zijn.

Anthony Cordesman van het Center for Strategic and International Studies in Washington waarschuwt dat het ‘zeer onzeker is’ of Amerika het vermogen heeft om met de Koreaanse nucleaire capaciteiten om te gaan. Het is onmogelijk om te voorspellen wat Noord-Korea met zijn conventionele wapens zou aandurven, vindt hij. ‘Er zijn aan beide kanten veel opties waardoor de gevechten kunnen escaleren.’

Een aanval is het laatste waaraan Amerikanen moeten denken, waarschuwt Jonathan Pollack van het Brookings Institute. ‘Zijn we Noord-Korea aan het overschatten? Daar kom ik liever niet achter.’

© The Economist

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content