‘Homs, stad der martelaren’

De vergeldingsacties van het Syrische regime in de gevallen rebellenstad Homs roepen herinneringen op aan de slachting van de Bosnische moslims in Srebrenica in de jaren 90.

De recent uit Homs ontsnapte Britse fotograaf Paul Conroy maakte de vergelijking tussen de vergeldingsacties van de troepen van Assad en de gruweldaden van de Servische troepen in Srebrenica het eerst. Robert Fisk, columnist van de Britse krant Independent, zet die vergelijking in een opiniestuk door maar wijst ook op enkele belangrijke verschillen.

“Het is verleidelijk om parallellen te trekken, maar ze zijn vaak gevaarlijk, beangstigend en inaccuraat”, schrijft Fisk in zijn opiniestuk. “Nasser werd zo in 1956 de Mussolini van de Nijl genoemd en Saddam was in 2003 voor Bush en Blair de Hitler van de Tigris.” Het is volgens hem ‘in’ om op die manier dictators ten val te brengen. Toch is het volgens Fisk begrijpelijk dat de situatie in de bezette stad Homs herinneringen oproept aan verschillende slachtingen in het verleden, en dus natuurlijk ook aan de slachting van de moslims in Srebrenica.

‘De spoken van Srebrenica’

Terwijl de berichten over de gruweldaden van het Syrische leger blijven binnenstromen zijn er dan ook genoeg vergelijkingen met Srebrenica te trekken. “De commandant van de plaatselijke moslims in Srebrenica was al sinds 1990 Servische inwoners aan het afslachten voordat de Serviërs vijf jaar later wraak namen.” schrijft Fisk. “Als reactie op de jarenlange vervolgingen beweerden de christelijke Serviërs in Srebrenica dat ze islamitische terroristen aan het bestrijden waren. In Syrië wordt dan weer gemeld dat de strijders van het ‘Vrije Syrische Leger’ opscheppen over hoe ze de kelen van hun tegenstanders oversneden, waarop het Syrische leger nu ongeveer hetzelfde excuus als de Serviërs gebruikt.”

Het regime in Syrië maakt namelijk gebruik van het Al-Qaeda-excuus. Volgens Assad wordt zijn land bedreigd door strijders van de terreurgroep, en de Amerikanen zijn geneigd die bewering voor een deel aan te nemen. Zeker wanneer het gaat over de zelfmoordaanslagen in Damascus, Aleppo en Deraa. “Op die manier lijkt de geest van Bin Laden voor iedereen te werken, behalve voor de slachtoffers”, aldus Fisk.

In Libië had het volgens Fisk trouwens ook zo kunnen aflopen. Mochten de rebellen geen steun van de Amerikanen hebben gekregen, dan was Benghazi waarschijnlijk hetzelfde lot beschoren geweest. “De spoken van Srebrenica verspreiden zich sneller over onze aardbol dan we ons realiseren. Het zijn ‘hogesnelheidsspoken’ die eerder al een donkere schaduw wierpen over de gevangenissen in Libië en nu hetzelfde doen over de Syrische steden”, schrijft Fisk. “Massamoorden en standrechtelijke executies komen altijd voor. Nu eens zie je ze, dan weer niet. Maar wanneer we ze dan zien gebeuren, vragen we ons achteraf allemaal af waarom en hoe we het hebben kunnen laten gebeuren.”

Genoeg verschillen

Maar de situatie is volgens hem toch ook anders dan in Srebrenica. “Onder de slachtoffers in Homs bevinden zich ook duizenden regeringssoldaten, bij de slachting in Srebrenica daarentegen zijn er amper Serviërs omgekomen”, zegt Fisk. “Daarnaast waren het in Srebrenica christenen die moslims uitroeiden, voornamelijk omwille van hun godsdienst. In Homs vechten moslims tegen moslims en al kan hun geloof onderling wat verschillen, er is niet echt sprake van sektarisch geweld.”

Ook kreeg Srebrenica door de Verenigde Naties het label ‘veilige haven’ opgeplakt en werd de enclave onder de, eerder twijfelachtige, bescherming van een Nederlands VN-Bataljon geplaatst. “Homs daarentegen werd nooit door de NAVO of de VN gezegend met zo’n dubieuze bescherming, eerder het tegenovergestelde”, schrijft Fisk. “Onze dappere leiders spenderen veel tijd om uit te leggen dat ze absoluut tegen een militaire interventie in Syrië gekant zijn.”

‘De VN’s verantwoordelijkheid om te beschermen is niet gratis’

Een vreemde situatie volgens Fisk gezien het tegelijkertijd harder worden van de bedreigingen aan het adres van Iran, terwijl dat land haar bevolking momenteel niet uitmoordt. De verantwoordelijkheid om te beschermen van VN is volgens hem dan ook niet gratis. “Zeker niet wanneer de slachtoffers te dicht tegen de breuklijnen van het Midden-Oosten vallen.”

“Tegelijkertijd hebben we medelijden en verontwaardiging in overvloed. Homs, de stad der martelaren, klinkt dan ook goed in de oren. Niet in het minst omdat de naam een kern van waarheid in zich draagt”, schrijft Fisk. “De Syriërs worden momenteel aan hun lot overgelaten, net zoals de Bosnische moslims vroeger.” (PC)