Dirk Draulans

Hoe kun je meteen na de terugkeer van een soort voor een dodelijk beheer pleiten?

Dirk Draulans Bioloog en redacteur bij Knack.

Bioloog en Knack-journalist Dirk Draulans is verbaasd te horen dat de Vlaamse administratie worstelt met de aanwezigheid van de wolvin Naya in een Limburgs natuurgebied. Ook de voorstellen van jagersfederaties kunnen op weinig begrip rekenen.

De wolf is aan een opmars bezig. De soort herstelt van een eeuwenlange genadeloze vervolging, mede doordat ze zich goed aanpast aan een leven in het zog van de voor wolven vredevollere mens. Zo gebruikt ze ’s nachts autowegen om zich te verplaatsen – dat gaat gemakkelijker. Her en der valt er een mak schaap als slachtoffer, hoewel de meeste Europese wolven échte jagers blijven. Nu Naya de Wolvin in Limburg is neergestreken, is er hoop dat er op termijn een efficiënte, want natuurlijke oplossing, komt voor de opmars van het everzwijn.

Het succes van de wolf heeft onder meer te maken met een groeiende tolerantie van een groot deel van de maatschappij voor échte natuur. Er zullen wel campagnes nodig blijven om bange burgers ervan te overtuigen dat hun kinderen en kleinkinderen geen gevaar lopen in een maatschappij met wolven, maar de teneur is dat steeds meer mensen het aanvaardbaar vinden dat predatoren als de wolf terugkeren. Het zijn prachtige dieren.

De terugkomst van de wolf gaat echter niet zonder slag of stoot. In Vlaanderen woedde er een discreet debat tussen medewerkers van minister van Natuur Joke Schauvliege. Mocht de wolf officieel namelijk op de lijst van Vlaamse soorten worden gezet, gezien het onweerlegbare gegeven dat Naya de Limburgse natuur als waarschijnlijk permanent verblijf heeft gekozen?

Hoe kun je meteen na de terugkeer van een soort voor een dodelijk beheer pleiten?

Dirk Draulans, bioloog en Knack-redacteur

De reden voor het geaarzel kan je niet gekker bedenken. Indien er iets met Naya gebeurt, zou de wolf officieel weer zijn uitgestorven in Vlaanderen, wat tot hoge Europese boetes zouden kunnen leiden omdat wij dat lieten gebeuren. Het leek bijna de omgekeerde wereld: in plaats van maatregelen te nemen om Naya te beschermen, zou men géén maatregelen nemen om niet voor de kosten verbonden aan een eventuele dood van het dier op te draaien.

Wolvenhaters op tolerantiejacht

De realiteit is natuurlijk dat er nog altijd te veel wolvenhaters rondlopen om de dieren een zorgeloze toekomst te garanderen. Veel van die wolvenhaters zijn geweerdragers. De Europese jagerslobby (concreet: The European Federation of Associations for Hunting & Conservation) is op het niveau van de Europese Commissie een campagne gestart om ‘een pragmatischer en op vertrouwen gebaseerde aanpak van het beheer van grote roofdieren’ mogelijk te maken. Anders gezegd: de jagers willen op onder meer wolven kunnen schieten, ondanks het feit dat alle roofdieren Europees beschermd zijn.

Daarbij worden de perverse argumenten niet geschuwd. Natuurliefhebber en milieujurist Hendrik Schoukens van de UGent attendeerde me een tijdje geleden op een nieuw concept: ’tolerance hunting’ (te vertalen als ’tolerantiejacht’). Ik had er nog niet van gehoord, maar in essentie komt het erop neer dat een maatschappij toleranter zou staan ten opzichte van de terugkeer van de wolf als de mogelijkheid bestaat dat er op gejaagd wordt. De mensen zouden dan weten dat eventuele ‘problemen’ met wolven kunnen worden aangepakt, wat hen gerust zou stellen.

Ik ben er nog altijd niet goed van. Hoe kun je zoiets nu verantwoorden? Hoe kun je al vanaf het prille begin van de terugkeer van een soort voor een dodelijk beheer pleiten? Mij lijkt het dat er nog niet veel wolvenpopulaties zijn, die zo talrijk zijn dat ze een vorm van jacht kunnen verdragen. Anderzijds, als je ziet hoe er in Denemarken gereageerd werd op het incident van een tijdje geleden, waarbij een idioot vanuit een auto een argeloze wolf doodschoot, begrijp je dat de strijd nog niet gestreden is. Voor een aantal Denen was de schutter zelfs een held. De natuurbeschermers die het gebeuren filmden, werden her en der weggezet als kortzichtige onverlaten.

Er is dus nog werk aan de winkel om het sprookje van de terugkeer van de wolf mogelijk te maken. Gelukkig bestaan er al sprookjes met een happy end voor de wolf. Roodkapje heeft genoeg ellende voor de wolf veroorzaakt, door het dier op te zadelen met een moordlustig imago waar het nog lang mee zal worstelen. Maar het kan anders. Een jonge mannelijke wolf uit Slovenië, die net als Naya een zender droeg om zijn verplaatsingen te kunnen volgen, maakte een lange queeste door Midden-Europa om uiteindelijk in Italië terecht te komen. Hij vond er een lief in de buurt van het stadje Verona. Dat is toevallig de stad van Romeo en Julia. De twee wolven werden een koppel, kregen (waarschijnlijk) kindertjes en leefden (hopelijk) lang en gelukkig.

Het is een mooi verhaal van niet alleen succesvolle natuurbescherming, maar ook van migratie en integratie, wat in deze harde tijden nuttig kan zijn. Het is een omgekeerd sprookje met een glansrol voor de wolf. In dit sprookje zit de slechterik in ons kamp, het kamp van de mensheid. Het zal nodig zijn de strijd te blijven voeren om de terugkeer van de prachtige dieren niet te hypothekeren. Ze hebben recht op hun deel van ons landschap.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content