Hoe het Republikeins verzet tegen Donald Trump mislukte

Ethan Lang, 18, een Trump-aanhanger © REUTERS
Rudi Rotthier

Pogingen om een grote Republikeinse campagne op te zetten tegen Donald Trump mislukten tot dusver. The New York Times lijst enkele voorbeelden op. Mitch McConnell, de Republikeinse leider in de Senaat, wil Trump laten vallen als “als een hete steen”. Maar tot gecoördineerde actie komt het niet.

De recentste grote poging om de strijd tegen Trump te organiseren, dateert van 19 en 20 februari, schrijft The New York Times.

Karl Rove, de campagneleider die George W. Bush verkiezingen hielp winnen (al staat er voor eeuwig een vraagteken bij de overwinning in 2000), sprak op de 19de gouverneurs en grootfinanciers van de partij toe. Een overwinning van Donald Trump zou een catastrofe betekenen voor de partij, zowel voor het presidentschap als voor de Senaats- en Huisverkiezingen, argumenteerde hij.

Maar voegde hij toe, volgens drie aanwezigen die met de krant spraken, het is nog niet te laat om Trump te stoppen, als de partij maar in actie schiet.

De volgende ochtend, op een vergadering van gouverneurs, stelde gouverneur Paul LePage van Maine voor een open brief aan het volk te lanceren waarin de gouverneurs in sterke termen afstand zouden nemen van Trump.

De gouverneurs zagen het niet zitten. Een van hen, Chris Christie, zelf gewezen presidentskandidaat en gouverneur van New Jersey, heeft intussen Trump omarmd. Hij maakt nu deel uit van diens campagne. Als gewezen voorzitter van de Republikeinse gouverneursvereniging maakt Christie zeker deel uit van het partijestablishment. Het toont, zegt de Times, de groeiende verdeeldheid in de partij, met een kleine sectie van de partijbonzen die tot het Trumpkamp toetreden, of die vinden dat er met Trump te werken valt, en een grotere groep die afkeer, schrik tot walging voelt, maar er niet in slaagt eensgezind en efficiënt op te treden. Er is niet langer een doorrookte achterkamer, zegt een anonieme bron, er zijn niet langer partijbonzen, die voldoende macht hebben om zo een anti-Trump-actie door te drukken.

Sinds 19-20 februari heeft Trump in nog twee staten gewonnen. Volgens gokkantoren is de kans dat hij de genomineerde wordt, intussen gestegen tot 78 procent.

‘Extreem dringend’

Het was de laatste in een lange rij van pogingen om Trump te torpederen, die tot niets hebben geleid, volgens de Times.

In de herfst van vorig jaar belegden twee veteranen van presidentiële campagnes, Alex Castellanos en Gail Gitcho, een vergadering met grote geldschieters, daarbij belegger Paul Singer, die vaak gelieerd wordt met de Koch-broers, en die intussen enkele miljoenen gegeven heeft aan Marco Rubio, en Sheldon Adelson, een grote casinobaas, die nog niemand officieel ondersteunt. Men besprak de mogelijkheid om een anti-Trump SuperPAC op te richten, die de naam ProtectUS zou krijgen. De SuperPAC zou Trump systematisch aanvallen over zijn zakenpraktijken, zijn vroegere standpunten over onder meer abortus en zijn liefde voor een grote, sterke overheid, en voor een soort nationale gezondheidszorg. De initiatiefnemers noemden de campagne “extreem dringend”, niet alleen voor de partij en het presidentschap, maar ook om de Republikeinse meerderheid in Senaat en Huis van Afgevaardigden te vrijwaren. De donors, hoewel sympathiek, besloten het initiatief niet te steunen.

De Koch-broers, Charles en David, zijn, als extreme voorstanders van de vrije markt en extreme tegenstanders van regulering, gekant tegen wat ze zien als het subsidie-nationalisme van Trump, of tegen de rol van de overheid die Trump lijkt te voorzien inzake gezondheidszorg, maar ook zij wilden tot dusver niet tussenkomen. Ze gooien zich in de strijd, is de officiële versie, als de partij zich achter een kandidaat schaart.

Het postje voor Christie

Dat was de voorbije dagen en weken de kern van de activiteit van vele partijbonzen: het veld van Republikeinse presidentskandidaten uit te dunnen tot Trump plus één, waarbij die ene Marco Rubio moet worden. Senator Lindsey Graham, zelf een ex-presidentskandidaat, spreekt over “een verlangen dat grenst aan paniek” om tot die ene tegenkandidaat van Trump te komen, “maar ik zie geen beweging”.

Lindsey Graham, zoon van een barman
Lindsey Graham, zoon van een barman© REUTERS

Rubio vergaart steunbetuigingen van partijbonzen, maar de vorige Republikeinse genomineerde, Mitt Romney, wacht nog met zijn steunbetuiging, maar hij had het in een tv-interview al over “een bom” in Trumps belastingen.

Rubio belde met zijn vroegere mentor, Jeb Bush, maar het gesprek was kort, en Bush wilde met zijn zoon gaan golfen. Ook daar is er geen officiële ondersteuning.

Rubio probeerde onhandig de ondersteuning van Chris Christie te krijgen. Christie had hem in het debat in New Hampshire afgemaakt als een kandidaat die op robotachtige wijze herhaalt wat zijn campagne voorbereidt. Rubio was dermate van zijn stuk dat die inderdaad steeds weer dezelfde zinnetjes herhaalde. Rubio zakte naar de vijfde plaats in die voorverkiezing, maar Christie zelf eindigde nog lager en hij stapte uit de race.

Rubio sprak korte tijd later een boodschap in op het antwoordapparaat van Christie, waarbij hij hem een “mooie toekomst in publieke dienst” in het vooruitzicht stelde, codetaal voor een postje. Christie vond die toenaderingspoging beneden peil, respectloos en betuttelend. Er volgde geen gesprek. Trump daarentegen voerde meerdere telefoongesprekken met Christie.

Meerdere partijleden ondernamen vergeefse pogingen om John Kasich, de gouverneur van Ohio, zover te brengen om uit de race te stappen.

Kasich geeft net als senator Ted Cruz, geen enkel signaal dat hij plaats wil ruimen voor Rubio.

Kasich, die alleen in New Hampshire, waar hij tweede werd, een goede score haalde, ziet zichzelf als iemand met meer kans dan Rubio. Zijn redenering gaat als volgt: op 15 maart worden in Florida en Ohio voorverkiezingen gehouden, twee plaatsen waar de winnaar alle afgevaardigden meekrijgt, en dat zijn er een pak. Florida is de thuisstaat van Rubio, Ohio van Kasich. Volgens de peilingen maakt Kasich meer kans om in Ohio te winnen dan Rubio in Florida. Als hij wint, denkt Kasich, en Rubio niet, wordt hij de kandidaat van het establishment.

‘Hete steen’

Volgens de Times heeft Mitch McConnell, de leider van de Republikeinen in de Senaat , Kasich “irrationeel” genoemd omdat hij geen enkele mogelijkheid heeft om de nominatie te halen.

Mitch McConnell, leider van de Republikeinen in de Senaat
Mitch McConnell, leider van de Republikeinen in de Senaat© REUTERS

McConnell heeft zijn senatoren gezegd dat, als Trump de nominatie wint, zij tijdens hun verkiezingscampagne vrij zijn om anti-Trump-advertenties te lanceren, en zo afstand te scheppen met de kandidaat. “We laten hem vallen als een hete steen”.

Sommigen, meldt dan weer dan New Yorker, gaan verder dan McConnell. Bill Kristol, boegbeeld van de neoconservatieven, pleitbezorgen van de Irakoorlog, en ooit de grote supporter van Sarah Palin, wil in het geval van een Trumpnominatie een eigen partij beginnen, waarvoor hij Dick Cheney, de vicepresident van George W. Bush als presidentskandidaat zou willen.

Anderen, schrijft The New Yorker, willen oproepen om voor Hillary Clinton te stemmen. Haar presidentschap zien ze als minder schadelijk voor de Republikeinse partij.

Een laatste optie blijft natuurlijk Michael Bloomberg, de gematigde gewezen Republikeinse burgemeester van New York, en een van de rijkste mensen in het land. Hij overweegt een onafhankelijke race, als de andere kandidaten hem niet aanstaan.

Partner Content