‘De IS verliest veel terrein’, zegt Brett McGurk, de speciale afgezant van de Amerikaanse regering in de strijd tegen de IS. Hoe doen de Verenigde Staten dat?
Onlangs werd een aanval op het IS-bolwerk Raqqa in Syrië aangekondigd. Tegen het Iraakse Fallujah is al een offensief begonnen. Is dit het begin van een nieuwe fase in de oorlog?
BRETT MCGURK: Ja. We willen de vijand op verschillende fronten tegelijkertijd aanvallen. Het is de bedoeling om op die manier het territorium van het kalifaat in te perken.
Hoe sterk is de IS nog?
MCGURK: De islamisten zijn erg verzwakt. In Irak hebben ze vijfenveertig procent van hun territorium verloren, in Syrië twintig procent. Ze hebben de controle over de grens met Turkije verloren. Om de drie dagen elimineren we een belangrijke legeraanvoerder omdat we hun netwerken steeds beter doorgronden. En hun geldbronnen zijn in gevaar, want Special Forces-soldaten hebben achterhaald waar de jihadisten olie uit de grond halen en hoe ze die transporteren. Al die doelen hebben we aangevallen.
Zijn luchtaanvallen wel voldoende efficiënt?
MCGURK: Luister maar eens naar de propaganda die de islamisten verspreiden. Twee jaar geleden riep IS-leider Abu Bakr al-Baghdadi potentiële jihadisten nog op om zich bij het expanderende kalifaat aan te sluiten. Nu horen we een heel ander geluid. De IS geeft toe dat ze terrein verliezen en dat ze Raqqa en Mosul uit handen zullen moeten geven. De grote ommekeer is er gekomen toen we hen op de grond begonnen aan te vallen. Onze elite-eenheden hebben een aantal militaire en financiële leiders geneutraliseerd.
Liggen die ingrepen niet politiek gevoelig? Washington had toch de inzet van grondtroepen uitgesloten?
MCGURK: In mei 2015, toen de IS net de stad Ramadi in de buurt van Bagdad onder de voet had gelopen, heb ik met Obama overlegd. Op dat moment besloot de president om een handvol Special Forces te sturen die het Iraakse leger konden adviseren. Even later werd Ramadi heroverd. Zo hebben we geleerd dat we met weinig soldaten, die niet zelf vechten, toch veel kunnen bereiken.
Zal de VS nog meer troepen naar Syrië sturen?
MCGURK: Dat kan, voor Obama telt alleen het resultaat. Maar op dit moment is dat niet nodig. Voorlopig zijn onze driehonderd militaire adviseurs voldoende.
De Koerden in het noorden van Irak en in Syrië zijn nog altijd de betrouwbaarste partners van de Verenigde Staten. Maar zij willen steden als Mosul en Raqqa, die door Arabieren gedomineerd worden, niet bevrijden.
MCGURK: Daarom werken we aan de rekrutering van etnisch gemengde eenheden. In het noorden van Syrië hebben we zo’n legereenheid opgesteld. Van de zesduizend strijders zijn er 2500 niet-Koerden.
De lokale bondgenoten – Koerden, sjiieten en soennieten – zijn nu al aan het ruziën over de latere machtsverdeling in Mosul.
MCGURK: We proberen de Koerden en de door de sjiieten gedomineerde centrale regering meer met elkaar te laten praten.
Wat gebeurt er intussen?
MCGURK: Op dit moment proberen we Mosul te isoleren en de IS te verzwakken met luchtaanvallen. We hopen dat de IS daardoor zal imploderen en dat we geen lange huis-aan-huisgevechten zullen moeten leveren.
©Der Spiegel
‘In Irak hebben de islamisten vijfenveertig procent van hun territorium verloren, in Syrië twintig procent.’
