‘Hoe dichter de Britten bij de EU willen blijven, hoe moeilijker het wordt om de rest bij elkaar te houden’

© BelgaImage

De eerste onzekere stapjes zijn gezet op de lange weg die het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie moet leiden.

De kop is eraf. Precies een jaar na het referendum waarbij de Britten ervoor kozen om uit de Europese Unie te stappen, begonnen in Brussel de gesprekken over de scheiding. Maar sinds juni van vorig jaar is de situatie grondig veranderd. Toen premier Theresa May drie weken geleden haar parlementaire meerderheid verloor, sloeg de Britse branie om in vertwijfeling. Politici in de Europese Unie wonnen eerder dit jaar al aan zelfvertrouwen, toen bij verkiezingen in Nederland en Frankrijk bleek dat partijen die de EU niet goed gezind zijn niet konden doorbreken. Zeker sinds de verkiezing van Emmanuel Macron tot president van Frankrijk is er zelfs sprake van een revival van de Europese gedachte.

Hoe dichter de Britten bij de EU willen blijven, hoe moeilijker het voor Brussel is om de rest bij elkaar te houden

Het kwam er bij het begin van de brexitgesprekken voor de andere 27 lidstaten opaan om te laten zien dat ze May samen vastberaden in de ogen kijken. Angela Merkel en Emmanuel Macron zouden tijdens hun eerste ontmoeting enkele weken geleden niet meer dan dertig seconden over de brexit hebben gepraat – als om duidelijk te maken dat Europa wel andere problemen heeft dan het vertrek van de Britten. Maar in de vergaderzaal was er op de zomertop van de Unie vorige week minder te merken van die nieuwe solidariteit onder de overblijvende lidstaten. Landen in Centraal-Europa zijn boos op Macron omdat hij er hen, onder meer, heeft van beschuldigd dat ze de Unie als een supermarkt beschouwen. Polen en Hongarije zijn ook niet te vinden voor zijn idee om de landen van de eurozone nauwer te laten samenwerken. Meer noordelijke lidstaten zoals Nederland en Zweden treuren om het vertrek van de Britten, voor wie de EU ook meer een economisch project was dan een politieke unie.

Ondertussen speelt de politieke onzekerheid in Londen ook de Europese onderhandelaars parten. Ze weten ook niet hoelang de minderheidsregering van May recht blijft, of wanneer en met wie er daarna eventueel moet worden gepraat. Als de Britten straks toch voor een zachte uitstap kiezen, komt dat Brussel paradoxaal genoeg niet echt goed uit. Hoe dichter de Britten bij de Unie willen blijven aanleunen, hoe moeilijker het voor Brussel wordt om de overblijvende 27 bij elkaar te houden.

Met David Cameron en Theresa May in het achterhoofd wees de Canadese professor en ex-politicus Michael Ignatieff vorig weekend in De Standaard nog op het belang van politici die gewoon fatsoenlijk werken. De schade als gevolg van de opgestapelde blunders van de Tories is immens. Een les ook voor hun Vlaamse fans, die niet zo lang geleden nog op bedevaart trokken naar Londen om met David Cameron in Downing Street op de foto te gaan.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content