Hillary Clinton voor de vierschaar: 5 vragen over het e-mailschandaal

De Democratische presidentskandidaat Hillary Clinton verschijnt voor een speciale parlementaire onderzoekscommissie. Ze moet de hele dag – maar slechts één dag – uitleg geven over haar rol tijdens een moordpartij in de Libische stad Benghazi, en over haar gebruik van e-mails. Vijf vragen en antwoorden en u bent weer helemaal bij.

Op 11 september 2012, een jaar na de val van de Libische dictator Khadafi, kwamen in de Libische stad Benghazi vier Amerikanen om het leven. Daarbij de Amerikaanse ambassadeur in Libië, Christopher Stevens. Stevens, die met minimale bescherming naar Benghazi was afgereisd, verschanste zich in een compound. Maar een groep islamisten, volgens de ene bron 35 man sterk, volgens een andere 150, wist binnen te dringen. De ambassadeur overleed aan verstikkingsverschijnselen nadat de aanvallers het gebouw in brand hadden gestoken. Behalve Stevens kwamen ook communicatie-officier Sean Smith en twee CIA-contractuelen, Tyrone Woods en Glen Doherty, om het leven.

Wat Stevens op dat moment in Benghazi zocht, is niet helemaal duidelijk. Hij wou, schreef hij in een teruggevonden dagboek, lokale contacten opzoeken. Er was, in andere geschriften, sprake van werken aan een ziekenhuis en de oprichting van een cultureel centrum. Volgens nog andere bronnen, die onder meer aangeboord werden door onderzoeksjournalist Seymour Hersh, was Benghazi een draaischijf in de handel van wapens, die vooral voor pro-Westerse strijders in Syrië zouden zijn bedoeld. Stevens was naar Benghazi afgereisd zonder daarvoor om toestemming te vragen.

http://t.co/lMuGYJTRQH @bleeker185

— Mark (@Wharfrat2004) October 14, 2015

Eén man, Ahmed Abu Khattala, is, bijna 2 jaar na de feiten opgepakt. Hij is uitgeleverd, beschuldigd van moord, en wacht in de VS op zijn proces.

Clinton was op dat moment minister van Buitenlandse Zaken. Haar diensten hadden twee verzoeken van veiligheidsagenten naast zich neergelegd om de beveiliging van Stevens, die slechts uit 3 man bestond, op te vijzelen. Vooral op een symbolisch beladen dag als 11 september kon men zich aan problemen verwachten. Hillary heeft voor een eerdere Benghazicommissie toegegeven dat ze daar fout zat en verantwoordelijk was.

Onmiddellijk na het gebeuren werd de aanslag door Buitenlandse Zaken, en door regeringswoordvoerders, en vooral door toenmalige Amerikaanse VN-ambassadeur Susan Rice, maar nooit door Hillary Clinton zelf, afgedaan als een spontane actie van een woedende menigte, of van een groep gewapende mannen, naar aanleiding van protesten tegen de trailer van de anti-moslim film Innocence of Muslims. Enkele uren voor de aanval tegen de Amerikaanse ambassadeur was er een rel geweest rond de film aan de Amerikaanse ambassade in Cairo. De versie van spontaan en dus niet te voorzien protest, naar aanleiding van eerder protest in Egypte, werd enkele dagen aangehouden, maar al snel werd duidelijk dat de vier Amerikanen het slachtoffer werden van een goed voorbereide aanval van onder meer met Al-Qaeda gelieerde milities. Of die milities gebruik hebben gemaakt van de commotie rond de film is niet duidelijk, volgens sommige versies was er nooit protest tegen de film in de buurt van waar de ambassadeur was.

Een van de vragen is of het kabinet van Clinton, of de ploeg van president Obama in het algemeen, de versie van het spontaan protest naar aanleiding van een film langer dan noodzakelijk, en tegen bekende feiten in, heeft aangehouden. Nevenvragen: wat deed de ambassadeur in Benghazi? Waarom was zijn beveiliging zo minimaal? Waarom is de hulpmissie te laat gekomen? Heeft iemand om onduidelijke reden de hulp afgeremd?

Zeventien maanden geleden besliste het Congres, nadat er al vele eerdere onderzoeken waren geweest, tot een speciale onderzoekerscommissie rond de vier doden in Benghazi. Daarbij werden de e-mails van Clinton als documentatiemateriaal opgevraagd. En zo kwam de mail-mallemolen op gang. Eerst werd vastgesteld dat Hillary alleen gebruik maakte van haar privémail, via een privéserver. Dat was tegen de regels van haar eigen ministerie maar niet tegen de wet. Het is wel tegen de wet om geheim materiaal op een privéserver te hebben. Dat is met gevangenis bestrafbaar.

Sindsdien heeft Clinton beweerd dat ze nooit geheime informatie op haar mail had, wat ze enkele maanden later amendeerde tot nooit informatie “die als geheim geafficheerd was”. Intussen zijn er wel degelijk top secret gegevens in haar mail teruggevonden, onder meer satellietfoto’s. Maar de aanduiding Top Secret stond er nooit bij. Vraag is of die er door medewerkers van Clinton is afgehaald.

Ook: toen Buitenlandse Zaken Hillary om de mails verzocht, heeft Clinton ongeveer de helft van haar bestand laten vernietigen, zowat 30.000 van de 60.000. Het ging om persoonlijke mails, zei ze, zoals afspraken rond haar yogalessen. Sindsdien is gebleken dat er ook werkgerelateerde mails zijn uitgeveegd en dat ze niet al haar mailverkerkeer over Benghazi had doorgegeven.

Ze heeft nu wel gedaan wat ze zei dat ze nooit zou doen: haar server voor onderzoek aan de FBI gegeven. Een aantal van de gewiste mails zijn gerecupereerd.

Een van de zaken die onderzocht worden, is of haar privémail werd gehackt.

De Republikeinen, met hun comité dat al langer loopt dan het Watergate-onderzoek, en dat al 4,5 miljoen dollar heeft gekost, hebben min of meer toegegeven dat hun voornaamste bedoeling is om Hillary politieke schade toe te brengen.

De eerste stem in die richting was Kevin McCarthy, de Republikeinse fractieleider in het Huis van Afgevaardigden. “Iedereen dacht dat Hillary Clinton niet te verslagen was”, zei hij eerder deze maand tijdens een gesprek met Fox News, alluderend op de presidentsverkiezingen. “Maar we stelden een speciale commissie rond Benghazi samen. Hoe staat ze er nu voor in de peilingen?”

Op het moment dat McCarthy zijn uitspraken deed, was Clinton onder meer door het schandaal met 20 procent in de peilingen gezakt, en leek Bernie Sanders haar op de hielen te zitten in de Democratische voorronde.

McCarthy was korte tijd in de running om speaker van het Huis te worden, maar onder meer omwille van deze, vanuit Republikeins oogpunt, oerstomme uitspraak is hij het niet geworden.

Sindsdien heeft ook een ontslagen medewerker van de commissie gezegd dat de politieke bedoelingen de bovenhand halen.

De uitspraak van McCarthy is goud waard voor Hillary (net als de uitspraak van Bernie Sanders die in het debat van vorige week verklaarde dat Amerikanen het gezeik over die verdomde e-mails beu zijn). Ze kan met bronverwijzing beweren dat de Republikeinen niet de ware toedracht van Benghazi zoeken, maar wel haar vel.

Dat is veelgezegd. Er zijn vier doden gevallen onder haar voogdij. De geheimdoenerij rond vernietigde e-mails, het feit dat ze zich niet aan de regels van haar eigen ministerie hield: helemaal pijnvrij is het niet. En een rechtsvervolging omwille van geheim materiaal in haar privémail blijft tot de mogelijkheden behoren.

De voorzitter van de commissie, Trey Gowdy, beweert dat de naam van een CIA-undercoveragent in Libië open en bloot in de mails van Clinton voorkomt. Hij zegt dat zijn langs partijlijnen verdeelde commissie nog wel wat vuurwerk zal opleveren.

Maar de verwachting is dat Hillary de storm vandaag zonder al te veel moeite zal doorstaan. Voorlopig is de indruk dat de Republikeinen, niet voor het eerst met de Clintons, hun doel voorbijgeschoten zijn door te fanatiek te proberen een politieke tegenstander onderuit te halen.

Vanaf 16 uur Belgische tijd begint de commissie Clinton te ondervragen. Er is geen einduur vastgesteld. De commissieleden krijgen 4 vragenronden.