De oorlog tegen Europa

Europa wordt aangevallen. Niet met bommen, maar met doelgerichte campagnes om de Unie en haar lidstaten van binnenuit te vermurwen. Wie voert die campagnes, en hoe kunnen we ons ertegen verzetten?

HET RUSSISCHE REGIME legitimeren: dat is het tweede doel van de desinformatie. Door zijn land tot voortrekker uit te roepen in de strijd tegen de islam, wil Vladimir Poetin het Amerikaanse leiderschap ondermijnen. De opmars van de IS en de talrijke aanslagen hebben in het hele Westen de angst voor de islam vergroot. De Russische president probeert die situatie naar zijn hand te zetten. En het werkt. Ja, de dreiging van het islamterrorisme is reëel. Maar opnieuw: de IS bestrijden is voor hem minstens zo belangrijk als de Europese lidstaten uit elkaar spelen.

TOT SLOT wil Poetin via desinformatie zijn ‘lopers’ in Europa steunen. Het is geen geheim dat extreemrechtse politici als Marine Le Pen, Geert Wilders en Filip Dewinter tot de contacten van het Kremlin behoren.

DE RUSSISCHE CAMPAGNE mag dan hard zijn, Poetin is niet de enige die zich aan desinformatie bezondigt. De Verenigde Staten hebben de laatste decennia vooral via soft power aan beïnvloeding gedaan. Met de hulp van CNN en Hollywood, en dankzij een machtig netwerk van denktanks, onder meer in Brussel. En ook China doet mee. Het nieuwsagentschap Nieuw China levert gratis gekleurd nieuws aan media in armere EU-lidstaten, de Chinezen delen hun kranten gratis uit aan mensen die ertoe doen, en staatsbedrijven huren de duurste pr-bedrijven in om toegang tot onze markt te krijgen.

EN DE VS EN CHINA passen in hun vermurwingsstrategie nóg een tactiek van Poetin toe: incorporatie. Zoals de Russen leiders van extreemrechts incorporeren, zo proberen de Amerikanen Europese politici voor zich te winnen via uitwisselingsprogramma’s, en hebben de Chinezen de officiële China-delegatie van het Europees Parlement buitenspel gezet: ze stelden een groep van China-vriendelijke parlementsleden samen die ze geprivilegieerde ontmoetingen in Peking gunnen. Zo gaat dat.

DAT VERMURWEN is geen nieuw fenomeen. In het Acropolismuseum in Athene zijn een aantal eeuwenoude stèles te zien met daarop proxeni, buitenlandse notabelen die zich voor de kar van de rijke stadstaat lieten spannen. Maar we mogen het niet laten gebeuren, en we moeten meer weerwerk bieden dan we nu doen. Terrorisme bestrijd je door Europa sterker te maken, niet door het te laten verzwakken. We zouden beleidsmakers moeten verbieden om gunsten van andere naties te aanvaarden, en we zouden hen moeten verplichten om hun contacten te registreren. En we moeten onze bevolking weerbaar maken, door mensen kritisch met informatie te leren omgaan, en door hun duidelijk te maken wat er op het spel staat: tegen de IS, maar ook tegen de Russen, de Chinezen, de Amerikanen en alle anderen. Zoals vaak zal het neerkomen op burgerschap en een gezonde dosis patriottisme.

JONATHAN HOLSLAG is professor internationale betrekkingen aan de VUB.

Het is geen geheim dat extreemrechtse politici als Le Pen, Wilders en Dewinter tot de contacten van het Kremlin behoren.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content