Als het geld voor Barack Obama’s ziektewet niet wordt afgesneden, willen de Republikeinen de Amerikaanse overheid sluiten. En dat is nog maar het begin van de politieke crisis die in de lucht hangt in Washington.
De crisis draait in eerste instantie om de Amerikaanse begroting. Die loopt af op 30 september. Als het parlement in afwachting van een nieuwe begroting tegen die tijd geen voorlopige werkingsmiddelen vrijgeeft, heeft de overheid geen geld meer en moeten een hele reeks federale overheidsdiensten dicht. Naast een ongemak voor de bevolking zou zo’n ‘goverment shutdown’ ook een domper zetten op de economie.
De Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden (de Amerikaanse Kamer van Volksvertegenwoordigers) kondigden aan ze aan de voorlopige fondsen een clausule zullen vasthangen die alle geld afsnijdt voor de uitvoering van Obamacare, de nieuwe ziektewet van president Obama, waarvan de grootste krachtlijnen op 1 oktober van kracht worden.
Binnen de Republikeinse partij gaan er heel wat stemmen op die waarschuwen dat dat zelfmoord is. De kans dat een drooglegging van Obamacare door de Amerikaanse Senaat raakt, waar de Democraten in de meerderheid zijn, is microscopisch klein. En moest dat toch lukken, dan is de kans nog kleiner dat Obama de wettekst ondertekent en zo zijn grootste verwezenlijking als president de grond in boort.
Gevolg zou zijn dat er daadwerkelijk en government shutdown komt. Het Republikeinse establishment vreest dat de kiezer de partij daar volgend jaar aan de stembus de rekening voor zou presenteren.
Buigen voor de Tea Party
Feit is: de Republikeinse partij is intern bijzonder verdeeld. John Boehner, de Republikeinse voorzitter van het Huis en een veteraan in Washington, heeft zich lang verzet tegen een koppeling tussen Obamacare en een potentiële government shutdown. Deze week moest hij echter buigen voor de radicale Tea Party-fractie binnen zijn partij. “Deze ziektewet is een ramp”, zei hij uiteindelijk. “Het is tijd om Amerikaanse families te beschermen voor deze onwerkbare wet.”
Daarmee ging hij noodgedwongen in tegen een groot deel van zijn eigen partij. Republikeinse veteranen en een aantal bevriende organisaties vinden de plannen van de Tea Party hoegenaamd geen goed idee. Onder hen invloedrijke stemmen als de Kamer van Koophandel, de conservatieve opiniepagina van de krant The Wall Street Journal en Grover Norquist, de voorzitter van de machtige lobbygroep Americans for Tax Reform.
De Tea Party-getrouwen willen echter niet van inbinden weten. Zij doen partijgenoten die niet aan hun kant staan af als ‘RINO’s’ (‘Republicans in Name Only’). Dat is een verwijt met weerklank, want het verleden heeft aangetoond dat de Tea Party de macht heeft om parlementsleden die van de zuivere ideologische lijn afwijken bij de voorverkiezingen in nauwe schoentjes te brengen. Republikeinen die tegen de Tea Party ingaan, riskeren dus hun baan.
Wanbetaling
Volgende maand staat zo mogelijk nog een grotere crisis op het programma. Dan moet het schuldplafond worde verhoogd. Dat is de wettelijke bovengrens op de Amerikaanse staatsschuld. Gebeurt dat niet, dan gaat de VS in staat van wanbetaling op die staatsschuld.
Dat zou noodgedwongen tot draconische besparingen leiden en zodoende wellicht ook tot een nieuwe recessie. Als de Amerikaanse regering ophoudt met het afbetalen van haar obligaties, waarvan een groot deel in buitenlandse handen is, zou dat ook de internationale financiële markten destabiliseren.
Bij een vorige confrontatie over het schuldplafond werd dat op het nippertje vermeden, al kostte het de VS wel zijn vlekkeloze AAA-rating bij de kredietbeoordelaars. Toch willen de Republikeinen ook het schuldplafond aan Obamacare koppelen. Obama laat weten dat hij niet bereid is om daarover te onderhandelen.
Obama: ‘Nooit meegemaakt’
De reacties bij de Democraten zijn scherp. Zij vinden dat de Republikeinen zich – weer eens – bezondigen aan chantage met het welzijn van de hele Amerikaanse economie als pasmunt. Ze zien dat als een steeds terugkerend patroon.
“Wat ik niet zal doen”, zei president Obama, “Is een vast patroon creëren waarmee het volle vertrouwen en het krediet van de Verenigde Staten politieke pasmunt wordt.”
“We hebben het nog nooit gezien in het verleden”, vervolgde de president, “Dat een begroting afhangt van het afschaffen van een programma dat goedgekeurd is door beide kamers van het Congres, grondwettelijk bevonden is door het Hooggerechtshof, op twee weken van uitvoering staat en 30 miljoen mensen ziekteverzekering helpt krijgen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier