Griekse gezondheidszorg stuikt in elkaar

Medicijnen op afbetaling, ziekenhuizen zonder materiaal en een gebrek aan behandelingen voor kankerpatiënten. De Griekse gezondheidszorg ligt aan diggelen.

De situatie in Griekenland begint stilaan haar invloed te hebben op de Griekse openbare diensten. De gezondheidszorg raakt steeds verder uitgehold door lege apotheken, lamgelegde spoedafdelingen en failliete ziekteverzekeringen.

Lamgelegde ziekenhuizen
De Griekse staatsziekenhuizen hebben te weinig basismiddelen om hun patiënten grondig en veilig te kunnen onderzoeken. Katheders, handschoenen of simpel papier zijn vaak afwezig in de onderzoekskamers. Met de nodige gevolgen voor de hygiëne. “Soms gebruiken we een laken voor verschillende patiënten”, zegt Kiki Kiale, een radiologe. “Tragisch, maar we kunnen niet anders.”

Het ontbreekt de dokters ook aan toestellen om mensen behoorlijk te onderzoeken. Kiale vertelt hoe dokters soms veertig patiënten per dag zien, maar de meeste niet eens kunnen onderzoeken. “Bepaalde aandoeningen worden daardoor compleet over het hoofd gezien”, zegt ze. “Sommige patiënten komen daarom later nog eens terug, maar dan is het vaak te laat.”

“Als we binnen de drie of vijf weken geen fondsen krijgen, hebben we een echt probleem”, zegt de directeur van een psychiatrisch ziekenhuis. “Alle afdelingen zullen een voor een stilvallen.” In veel ziekenhuizen worden niet-dringende operaties nu al uitgesteld en zijn dokters volledig uitgeput.

Corrupt systeem
De gezondheidszorg was al langer slecht georganiseerd en leed onder een verstikkende bureaucratie. Ziekenhuisdirecteurs zijn meestal politieke pionnen. Daardoor hadden de ziekenhuizen het voor de crisis al moeilijk om het hoofd boven water te houden. Om een degelijke behandeling te krijgen, moesten patiënten de dokters regelmatig extra geld toestoppen in ‘fakelaki’ of envelopjes.

Door de crisis kwam dat corrupte systeem nog meer onder druk te staan. De werkloosheid heeft ervoor gezorgd dat steeds meer Grieken zonder ziekteverzekering zitten en behandelingen niet meer kunnen betalen. Dus ook geen ‘envelopjes’ aan de dokters. “De gezondheidszorg heeft de deur in het gezicht van de Grieken geslagen”, Katerina Avloniti, psychologe in een Atheens ziekenhuis.

Tekort aan medicijnen

Apothekers geraken ook steeds meer in moeilijkheden. Griekenland werkt vooral met dure gepatenteerde merken in plaats van goedkope generische medicijnen. Dat zorgt voor een enorme druk op het budget. Apothekers raken meer en meer bedolven onder de onbetaalde rekeningen, omdat de ziekteverzekeringen niet meer uitbetalen. De overheid is de verzekeraars meer dan 750 miljoen euro schuldig.

Er zijn enkele apotheken die nog medicijnen verkopen op afbetaling, maar bij de meeste moeten de klanten op voorhand betalen. Tientallen apothekers hebben hun zaak al moeten sluiten. Zwaar zieke mensen komen daardoor zonder medicijnen te zitten. “Het gaat hier niet om pijnstillers”, zegt een vrouw die pas genezen is van kanker. “We hebben die medicijnen nodig om te overleven.”

Draconische besparingen

De Europese Unie en de Internationale Monetaire Unie (IMU) vragen van Griekenland besparingen in de gezondheidszorg, in ruil voor de 130 miljard euro staatssteun. De kost van de gezondheidszorg mag maar 6% van het bbp bedragen, 4% minder dan nu. De medische lobbygroepen en vakbonden verzetten zich echter tegen de besparingen.

Grieks eerste minister Panagiotis Pikrammenos vraagt dat iedereen tot een consensus komt, maar staat machteloos. “We moeten dit oplossen zodat er geen mensenlevens op het spel komen te staan”, waarschuwde hij onlangs. Het ministerie van Volksgezondheid vindt de berichten over tekorten in ziekenhuizen echter overroepen. Het beloofde wel leveranciers van medische goederen 600 miljoen euro te betalen. Dat bedrag is echter ruim onvoldoende om alle schulden weg te werken.

De economische crisis en de politieke patstelling zorgen ervoor dat een echte oplossing uitblijft. “De politici verstoppen zich achter de verkiezingen, achter de politieke onzekerheid en achter de crisis”, zegt Kiale.

Verkiezingen

Aanstaande zondag zijn het opnieuw verkiezingen in Griekenland. Binnen de EU heerst de vrees dat de extreemlinkse partij Syriza de verkiezingen wint en erin slaagt een coalitie te vormen. Dan is de kans groot dat die regering de opgelegde besparingen weigert en dat Griekenland daardoor uit de eurozone moet stappen.

Producenten van medicijnen stellen ondertussen inderhaast een noodplan op om de verdeling van medicijnen gaande te houden mocht dat gebeuren. De farmaceutische industrie zou samen met de EU al besproken hebben hoe ze Griekenland kunnen blijven bevoorraden mocht het land moeten terugvallen op een sterk gedevalueerde drachme. (GM)