Er was grote eensgezindheid, over de wereld en in politiek Amerika, dat het voorstel van Donald Trump om de grenzen van de VS tijdelijk te sluiten voor moslims niet deugt. Maar de afkeuring kwam er in gradaties, en er was een belangrijke stem van steun.
Donald Trump zelf, die zich tijdens een campagnetoespraak liet toejuichen, terwijl hij zijn voorstel over een tijdelijke stop op mosliminreizen helemaal voorlas, voorspelde op ABC News dat met dit voorstel zou gebeuren wat na zijn Mexicanenuitspraak in juni was gebeurd. Eerst zal iedereen verontwaardigd tegen zijn, vervolgens ziet men dat er echt een probleem is, dat wat hij zegt nog niet zo onredelijk is en begint met delen van zijn voorstel te omarmen. Trump verwees in dat ABC-interview, na de vraag hoe hij reageert op de vergelijkingen met Hitler, ook naar Franklin D. Roosevelt, FDR, president tijdens de Tweede Wereldoorlog. Die had interneringskampen opgezet voor Italianen, Duitsers en Japanners, met verregaande vrijheidsbeperkingen, omdat de VS in oorlog waren met die landen. “FDR was en is algemeen gerespecteerd. Is wat ik voorstel erger dan wat hij deed? We zijn ook nu in oorlog”. Op de vraag of hij interneringskampen voor moslims zou overwegen, ontkende hij.
‘Gediskwalificeerd’
Als er al, zoals Trump dus voorspelt, een kentering komt in de appreciatie van zijn voorgesteld verbod op het inreizen van moslims (hoe controleer je dat? vroeg de journalist van ABC – er kwam geen antwoord), dan is voorlopig de afkeuring vrijwel algemeen.
Er kwamen afkeurende commentaren van David Cameron (de Britse premier) van Manuel Valls (de Franse premier), van Justin Trudeau (de Canadese premier), en ook nog eens van het Witte Huis, waar woordvoerder Josh Earnest verklaarde dat zijn voorstel Trump “diskwalificeert” voor het presidentschap. “En elke Republikein die te bang is van de achterban om dat toe te geven komt ook niet in aanmerking om president te zijn”. Earnest ging nog een stap verder en vond dat de andere Republikeinse presidentskandidaten moesten duidelijk maken dat ze Trump niet als presidentskandidaat zullen ondersteunen (ze hebben zich er in een geschreven document toe verbonden de kandidaat van hun partij te ondersteunen).
De kritiek is breed: het voorstel helpt IS door de tweespalt tussen het westen en de islam te benadrukken. Het voorstel druist in tegen de grondwet die geen religieuze testen toelaat, en is onuitvoerbaar (hoe controleer je of iemand die wil inreizen moslim is? vroeg de journalist van ABC, want in vele landen vermeldt het paspoort geen religie – er kwam geen antwoord).
Volgens ABC is in het Congres bij Democraten en Republikeinen niemand te vinden die het opneemt voor het voorstel van Trump. Republikeinse partijleider Reince Priebusen nieuwe speaker Paul Ryan spraken zich uit tegen het voorstel. Gewezen vicepresident Dick Cheney liet weten dat het on-Amerikaans is om op basis van religie mensen al dan niet toe te laten (Jeb Bush en andere Republikeinen stelden iets gelijkaardigs voor voor Syrische asielzoekers – alleen de christenen toe te laten).
‘Losgeslagen’
Maar er waren gradaties in de kritiek, onder meer bij de presidentskandidaten. Republikeinse presidentskandidaten waren soms duidelijker en minder duidelijk tegen. Ted Cruz, in vele nationale peilingen tweede na Trump, zei bijvoorbeeld gewoon dat het niet zijn voorstel is, Rick Santorum zei dat er andere manieren waren om te bereiken wat Trump wilde bereiken, terwijl Jeb Bush Trump “losgeslagen” noemde, “niet serieus”.
En, merkte de linkse website Huffington Post op, men keurde het af als onrealistisch of on-Amerikaans, maar liet blauwblauw dat het over moslims ging, kwestie van bij de achterban niet de indruk te geven dat men het voor die geloofsgroep opnam.
Terwijl Trump nog maar eens vooruitging in een peiling (dit keer in de staat New Hampshire – de peiling werd afgenomen vooraleer hij zijn voorstel voor een tijdelijk inreisverbod voor moslims had geformuleerd, hij komt er op 32 procent van de Republikeinse kiesintenties, 6 procent meer dan in september en met 18 procent voorsprong op de tweede, Marco Rubio) kreeg hij ook een niet onaanzienlijke steun in de rug.
Has Trump gone too far? Regardless, public is obsessed on radical Muslim dangers, Complete refugee pause to fix vetting makes sense.
— Rupert Murdoch (@rupertmurdoch) December 8, 2015
Mediamagnaat Rupert Murdoch, eigenaar van onder meer Fox News en The Wall Street Journal, betuigde in een tweet enige steun. “Is Trump te ver gegaan? Los daarvan, het publiek is geobsedeerd door radicaal moslimgevaar. Totale vluchtelingenpauze om controlesysteem op punt te stellen is zinnig”.
Bij de eerdere uitspraken van Trump rond migratie liet Murdoch, zelf een Australische inwijkeling in de VS, zijn afkeuring duidelijk blijken. Maar op dit punt geeft hij die andere zakenman blijkbaar ten dele gelijk.
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier