Gezonken slavenschip voor Zuid-Afrikaanse kust onthult pijnlijke geschiedenis

Slavenhandel © Istock

Na meer dan tien jaar zoekwerk hebben Amerikaanse en Zuid-Afrikaanse duikers het wrak van een Portugees slavenschip blootgelegd.

3 december 1794: een Portugees schip verlaat Mozambique in het Zuidoosten van Afrika op weg naar Brazilië. Aan boord waren 400 tot 500 slaven naast elkaar ‘gestapeld’, schrijft de Amerikaanse krant The New York Times. Het zou vier maanden duren vooraleer het schip de suikerplantages in Maranhão zou bereiken.

Maar de ‘reis’ duurde slechts 24 dagen. Geteisterd door hevige wind en onweer, zonk het schip (Sao José) ter hoogte van Kaap de Goede Hoop in Zuid-Afrika. De Portugese kapitein, de crew en ongeveer de helft van de slaven overleefden de crash. Ongeveer 212 slaven verdronken in de Indische Oceaan. De slaven die het haalden, werden niet veel later doorverkocht op een slavenmarkt in Kaapstad.

Lading appels

‘221 jaar later werd het wrak teruggevonden door Amerikaanse en Zuid-Afrikaanse duikers’, meldt het Amerikaans onderwijs- en onderzoeksinstituut Smithsonian trots. ‘De vondst is ontzettend belangrijk om het verhaal van 12 miljoen Afrikaanse slaven te reconstrueren’, klinkt het. De eerste onderdelen van de Sao Jose werden al in 1980 ontdekt, maar het duurde tot 2010 vooraleer onderzoekers beseften dat het om een groot slavenschip ging. Er werden tot nu toe geen menselijk beenderen gevonden in het wrak.

Om de geschiedenis van het schip te reconstrueren was naast de tastbare overblijfselen, een getuigenis van de kapitein erg belangrijk. Daarin omschrijft hij hoe getracht werd het merendeel van de slaven te redden ‘omdat ze kostbaar cargo waren.’

‘Voor de slavenhandelaars was het erg belangrijk dat ze overleefden’, vertelt de antropoloog Stephen C. Lubkemann in de krant. ‘Voor hen waren slaven net zoals een lading appels, ze wilden niet dat ze verloren gingen. Een gruwelijke vergelijking, daar ben ik me van bewust.’

Migratieverhaal

‘Het verhaal van de Sao José gaat verder dan de Afrikaanse geschiedenis. Het is een verhaal dat tijd, ruimte en identiteit overstijgt’, stelt het Iziko (Museum van Zuid-Afrika). ‘Het is een globaal verhaal over de verbondenheid tussen het menselijke ras. Het is een migratieverhaal dat te weinig verteld wordt.’

Een deel van de vondst, waar meer dan tien jaar zoekwerk aan vooraf ging, zal vanaf volgend jaar te bezichtigen zijn in het Smitsonian museum in Washington. (AVE)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content