Olivia Fonseca

Getuige orkaan Irma: ‘Slaapkamer waar we net nog in schuilden in een oogwenk volledig verwoest’

Olivia Fonseca Freelancejournaliste

Olivia Fonseca, net afgestudeerd als journaliste, was samen met haar zus in Road Town, de hoofdstad van de Britse Maagdeneilanden, toen die geteisterd werden door de orkaan Irma. ‘Niemand kon voorzien dat de verwoesting zo groot zo zijn.’

Toen we te horen kregen dat de de krachtigste orkaan ooit gemeten boven de Atlantische oceaan onderweg was, wisten we niet goed wat te verwachten. Zeker omdat de Britse Maagdeneilanden relatief gezien gespaard zijn gebleven de laatste jaren. De laatste was ‘Earl’, een orkaan van categorie 3.

In de dagen voor Irma hier aan land zou komen, was duidelijk dat deze orkaan anders zou zijn. De manier waarop de mensen zich voorbereidden op de storm, was indrukwekkend. De vele metalen platen die tegen muren en ramen werden getimmerd, lieten zien dat de waarschuwingen ernstig werden genomen. Veel families, waaronder ook de onze, zochten elkaars gezelschap op om samen te schuilen tegen het noodweer. In het huis waar wij verbleven, zaten uiteindelijk dertien mensen, zeven honden en een kat, te wachten op wat komen zou.

Getuige orkaan Irma: ‘Slaapkamer waar we net nog in schuilden in een oogwenk volledig verwoest’

Op woensdag 6 september kwam Irma aan land. Een orkaan van categorie 5, met windsnelheden van 360 kilometer per uur. Daarvoor schuilen, heeft veel weg van een horrorverhaal. We liepen van kamer tot kamer, en opgejaagd door het geluid van krakende ramen en deuren, om uiteindelijk in de kleinst mogelijke kamer te belanden, in de hoop dat die overeind blijft. Met ondertussen een bulderende wind, die woest blijft beuken op alles wat los en vast zit. De kamer waar je daarjuist nog schuilde, is enkele ogenblikken later verwoest.

Nadat we door alle slaapkamers naar boven zijn gerend, zitten we samengepakt in de kleinste hoek van de douche, met handdoeken en kussens boven ons als ‘schild’, zagen we hoe het glas uit de ramen gerukt werd en binnen vloog. Boven ons hoorden we het dak het begeven: ellende.

Bij elke vlaag hoop je dat het niet nog erger wordt, tot opeens de rust terugkeert en het zonlicht doorbreekt. Voor heel even, want het oog van de orkaan blijft maar heel even hangen. Voor veel families in Road Town, net lang genoeg om hun schuilplaats extra te beveiligen of een ander onderkomen te zoeken.

Zelf namen we een familie in huis, waarna we de deuren opnieuw vasttimmerden, en ze aan de binnenkant barricadeerden met matrassen, om de tweede helft van de orkaan te doorstaan. Toen ook die overgewaaid was, maakte de opluchting al snel plaats voor andere zorgen.

Luchtfoto, genomen boven de Britse Maagdeneilanden na de doortocht van Orkaan Irma.
Luchtfoto, genomen boven de Britse Maagdeneilanden na de doortocht van Orkaan Irma.© Ministry of Defense – Reuters

De eerste dagen na de orkaan, waren de meeste wegen compleet geblokkeerd, waardoor inwoners gedwongen werden om op hun huidige locatie te blijven. Alle mogelijke communicatie lag plat, zowel met de overheid als onder inwoners. Dat veroorzaakte heel wat paniek, onder meer omdat op voorhand gemeld wer ddat ook orkaan José op weg was naar het eiland. (Die veranderde uiteindelijk licht van koers, waardoor de eilandengroep daar toch van gespaard bleef.)

Pas toen de grootste obstakels geruimd waren, konden de inwoners opnieuw de straat op om de volledige schade op te meten. Heel snel werd duidelijk dat de verwoesting enorm was, en dat geen gebouw gespaard is gebleven. Verschillende gebieden zijn volledig onherkenbaar. Een groot aantal inwoners zijn plots dakloos.

In de eerste plaats gingen mensen op zoek naar eten, maar ook brandstof en energie blijven in de eerste dagen een groot vraagteken. Maar één tankstation heeft de orkaan overleeft, en in de omgeving daarvan heerst er chaos. Voor ons lijkt het dat de situatie snel geëscaleerd is. Mensen worden wanhopig, en supermarkten werden geplunderd. Er zijn berichten dat door de orkaan ook 100 gevangen vrij rondlopen.

In alle chaos en onduidelijkheid, probeerde ook een groot deel van de slachtoffers geëvacueerd te worden, maar het duurde lang voordat er voldoende (commerciële) vluchten beschikbaar waren om het eiland te verlaten.

Heropbouw zal lang duren

Drie dagen na de orkaan komen de eerste Britse militairen ter plekke om hulp te bieden. Er wordt een avondklok ingesteld van van 18 tot 9u. Eén supermarkt is dagelijks voor een beperkt aantal uren open, wat doorgaans lange wachtrijen veroorzaakt. Het communicatienetwerk verbetert stilaan, met verschillende posten waar bereik mogelijk is. De communicatie met de lokale bevolking verbetert mondjesmaat, maar gevreesd wordt dat het nog maanden kan duren voor er terug overal elektriciteit is.

Britse militairen komen aan op de Britse Maagdeneilanden na de doortocht van Orkaan Irma.
Britse militairen komen aan op de Britse Maagdeneilanden na de doortocht van Orkaan Irma.© Ministry of Defense – Reuters

De allereerste hulp is dus wel gearriveerd, maar aangezien de verwoesting zo groot is, blijft het voorlopig behelpen. Een grote groep inwoners leeft nog in grote onzekerheid, gezien de totale chaos wat veiligheid, communicatie en bevoorrading betreft.

Pas nu wordt ook de omvang van de volledige ramp duidelijk. In de volledige Caraïben hebben 2,4 miljoen kinderen na de verwoestende doortocht van orkaan Irma dringend humanitaire hulp nodig, zo meldde het VN-Kinderfonds Unicef eerder deze week. De aantallen kunnen nog oplopen omdat er nog niet van alle eilanden een volledig schade-overzicht gemaakt is.

Wij zijn ondertussen geëvacueerd naar Puerto Rico, in afwachting van een vlucht terug naar België. De hulpverlening komt ondertussen verder op gang, en er zijn ook al verschillende fundraisers opgestart. Die zijn nodig, want het ziet er hard naar uit dat er nog veel hulp nodig zal zijn om de inwoners te helpen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content