Gelekt Commissiedocument bewijst: Schaliegas verbetert concurrentiepositie tegenover VS niet

Wie maalt er om de risico’s van schaliegas? Want als we in Europa niet mee op de trein springen, heeft dat nefaste gevolgen op het concurrentievermogen van onze Europese bedrijven, klinkt het bij voorstanders. Maar een gelekt Commissiedocument nuanceert dat voordeel sterkt, stelt Kathleen Van Brempt (SP.A).

Dat er een een-tweetje werd gespeeld, is nu wel duidelijk. Net op het moment dat de aanbevelingen van de Europese Commissie over schaliegasboringen en fracking uitlekken, laat ook de Britse premier Cameron in de pers weten dat het Verenigd Koninkrijk helemaal gaat voor schaliegas. Om lokale protesten in de kiem te smoren, belooft Cameron aan de gemeenten dat ze belastingsinkomsten uit schaliegas voor de volle 100 procent zelf mogen houden. Voor noodlijdende gemeenten is dat an offer they can’t refuse. De risico’s van fracking, ondermeer voor de besmetting van grondwater door de toxische chemicaliën die worden gebruikt, moeten de gemeenten maar voor lief nemen.

Dat dat samenspel geen toeval is, blijkt uit een gelekte brief van de Britse regering die The European Voice gisteren in handen kreeg en het zware lobbywerk tegen een bindende Europese wetgeving inzake schaliegas bewijst. Europees commissaris voor milieu Potocnick had een bindend wetgevend voorstel klaar liggen om eventuele schaliegasboringen in de toekomst strikt te regelen. Potocnik werd echter wandelen gestuurd en mocht zijn tekst in de vuilnismand gooien. Hij wordt vervangen door een niet-bindende aanbeveling, een zwaktebod dat het de petrochemische industrie makkelijker moet maken om snel geld te winnen met het oppompen van gas en olie uit harde schaliegesteenten, ten koste van het milieu, de gezondheid en het klimaat.

Maar wie maalt er om de risico’s als schaliegas een game changer is in de Verenigde Staten? Althans dat is het argument van de voorstanders. Als we in Europa niet mee op de trein springen, heeft dat nefaste gevolgen op het concurrentievermogen van onze Europese bedrijven. Dat was ook de boodschap die onze minister-president Peeters afgelopen zomer kreeg bij zijn bezoek aan de VS. Maar klopt dat verhaal over het verstoorde concurrentievermogen?

Gelekt Commissiedocument bewijst: Schaliegas verbetert concurrentiepositie tegenover VS niet

Een ander gelekt document van de Commissie, dat samen met de schaliegasaanbevelingen op 22 januari zal gecommuniceerd worden, nuanceert dat verhaal van het concurrentievermogen sterk. Uit het document Energy Economic Developments in Europe blijkt dat de energieprijzen in de VS weliswaar sterk gedaald zijn, maar dat dit economische voordeel in Europa gecompenseerd wordt door de Europese inzet inzake energie-efficiëntie. Door zuiniger om te springen met de beschikbare energie dus. Europa heeft haar energie-intensiteit, de energiehoeveelheid die nodig is om een product te maken, immers laten dalen.Terwijl de VS hun energie-intensiteit, ondermeer omwille van de schaliegasboom, net heeft laten toenemen. De Europese industrie is er dus in geslaagd om met minder energie dezelfde productie te realiseren. Dat is het gevolg van de stijgende energieprijzen in Europa, die voor de industrie als een prikkel hebben gewerkt om hun energie-intensiteitsgraad te verbeteren en zo de kosten van hun productie binnen de perken te houden. In de VS is deze prikkel er, mede door de schaliegasboom, niet geweest, waardoor de VS sinds 2006 méér energie is gaan verbruiken voor haar productie.

Het verschil in concurrentiepositie blijft door de betere Europese energie-efficiëntie ongewijzigd zegt het gelekte Commissiedocument. Op iets langere termijn speelt dat zelfs in het voordeel van het Europese concurrentievermogen. Schaliegas is immers een aflopend verhaal, niet enkel omdat het een fossiele brandstof is die uiteindelijk moet uitdoven om de klimaatdoelstellingen te halen, maar ook omdat boren steeds moeilijker en dus duurder zal worden. Het Commissiedocument merkt ook op dat de schaliegasprijs in de VS de externe kosten niet mee rekent. De lage prijzen zijn dus een vertekening van de werkelijkheid. Schaliegas is véél duurder dan de prijs waaraan het verkocht wordt.

Bovendien klopt het verhaal niet dat enkel schaliegas verantwoordelijk is voor de toegenomen energieonafhankelijkheid in de VS. Waar de olielobbyisten stilletjes over zwijgen, is dat ook de groei in hernieuwbare energie een grote impact heeft in de VS. De afgelopen tien jaar is het aandeel van hernieuwbare energiebronnen in de VS gestegen met 49 procent, gas slechts met 20 procent. De waarheid is dus dat de Amerikaanse energieonafhankelijkheid te danken is aan zowel de schaliegasboom als aan de groei van hernieuwbare energie. Met dezelfde stelligheid waarmee de voorstander van schaliegas pleiten om driftig te beginnen fracken in Europa, zouden we kunnen stellen dat we in Europa dringend moeten inzetten op meer hernieuwbare energie om ons concurrentievermogen veilig te stellen. Helaas, uit de uitgelekte documenten van de Commissie blijkt dat er op 22 januari geen afdwingbare doelstellingen meer geformuleerd zullen worden inzake hernieuwbare energie.

Deu003cemu003e game changer u003c/emu003eis dus zeker niet uitsluitend schaliegas, maar hernieuwbare energie

De game changer is dus zeker niet uitsluitend schaliegas, maar net zogoed, of zelfs meer, hernieuwbare energie én energie-efficiëntie. Als de impact van de Europese focus op energie-efficiëntie nu al de Amerikaanse schaliegasboom compenseert, wat wordt het dan als we serieus werk zouden maken van energie-efficiëntie? We lopen immers vandaag achter op het Europese schema. Als we eindelijk bindende en ambitieuze doelstellingen zouden formuleren voor 2020 en 2030 zouden we verder voorop lopen in vergelijking met de VS. Maar ook hier zal de Commissie, zo blijkt uit de gelekte documenten, op de rem gaan staan. Als het van de Commissie afhangt komen er geen bindende doelstellingen. Een drama voor ons concurrentievermogen.

Als we de gelekte documenten van de Commissie mogen geloven, is de Europese industrie in staat geweest om de hogere energieprijzen te compenseren door de verbetering van haar energie-intensiteit, een evolutie die wellicht nog zal toenemen als we de juiste maatregelen nemen. Als het Amerikaanse schaliegasfeestje voorbij zal zijn, kan Europa voorlopen inzake energie-efficiëntie én de ontwikkeling van duurzame energie. Dat levert ons op dat moment uiteraard een concurrentievoordeel op. Maar snel geldgewin en langetermijnvisie gaan niet samen, en daarom moet ook in Europa het schaliegassprookje aan de man worden gebracht.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content