Abonneer
Abonneer
Wereld

Gary Johnson beklom Mount Everest – kan hij president van de VS worden?

Gary Johnson © REUTERS
Rudi Rotthier
Rudi Rotthier
03-06-2016, 05:28 Bijgewerkt op: 21-01-2021, 07:19

Niemand heeft van hem gehoord, maar toch zegt minstens 10 procent van de Amerikanen dat hun stem naar hem zal gaan. De libertair Gary Johnson, een triatleet, die tot recent een marihuanahandel leidde, krijgt de voorkeur van degenen die noch Clinton noch Trump willen verkiezen.

Het afgelopen weekend werd de 63-jarige Gary Johnson na een woelige sessie in de tweede ronde verkozen tot presidentskandidaat van de Libertaire Partij. Een van zijn tegenkandidaten was John McAfee, de zakenman die vooral bekend staat omwille van zijn antiviruscomputerprogramma.

Johnson deed in 2012 al eens mee als libertaire kandidaat en won toen 1,2 miljoen stemmen, ongeveer 1 procent van het totaal.

De kans is groot dat hij het dit jaar veel beter doet – hoewel bijna niemand hem kent of herkent. Ruim 40 procent van de kiezers staat open voor een alternatief. En uit twee peilingen blijkt dat ongeveer 10 procent van de gepeilde kiezers nu al overtuigd is van de libertaire boodschap. Die luidt: minder belastingen, een bescheiden buitenlandpolitiek met alleen militaire actie als reactie op een duidelijke aanval, en grotere persoonlijke vrijheid, die onder meer het recht op abortus, het recht op holebihuwelijk en de vrijmaking van drugshandel en drugsgebruik inhoudt.

Johnsons uitgangspunt is: “De meeste Amerikanen zijn libertair. Alleen weten ze het zelf niet”.

Het eerste streefdoel van de partij is snel op te klimmen naar 15 procent in de peilingen – vanaf 15 procent mag een kandidaat deelnemen aan de nationale presidentsdebatten. Daarvoor moet de Libertaire Partij – dat was het punt waarop Johnson na zijn nominatie maar bleef hameren – door de peilinginstituten voor vol aanzien worden en vermeld worden op de vragenlijsten, wat tot dusver meestal niet gebeurt.

Fitte klusjesman

In magazinereportages over Johnson wordt vaak op zijn uiterlijk ingegaan. Hij is “een fitnessmaniak met het uiterlijk van een klusjesman”, schreef een van die magazines. In GQ magazine stond hij in 2011 in blote bast, fiets in aanslag. Het fitnessaspect is goed gedocumenteerd. Johnson werkte drie keer de Iron Man van Hawaï af, het snelst in goed 10 uur, naast een serie ‘makkelijkere’ triatlons. Daarnaast reisde hij in gasballons, liep hij marathons (toptijd 2u48), hing hij aan zweefparachutes of snorde hij met een mountainbike door de Alpen.

Het getuigt ook niet van veel verbeelding om een klusjesman in hem te ontwaren. Johnson werkte aan het begin van zijn carrière als loodgieter. Hij zag een gat in de markt en begon een bedrijf van klusjesmannen, dat hem een bescheiden fortuin opleverde. Zijn vermogen wordt op 6 miljoen dollar geschat – klein bier in vergelijking met wat Hillary Clinton vergaarde, en natuurlijk verwaarloosbaar in vergelijking met Donald Trump.

Na een kleine twintig jaar stapte Johnson over van het bedrijfsleven naar de politiek.

In 1995 deed hij als Republikein een succesvolle gooi naar de post van gouverneur van de staat New Mexico – de staat met het hoogste percentage Spaanstaligen in de VS. Johnson voerde campagne als ‘Mister-Fix it’, een verwijzing naar zijn verleden als loodgieter. Hij had nooit een politiek ambt bekleed, hij had ook in het zakenleven een beperkte ervaring en zelfs medestanders vroegen zich af of hij de strijd met politici en gevestigde belangen wel aankon.

‘Ik heb herhaaldelijk de wet overtreden’

Johnson ontpopte zich tot ‘gouverneur veto’. Hij sprak een veto uit tegen 200 van 424 wetten die het parlement hem voorlegde. Hij vaardigde meer veto’s uit dan de andere 49 gouverneurs in de VS samen, en hield zo maatregelen tegen die geld zouden kosten. Zo wist hij het begrotingstekort weg te werken, en zijn belofte van “minder regels” in de praktijk om te zetten. Naar eigen zeggen bezuinigde hij zonder dat iemand werd ontslagen.

Het leverde hem schouderklopjes op van partijgenoten (dat waren toen Republikeinen), maar ook van zijn kiezers. Hij werd na vier jaar, met een veel grotere meerderheid, voor een nieuwe ambstermijn verkozen. Er zijn wettelijk maar 2 ambtstermijnen mogelijk.

Johnson vierde het einde van zijn gouverneurschap met een succesvolle beklimming van de Mount Everest, kort nadat hij in 2003 een been had gebroken.

Sindsdien is hij onder meer actief met een marihuanabedrijf. Dat heeft hij opgegeven om presidentskandidaat te worden. Hij rookte zelf behoorlijk wat marihuana, zeker niet alleen om medische redenen – zijn sportieve exploten hebben hem allerlei pijnen en kwaaltjes opgeleverd. Hij was altijd open over zijn drugsgebruik. Hij geeft ook toe dat hij in allerlei staten de wet heeft overtreden door marihuana bij zich te hebben en te consumeren. Maar nu hij presidentskandidaat is, zal hij het spul niet meer aanraken, zei hij aan CBS. Hij wil “scherp zijn”.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

In 2012 zocht hij eerst de Republikeinse nominatie, maar toen bleek dat hij niet ver kwam, stapte hij over naar de Libertairen.

Johnson werpt zich op als zowel anti-Hillary als anti-Trump.

“Wat Trump betreft”, zei hij in gesprek met CNN: “hij zegt dingen die ridicuul zijn en elke andere kandidaat zouden diskwalificeren. We moeten migratie koesteren”. De muur van Trump noemde hij “waanzin”. “Als gouverneur van een grensstaat kan ik zeggen dat zij (migranten) de room op de melk zijn”. Na zijn nominatie verklaarde hij dat Trump “een racist” is die “aanstootgevende dingen verteld over vijftig procent van de bevolking van New Mexico”. Johnson is een voorstander van werkvisa om het probleem van de illegaliteit aan te pakken.

Hij verschilt diametraal van Bernie Sanders inzake economie, maar inzake sociale zaken “snap ik wat hij zegt”. Hij zegt dat hij van de drie resterende kandidaten van de grote partijen het dichtst bij Sanders staat, onder meer wat drugs betreft.

“De militarisering van de politie, Black Lives Matter, ten gronde is dat allemaal het gevolg van de oorlog tegen drugs”.

Voor Hillary Clinton heeft hij weinig goede woorden. Hij noemt haar “de ultieme technocraat” die de overheid zou doen groeien. “Wat verandert als zij aan de macht komt?”

Johnson is tot dusver niet echt een bevlogen spreker of debater. Hij heeft wel goed nieuws van het financieel front. Geldschieters, onder meer Republikeinse geldschieters, overwegen geld te geven. De SuperPAC van de gewezen Republikeins presidentskandidaat Rand Paul, die nog 1,5 miljoen dollar in kassa had, heeft beslist dat geld ten voordele van Johnson te besteden.

The French revolution

Johnson heeft niet veel nodig. Hij is altijd zuinig gebleven. Zuinig, gaf hij zelf aan in het gesprek met GQ, “maar niet krenterig”. Hij bouwde zijn eigen huis, maar liet vervolgens een duur bubbelbad installeren. Hij geeft rijkelijke fooien, maar slaapt in goedkope hotels, genreEconolodge, wat makkelijk kan omdat quasi niemand hem kent. Dat laatste is natuurlijk geen voordeel voor wie kiezers wil mobiliseren. Maar zijn zuinigheid draagt hij als een ereteken – hij vindt dat een politicus zuinig moet omspringen met overheidsgeld.

Hij vormt team met vicepresidentskandidaat Bill Weld, een andere voormalige tweevoudige gouverneur (als Republikein in Massachusetts). De twee zullen in alle 50 staten op de stembrief staan.

De kans dat het duo de verkiezingen wint, is minimaal, zelfs in het knotsgek jaar van Donald Trump, en al houdt Johnson staande dat heel veel kiezers in theorie aan zijn kant staan. Maar USA Today becijferde donderdag hoe de kandidatuur, zelfs zonder overweldigend succes van Johnson, toch een impact kan hebben en eventueel het eindresultaat kan beïnvloeden. Uit peilingen blijkt overigens dat Johnson iets meer stemmen weghaalt bij Hillary Clinton dan bij Trump.

Stel dat het libertaire duo in de staat New Mexico wint, of een andere staat binnenhaalt. Dan kan het dan noch Clinton noch Trump de meerderheid aan kiesvertegenwoordigers haalt. In dat geval voorziet de wet dat het Huis van Afgevaardigden een president kiest. De Senaat kiest vervolgens de vicepresident.

Het is op dit ogenblik bijzonder vergezocht, maar in een land waar de twee koplopers gruwelijk onpopulair zijn, zou het kunnen dat een derde kandidatuur enige deining veroorzaakt.

Johnson is niet de enige alternatieve kandidaat. De Groenen hebben ook een kandidaat, Jill Stein, die tot dusver niet opvalt. En de neoconservatief Bill Kristol probeert de nobele onbekende David French te lanceren als Republikeins alternatief. French is een gedecoreerde oud-strijder, een advocaat en een conservatief columnist, maar op het eerste gezicht is zijn naam zijn grootste aantrekkingspunt: Kristol heeft al een slogan: start the French revolution.

Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content