Het Europese grensbewakingsagentschap Frontex krijgt een upgrade en wordt omgevormd tot de Europese Grens- en Kustwacht.
Dinsdagnacht hebben de onderhandelaars van het Europees Parlement en de lidstaten daarover een akkoord gesloten. In geval van crisis zal het nieuwe agentschap lidstaten aan de buitengrens van de Schengenzone kunnen ondersteunen. Weigert een lidstaat mee te werken, dan kunnen de andere landen tijdelijk interne grenscontroles invoeren.
De Europese Grens- en Kustwacht komt er als reactie op de vluchtelingencrisis en de grenscontroles die verschillende landen hebben ingevoerd. Door het akkoord met Turkije lijkt Europa de acute fase van de crisis achter zich te hebben gelaten, maar als Griekenland, Italië of een ander land nog eens met een onhoudbare migratiedruk worden geconfronteerd, liggen nu de instrumenten op tafel om een herhaling van de noodtoestand te voorkomen. Als de druk op de buitengrenzen van de Schengenzone onhoudbaar wordt, zal de lidstaat in kwestie hulp aangereikt krijgen uit een pool van minstens 1.500 grenswachten.
Na de zomer van start
De nationale autoriteiten behouden wel de controle over hun grenzen. Maar als een land weigert met het grensagentschap samen te werken én het goed functioneren van de Schengenzone dreigt in gevaar te komen, mogen de andere landen tijdelijk interne grenscontroles invoeren. De Schengengrenscode wordt in die zin aangepast.
Daarnaast krijgt het nieuwe Frontex ook een grotere rol bij het terugsturen van migranten naar hun land van oorsprong. Het zal op die manier beslissingen helpen uitvoeren die op nationaal niveau genomen worden.
Volgens Europees parlementslid Ivo Belet (CD&V) is het akkoord een “vitale stap” in de aanpak van de migratiecrisis. Hij noemt de grenswacht een cruciaal instrument om de orde aan de Europese buitengrenzen te herstellen, en om te garanderen dat de binnengrenzen open kunnen blijven. “Met dit akkoord kan de Europese grenswacht na de zomer van start gaan.”
‘De deur moet dicht’
Bij de N-VA luidt het dat de Europese Grens- en Kustwacht “een essentieel element (is) in het beperken van de asielstroom”.
“Stevige buitengrenzen staan centraal in elk sluitend en effectief asielbeleid. Open deuren zorgen voor een enorm aanzuigeffect en een onbeheersbare instroom”, legt Helga Stevens uit. “Europa begrijpt stilaan dat de deur eerst dicht moet, voordat we over de verdere herlocatie van vluchtelingen kunnen spreken.” Net als Ivo Belet en Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker toont Stevens zich blij met het snelle akkoord.
De Raad (lidstaten) keurden het akkoord woensdag al goed, in juli zal ook de plenaire vergadering van het Europees Parlement het licht op groen zetten.(Belga/TE)
