Het fonds waarmee de Europese Unie bijspringt als er door globalisering massa-ontslagen vallen, wordt aangepast. Dat zal ook in Vlaanderen gunstige effecten hebben.
Het rapport van de Waalse socialiste Maria Arena stelt dat het Europees Fonds voor aanpassing aan de Globalisering (EFG) achterop loopt op de maatschappelijke ontwikkelingen. Arena wil het fonds herdopen tot een Overgangsfonds met drie grote veranderingen ten opzichte van de vorige regeling: het toepassingsgebied wijzigt, het zal nu ook voor kleinere bedrijven gelden, en het neemt een voorschot op de nakende brexit.
Tot nog toe konden alleen grote bedrijven genieten van een Europese tussenkomst om ontslagen werknemers te begeleiden naar een nieuwe baan. Het Globaliseringsfonds is onder meer aangewend bij het opdoeken van Ford Genk (4.000 ontslagen) of Caterpillar in Gosselies (2.000 werknemers). Het werkt ongeveer zoals de Wet Renault in Vilvoorde soelaas bood. Het is niet de bedoeling om in een bredere regio initiatieven voor werkgelegenheid uit te bouwen.
Europees parlementslid Tom Vandenkendelaere (EVP-CD&V) is vooral blij dat kmo’s ook binnen de regeling zullen vallen. Lag de vorige grens voor bijstand op een minimumaantal van 500 ontslagen werknemers, dan zakt de bovengrens naar 200 man. ‘Dat effect zal direct merkbaar zijn in West-Vlaanderen. Ik denk dan niet aan de tapijtenfabrikanten, maar vooral aan de toeleveringsbedrijfjes. Een beetje zoals destijds met de faling van Sabena gebeurde, ook heel wat kleine bedrijfjes gingen op de fles. Voortaan moet het niet binnen één bedrijf gebeuren, het kan ook toepassing krijgen op een hele cluster kleinere spelers’.
Met het oog op de brexit is dit zeer goed nieuws voor Vlaanderen.
Vandenkendelaere denkt in eerste instantie aan de onmiddellijke gevolgen van de Brexit. Een studie van de universiteit Leuven berekende in 2017 een verlies van 10.000 banen bij een zachte scheiding tot 42.000 bij een ‘no deal’. Het grootste banenverlies doet zich voor in Vlaanderen: 8.000 tot 28.000 jobs. ‘We moeten onze kleinere bedrijven klaarstomen op dat vooruitzicht. Het is goed dat het fonds aangedikt wordt met 30 % vanaf 2021, het zal dan 225 miljoen euro omvatten. En het aandeel van de Europese inbreng vergroot, dat is goed nieuws voor Vlaanderen’.
Het geld dient uitsluitend voor de begeleiding van ontslagen werknemers naar een nieuwe baan. Dat kan verschillende vormen aannemen. Denk maar aan trainingsprogramma’s, nieuwe opleidingen en heroriëntering of zelfs het opstarten van een eigen onderneming. Vandenkendelaere: ‘Het belangrijkste blijft evenwel dat de Unie het fonds opentrekt van globalisering en de gevolgen van de financiële crisis naar digitalisering en automatisering’.
Zijn fractiegenoot Pascal Arimont van de Duitstalige Gemeenschap valt hem bij: ‘Eén van de grote angsten is dat bedrijven werknemers vlotjes kunnen laten afvloeien. Ofwel verhuizen ze naar een goedkopere lidstaat, ofwel vervangen ze de mens door de machine. De Europese Unie kan die angst bezweren als we tijdig ingrijpen. Interregionale samenwerking heeft de voorbije kwarteeuw zijn nut bewezen. Mijn rapport daarover verwijst de besparingen die de Commissie daar voorstelt naar de prullenmand. Elf miljard is nodig én verantwoord. Het Globaliseringsfonds werd onderbenut, amper 15 % van het beschikbare geld is opgenomen tussen 2007 en 2017. Door alle overstapvormen naar de nieuwe economie op te nemen, zullen meer arbeiders een aangepaste start kunnen nemen’.
Vandenkendelaere fronst daarom ook de wenkbrauwen als Proximus andermaal wil terugvallen op het brugpensioen. Deze geplande ontslagronde van 1.900 werknemers zou in het oude systeem niet in aanmerking komen voor steun omdat het om een marktstrategie gaat is. ‘Het brugpensioen is een bekend recept dat té veel is gebruikt om sociale problemen op te lossen. Het verbaast me dat zo’n regeling nog steeds wordt toegepast aangezien het geen duurzame langetermijnoplossing biedt’.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
