Het Europees Parlement vreest dat de hervormingen van de Poolse justitie de scheiding der machten in het land ondermijnen. In Straatsburg zette het halfrond woensdag een eerste stap naar de activering van de befaamde ‘nucleaire optie’ tegen Polen.
Het parlement schaarde zich met 438 tegen 152 stemmen bij 71 onthoudingen achter een resolutie die stelt dat de huidige situatie in Polen ‘een duidelijk risico op een ernstige inbreuk’ van de Europese waarden vertegenwoordigt. De parlementsleden vragen de bevoegde parlementscommissie om een rapport op te maken. Op basis daarvan zal het halfrond dan stemmen over een voorstel dat de lidstaten oproept om de procedure van artikel 7 op gang te trekken.
Het is intussen bijna twee jaar geleden dat de Europese Commissie een procedure opende omdat ze vreesde dat de hervormingen in Polen de onafhankelijkheid van het gerecht ondermijnen. De conservatieve regeringspartij PiS bleef echter doofstom voor de Europese aanbevelingen en volgens vicevoorzitter Frans Timmermans slaat Warschau al maanden elk verzoek tot dialoog af. Liberaal fractieleider Guy Verhofstadt acht de tijd gekomen om artikel 7 in gang te zetten. ‘De Poolse burgers mogen niet het slachtoffer worden van de reactionaire agenda van de regering’, stelde de Belgische oud-premier. ‘Dit gaat niet over de rechtsstaat, maar over brute macht’, riposteerde PiS-Europarlementslid Ryszard Legutko, die hekelde dat de Europese machthebbers met ’twee maten en twee gewichten’ werken.
De ‘nucleaire optie’ in artikel 7 van het Europese verdrag kan leiden tot de opschorting van stemrecht in de Europese ministerraden, maar de procedure heeft heel wat voeten in de aarde. Zo volstaat een meerderheid van vier vijfde van de lidstaten om de procedure te activeren, maar vervolgens is er unanimiteit vereist om een ‘ernstige en aanhoudende inbreuk’ van de Europese waarden in Polen vast te stellen.
