De Europese Commissie zit woensdag samen om een voorstel te bespreken dat de vluchtelingenstroom vanuit Libië naar Europa moet verkleinen. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) is voor het voorstel gewonnen.
De EU moet er alles aan doen om de vluchtelingstroom naar Italië vanuit Libië in te dammen, vinden Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad, en Joseph Muscat, eerste minister van Malta, dat het roterende presidentschap van de Raad van de Europese Unie behartigt. ‘Duidelijke actie is nodig voor deze lente en zomer’, zeiden ze volgens De Volkskrant. Nog volgens de krant waarschuwt Muscat in een brief dat hij bang is dat populisten in heel Europa de vluchtelingenstroom zullen misbruiken in nationale verkiezingen. ‘De kernwaarden van de EU zijn in gevaar, als we nu niets doen.’
Concreet willen Tusk en Muscat dat de Libische kustwacht zelf meer doet om vluchtelingenboten te onderscheppen die naar Europa komen. 90% van de vluchtelingenboten die aanmeren in Italië, komen uit Libië.
De Europese Commissie stelt woensdag concrete plannen voor. Volgens Politico komen die neer op 400 miljoen euro hulp om Libische kustwachten op te leiden en boten aan te kopen en te herstellen. De helft zou van de Europese Unie zelf komen, de andere van de lidstaten.
Eerden hadden Muscat en Tusk al aangegeven dat ze het principe van de vluchtelingendeal met Turkije willen verleggen naar het centrum van de Middellandse Zee. Turkije stemde er vorig jaar mee in nagenoeg alle vluchtelingen terug te nemen uit Griekenland, in ruil voor financiële steun voor vluchtelingenopvang en de hervestiging van Syrische vluchtelingen vanuit Turkije in Europa.
Francken: ‘Urgent dat we antiverdrinkingsplan goedkeuren’
Muscat gaf toen toe dat dat akkoord met Turkije ‘zeker geen perfect akkoord is en geen oplossing op lange termijn’, maar ‘dat we moeten toegeven dat de deal tot dusver een verschil heeft gemaakt.’ De situatie in Libië is momenteel onrustig, omdat twee regeringen elkaar bekampen. Daarnaast hebben de Verenigde Naties een ‘eenheidsregering’ geïnstalleerd, maar
Begin februari wordt het voorstel besproken op een Europese top in Malta. Deze week is er al een informele EU-ministerraad over het voorstel, waarop onder andere minister Jan Jambom van Binnenlandse Zaken en staatssecretaris Theo Francken van Asiel en Migratie (beiden N-VA) aanwezig zullen zijn.
‘Meer dan 4.500 mensen stierven vorig jaar op de Middellandse Zee, een echte schandvlek voor Europa. Om een herhaling te voorkomen is het urgent dat we een antiverdrinkingsplan goedkeuren’, zegt Francken in een gesprek met De Morgen. ‘Wij pleiten daar al langer voor.’
‘Het belangrijkste is dat we de Libische kustwacht in staat gaan stellen om zelf op te treden’, vindt Francken. ‘Wat dan de grens is tussen Europese opleiding en actief worden in hun wateren moeten we bekijken. Alles wat te maken heeft met het internationaal recht moeten we natuurlijk heel voorzichtig aanpakken.’
