Europa wil auto’s die CO² uitstoten tegen 2035 van Europese markt

De onderzoekscommissie rond Dieselgate heeft haar ambitieuze plannen voorgesteld. Nog op de planning: meer houvast voor de consument en meer toezicht op de keuring. Eén grote smet op het blazoen: er komt geen onafhankelijk controleagentschap.

In december richtte het Europees Parlement voor het eerst in tien jaar een onderzoekscommissie op, om uit te zoeken wat de rol van Europa is geweest in het sjoemelschandaal rond Volkswagen. Verschillende modellen van het merk bleken veel meer uit te stoten op de weg dan in een testomgeving.

De conclusie van de commissie, onder leiding van Kathleen Van Brempt (SP.A), is bikkelhard voor de Europese Commissie en de lidstaten: de Europese Commissie en de lidstaten wisten al meer dan een decennium van het bestaan van sjoemelsoftware die de reële uitstoot van wagens verdoezelt en faalden in hun toezicht op de autobouwers en de nationale keuringsinstanties.

Het parlement stond voltallig achter die commissie en keurde de aanbevelingen goed. Een opvallend cijfer uit die aanbevelingen: het parlement wil dat tegen 2035 er geen wagens meer op de Europese markt komen die CO² uitstoten. ‘Een haalbare kaart’, meent Van Brempt. ‘We moeten echt durven verplichen om die omslag naar zero emission cars te maken.’

30.000 euro

Van Brempt is tevreden met wat de commissie voor elkaar kreeg. ‘In de toekomst zullen de nationale typegoedkeuringsautoriteiten ondermeer aan een audit onderworpen worden.’ Vandaag zijn er verschillende autoriteiten in Europa, die allemaal volgens andere normen werken om auto’s te keuren voor ze op de markt komen. Autofabrikanten kunnen op die manier ‘shoppen’ tussen de verschillende instanties en dat moet gedaan zijn, vindt Van Brempt.

Voor de verdere aanbevelingen ligt de bal nu bij de Europese Commissie en de Europese Raad; Als het parlement afhangt, moet minimaal twintig procent van alle auto’s op de Europese markt door de lidstaten worden gecontroleerd.

Verder heeft het halfrond vooral aan de consument gedacht. Gedupeerde consumenten kunnen zich richten tot de constructeurs, die aansprakelijk zijn voor de schade die klanten oplopen door fraude van de autobouwers.

De commissie zal ook zelf auto’s kunnen testen én autobouwers kunnen beboeten.’Vandaag is er onduidelijkheid over de sancties’, aldus Ivo Belet, ondervoorzitter van de onderzoekscommissie (CD&V). ‘De nationale autoriteiten zijn volgens de EU-wet verplicht om boetes uit te schrijven aan autoproducenten die de regels niet naleven, maar in de praktijk gebeurt dat niet.’ Met de nieuwe regels riskeren constructeurs die een loopje nemen met de uitstoottests riskeren boetes tot 30.000 euro per wagen.

Geen agentschap

De sociaaldemocraten ijverden samen met de groenen en N-VA voor een nieuw onafhankelijk Europees agentschap dat zou moeten toezien op de controles en dat de beste dam zou vormen tegen politieke beïnvloeding. Het idee haalde de eindstreep niet. ‘Terwijl Dieselgate net liet zien dat de verwevenheid tussen politiek en auto-industrie een deel van het systematische probleem is’, foeterde Bart Staes, Europees Parlementslid voor Groen.

Van Brempt schoot voor de mislukking op de liberalen en en de christendemocraten. Die laatsten zouden in de commissie zelf voor het agentschap hebben gestemd, maar keerden volgens Van Brempt achteraf hun kar.

Volgens Lieve Wierinck (Open Vld) is het ‘niet de oplossing’ om ‘voor elk probleem een nieuw agentschap met bijkomend budget en personeel’ op te richten. Ze stemden voor het samenbrengen van de bevoegdheden bij één eurocommissaris en onder één bestaand Europees directoraat-generaal. Ook zonder agentschap komt er volgens ondervoorzitter Ivo Belet (CD&V) van de Dieselgate-commissie ‘een strak Europees toezicht dat de achterpoortjes sluit’. Nieuwe regels verzekeren de onafhankelijkheid van testcentra en de Commissie zal meer controle hebben over nationale toezichthouders. Ze zal bovendien zelf wagens kunnen testen en boetes kunnen uitschrijven.