De Veiligheidsconferentie in München zocht het antwoord op de vraag of de NAVO het presidentschap van Donald Trump overleeft.

Donald Trump is niet de eerste president van de Verenigde Staten die de Europese bondgenoten de oren wast over hun slappe militaire engagement. Burden sharing, een meer eerlijke verdeling van de defensiekosten, staat al hoog op de agenda van elke NAVO-top sinds Ronald Reagan. Het was wellicht vooral de manier waarop Trump de NAVO omschreef – hij noemde de organisatie ‘verouderd’ – en zijn hele America First-retoriek die de Europeanen dit keer de stuipen op het lijf joeg.

Om de kou een beetje uit de lucht te halen, stuurde Washington vorige week defensieminister James Mattis en vicepresident Mike Pence over zee. Mattis was in Brussel voor een vergadering van de defensieministers van de alliantie en Pence gaf acte de présence op de jaarlijkse Veiligheidsconferentie in München. Ze zeiden allebei dat Amerika nog altijd gelooft in de NAVO, maar dat de bondgenoten zelf meer in de alliantie moeten investeren. En zo bleek de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov de enige die in het statige Hotel Bayerischer Hof in München vond dat de NAVO een vehikel van het verleden is.

Dat zou rust moeten brengen in het trans-Atlantische huishouden, in afwachting van de NAVO-top in de lente waarvoor Trump zelf de oversteek maakt. In 2014 beloofden alle Europese leiders in Wales plechtig dat ze op z’n laatst in 2024 ten minste twee procent van hun bruto binnenlands product voor defensie zouden uittrekken. Alvast Angela Merkel herhaalde die belofte in München. Ze zei ook dat Europa niet zonder de VS kan in de strijd tegen het internationale terrorisme en dat een betere relatie met Rusland nodig is. Ze vertelde er niet bij hoe een betere relatie met Moskou rijmt met de recente versterking van de oostelijke grens van de NAVO, na de annexatie van de Krim.

Maar Merkel was het dus toch niet helemaal oneens met de nieuwe Amerikaanse regering. Tegelijk moet Europa ook niet zo naïef zijn om voor zijn veiligheid, zoals in de voorbije zeventig jaar, alleen op de VS te rekenen. In die zin had Lavrov in München een punt. De Koude Oorlog is voorbij en ook de wereldorde die na de val van de muur tot stand kwam, is niet meer. Er is een nieuwe, wat hij noemde ‘post-westerse’, orde in de maak en daarin gelden andere belangen. Terwijl de VS zich op Azië richten, botst Europa niet meer alleen met Rusland. Het heeft in toenemende mate ook te maken met problemen in het Midden-Oosten en Afrika. Dat vraagt een eigen aanpak. Europa moet zijn veiligheidspolitiek ook met het oog daarop zelf uitbouwen en versterken.

Door HUBERT VAN HUMBEECK

Europa moet niet zo naïef zijn om voor zijn veiligheid, zoals in de voorbije zeventig jaar, alleen op de VS te rekenen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content