‘Europa is het slachtoffer van een leiderschap zonder visie’

© belga

Guy Verhofstadt vindt dat Europa vandaag het slachtoffer is van een leiderschap zonder visie, dat bang is van zichzelf. ‘Als Europa niet uitgroeit tot één federatie, dan wordt het op wereldvlak weggespeeld.’

Voor haar 15e verjaardag interviewde De Zondag Guy Verhofstadt (Open VLD), die vijftien jaar geleden premier was. De Gentenaar leidde een kleurrijke coalitie van liberalen, socialisten en groenen. In 2009 verplaatste hij zijn politieke biotoop naar Europa. Vandaag is hij leider van de liberale fractie in het Europees Parlement.

Paarsgroen was een verfrissing voor de Belgische politiek, in alle opzichten.

Kijkt u soms met heimwee terug naar dat paarsgroene project?

Heimwee is niet het juiste woord. Het was wel een heel boeiende en bijzondere periode. Paarsgroen marcheerde wel. Wij hebben fundamentele zaken veranderd die tot op vandaag voelbaar zijn. De tolerante ethische wetgeving bijvoorbeeld. En het buitenlands beleid. Wij hebben ons niet laten meeslepen in het Irak-avontuur. Wat daar vandaag gebeurt, bewijst ons gelijk. Het is in Irak dat IS ontstaan is, niet in Syrië. Intussen beseft zowat iedereen dat het een vergissing was om Irak binnen te vallen. Paarsgroen was een verfrissing voor de Belgische politiek, in alle opzichten. Ik heb altijd premier willen worden, ik ben dan ook fier op die periode.

Vandaag zou niemand durven vermoeden dat uw bijnaam in de jaren tachtig baby Thatcher was. Wat heeft u gevormd tot de politicusdie u vandaag bent?

Ik heb één breuklijn in mijn politiek leven: Rwanda. Halfweg de jaren negentig heb ik als parlementslid mee het onderzoeksrapportgemaakt over de genocide en de dood van de Belgische para’s. Ik ben daar geweest, in die kerken, bij die massagraven. Dat heeft me doen inzien dat politiek meer is dan cijfers en economische theorieën. Je doet aan politiek om een gemeenschap te bouwen en ervoor te zorgen dat we niet meer vervallen in toestanden zoals Rwanda. Voordien was ik nogal een strever, radicaal en hard, dat besef ik. Wat nooit veranderd is, zijn mijn verontwaardiging en passie.

Vandaag staat Europa synoniem voor uw passie en verontwaardiging. Was u altijd zo radicaal pro-Europa?

Nee. Als je aan politiek wil doen, kijk je eerst naar je stad en vervolgens naar de nationale politiek. Pas toen ik premier werd, is mijn passie voor Europa echt beginnen groeien. Ik voelde tijdens de bijeenkomsten met de andere staats- en regeringsleiders dat wij allemaal voor dezelfde uitdagingen stonden. Ik heb er toen een boekje over geschreven, ‘de Verenigde Staten van Europa’. Dat was trouwens not done, een regeringsleider die schrijft over een federaal Europa (lacht). Ik was wel van jongs af diep geïnteresseerd in de Europese geschiedenis. Het is ook eigen aan Belgische politici dat ze pro-Europa zijn.

'Europa is het slachtoffer van een leiderschap zonder visie'
© Belga

Voelt u zich nooit zoals Cassandra, de Griekse godin die de toekomst voorspelt, maar niemand die haar gelooft?

Vergeet niet dat Cassandra altijd gelijk had, hè. Dat is één van de grote misvattingen. Nu, ik zal mezelf niet met haar vergelijken. Ik probeer niet alleen voorspellingen te maken, ik bied ook oplossingen aan. Europa is vandaag het slachtoffer van een leiderschap zonder visie dat bang is van zichzelf. Als Europa niet uitgroeit tot één federatie, dan wordt het op wereldvlak weggespeeld. Op elk niveau. Ik zou ook niet zeggen dat niemand mij gelooft. Europa zet wel degelijk stappen vooruit, denk aan de bankenunie, maar het gaat allemaal te traag, te schoorvoetend. We hebben een grote sprong voorwaarts nodig. De euforie bij de publieke opinie is wel ver te zoeken. Als je een politieke klasse hebt die dat Europese verhaal durft te dragen, dan zal de euforie snel terugkeren. Dat is de taak vande nieuwe generatie.

Europa zet wel degelijk stappen vooruit, denk aan de bankenunie, maar het gaat allemaal te traag, te schoorvoetend.

Ik wil die beweging mee op gang trekken. Ik zie in alle landen goede initiatieven ontstaan, jonge politici die geloven in een derde weg, naast de conservatieve en de socialistische stroming. Een derde weg die radicaal pro-Europees enhervormingsgezind is. Wat mij ook hoopvol stemt, is dat twee derde van de jongeren, de zogenaamde Erasmusgeneratie, de Europese Unie en haar ideaal van eenheid in diversiteit, voluit steunt. Zo kan er een breed gedragen tegenverhaal ontwikkeld worden voor de nationalisten die overal vertellen dat het beter wordt als we ons terugplooien achter onze grenzen.

U wordt in april 62 jaar, dat is zo goed als pensioengerechtigd. Denkt u er niet aan volop te genieten van het leven, van uw familie, van het mooie weer en de lekkere wijn in Toscane?

Och, ik doe dat nu al. Ik vind dat allemaal nogal vage begrippen, werken, ontspannen, met pensioen zijn. Werk en ontspanning lopen bij mij door elkaar. Ik werk hard voor mijn politieke idealen, maar ik heb mij nooit ingehouden om van het leven te genieten. Ik ga regelmatig naar Italië.

Zijn de eerste flessen van uw wijn al gebotteld?

Nee, nog niet. Dat is iets voor later dit voorjaar, april, mei.

Wat gaat u doen met de wijn?

Uitdrinken, tiens (lacht). (De Zondag/Paul Cobbaert)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content