EU laat wapenleveringen Syrië toe, maar gaat dat nu niet doen

De financiële en economische sancties van de Europese Unie tegen Syrië lopen door. Het verbod op wapenleveringen vervalt, maar de lidstaten engageren zich om voorlopig geen wapens te leveren.

De financiële en economische sancties van de Europese Unie tegen Syrië lopen ook na 31 mei gewoon door. Het verbod op wapenleveringen vervalt, maar de lidstaten engageren zich om van de mogelijkheid om wapenmaterieel te leveren aan de Syrische opposanten voorlopig geen gebruik te maken. Dat is het resultaat van het overleg van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken.

Het water tussen de voorstanders van wapenleveringen – Groot-Brittannië en Frankrijk – en de tegenstanders – vooral Oostenrijk – bleek te diep om een echte Europese oplossing te vinden, die bindend zou zijn op basis van het Europese recht. De 27 lidstaten slaagden er niettemin in een compromis te vinden. Alle sancties tegen Syrië behalve het wapenembargo worden verlengd zodat ze ook na 31 mei, wanneer het huidige sanctieregime vervalt, blijven gelden.

Wapenleveringen, die sowieso op nationaal niveau gebeuren, worden wel mogelijk, maar enkel op basis van strikte voorwaarden. Zo mag wapentuig enkel naar de door de EU officieel erkende Syrische Nationale Raad gaan, moeten er duidelijke garanties zijn over de eindgebruikers en moeten de lidstaten zich houden aan een Europese gedragscode.

Tegelijk nemen alle lidstaten het engagement om voorlopig geen wapens te leveren en zeggen ze dus voorlopig geen gebruik te zullen maken van de mogelijkheid die hen nu geboden wordt. “Ik geef toe, dit is de hernationalisering van het dossier”, becommentarieerde Belgisch minister Didier Reynders na afloop. “Dit is inderdaad geen ‘echte’ Europese oplossing, maar we hebben ten minste voorkomen dat er helemaal geen sancties meer zouden zijn.”

Voor 1 augustus positie herbekijken

Een ander onderdeel van het akkoord is dat de ministers hun gezamenlijke positie vóór 1 augustus opnieuw zullen bekijken. Ze zullen zich daarvoor baseren op een verslag van EU-buitenlandverantwoordelijke Catherine Ashton en secretaris-generaal Ban Ki-Moon van de Verenigde Naties. Dat betekent evenwel niet dat er voor die datum geen leveringen mogelijk zijn. “Als ze dat willen, kunnen Frankrijk en Groot-Brittannië in principe al op 1 juni wapens gaan leveren. Alle lidstaten beslissen daar nu zelf over.” Met andere woorden: hun engagement hindert de lidstaten niet om op basis van een eigen analyse snel in actie te schieten.

België levert niet

België zal in ieder geval geen wapens leveren. Dat is een engagement van het kernkabinet van de federale regering dat Didier Reynders nog eens herhaald heeft. Ook in De Ochtend op Radio 1 bevestigde hij dat. Reynders vindt het te moeilijk om na te gaan bij wie de wapens terechtkomen.

Dat Londen en Parijs aan het langste eind trokken en Wenen in het zand heeft moeten bijten, wil Reynders niet gezegd hebben. “Ik praat niet in termen van winnaars en verliezers.” Bij insiders luidt het dat Oostenrijk in geen geval geassocieerd wilde worden met het mogelijk maken van wapenleveringen – met het uiteindelijke akkoord als bijna enige mogelijke uitkomst van de vergadering. (Belga/SD)