Er bloeit iets tussen Trump en Erdogan

© REUTERS
Jeroen Zuallaert

Wat begon als een stormachtige ruzie lijkt ondertussen te evolueren naar een geopolitieke bromance.

Toen Donald Trump in volle campagne het idee lanceerde van een migratiestop voor moslims, wilde de Turkse president zijn naam uit het straatbeeld bannen. Geen enkel Trump-hotel zou nog zijn naam dragen, als het van Recep Tayyip Erdogan afhing. Maar sinds Trumps verkiezing gooien beide presidenten elkaar graag bloemetjes toe.

Zo prees Erdogan Trump voor de manier waarop hij een CNN-journalist de mond snoerde tijdens een persconferentie. Net na Trumps verkiezing veegde hij Europa, waar Trumps verkiezing met afgrijzen werd ontvangen, stevig de mantel uit. Europa hoort de Amerikaanse democratie te respecteren, aldus Erdogan.

Trump retourneert de kushandjes maar wat graag. In zijn eerste interview na zijn verkiezing vertelde hij The New York Times over zijn bewondering voor de manier waarop Erdogan overeind bleef tijdens de mislukte staatsgreep van 16 juli. Hij vertelde ook niet te geloven dat de president de staatsgreep in scène zette.

Trump weigerde hem ook te veroordelen voor de zuiveringen die Erdogan doorvoerde binnen de administratie, het leger en de universiteiten. ‘Als de wereld ziet hoe slecht de Verenigde Staten het doen en wij over burgerlijke vrijheden beginnen te praten, denk ik niet dat we een goede boodschapper zijn.’ In tegenstelling tot de drie vorige Amerikaanse presidenten riep Trump Turkije ook niet op om de Armeense genocide te erkennen, wat in Ankara uiterst geapprecieerd blijkt te worden.

Erdogan herhaalde ook de hoop dat Trump bereid is prediker Fetullah Gülen uit te leveren, die in ballingschap leeft in Amerika.

‘Vergelijkbare leiders’

‘Trump en Erdogan zijn vergelijkbare leiders,’ zegt de Nederlandse Turkijekenner Armand Sag. ‘Het zijn allebei leiders die een zekere neiging tot isolationisme vertonen. Erdogan rekent er ook op dat Trump Turkije niet zal aanvallen voor maatregelen die ingaan tegen de liberale democratie.’

Sag vindt dat Erdogan met die strategie hoog spel speelt. ‘Turkije is enorm afhankelijk van buitenlandse investeringen. Tot voor kort hielden grote bedrijven er graag hun hoofdkwartier, omdat het een van de weinige stabiele plekken in het Midden-Oosten was. Die bevoorrechte positie is Turkije nu aan het verliezen.’

Gülen uitleveren

Erdogan herhaalde ook de hoop dat Trump bereid is prediker Fetullah Gülen uit te leveren, die in ballingschap leeft in Amerika. Erdogan beschuldigt zijn voormalige medestander van de mislukte staatsgreep van juli vorig jaar. Michael Flynn, Trumps veiligheidsadviseur, vergeleek Gülen al met Osama Bin Laden.

Toch zou een uitlevering van Gülen Erdogan ook in de problemen kunnen brengen, vermoedt Sag. ‘Vandaag krijgt Gülen de schuld van alles wat er mis loopt, ook van aanslagen waarmee hij niets te maken heeft. Als Erdogan de kans krijgt om Gülen te veroordelen, verliest hij zijn zondebok. Het is alvast zeer opvallend dat het Turkse uitleveringsverzoek voor Gülen ontzettend slecht is samengesteld.’

Toch lijkt de relatie voor de komende jaren bezaaid met wolfijzers. Zo wil Trump de Irandeal opblazen en de Syrische Koerden extra bewapenen, wat Erdogan net uit alle macht wil voorkomen. Bovendien lijken Trumps protectionistische plannen de Turkse economie ernstige schade toe te brengen. De Verenigde Staten zijn de voornaamste afnemers van Turks staal, een van de voornaamste Turkse exportproducten. Het lijkt erop dat die Amerikaanse invoer onder Trump scherp zal dalen. Benieuwd of de vriendschap die twisten overleeft.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content