‘Een weerzien van ijkpunten in de kunstgeschiedenis in Tilburg’

Museum De Pont in Tilburg viert haar 25-jarig bestaan met de jubileumtentoonstelling WeerZien.

Er zijn musea waar men om verscheidene redenen haast verliefd op wordt. Dat kan gaan omwille van het gebouw, de verzameling of het tentoonstellingsprogramma. Of met dat alles samen zoals het geval is met het museum De Pont in Tilburg. 25 jaar geleden werd het geopend en dat wordt dit jaar gevierd met de tentoonstelling WeerZien. De originele opstelling met de eerste werken wordt er afgewisseld met de nieuwe aanwinsten

Van het eerste uur gaf de directeur Hendrik Driessen, die uit het Stedelijk in Amsterdam overkwam naar de textielstad Tilburg, een volstrekt eigen gezicht aan het nieuwe museum. Dat kwam er door de jurist en zakenman Jan de Pont (1915-1987) die bij zijn overlijden bepaalde dat uit zijn nalatenschap een stichting zou worden opgericht “ter stimulering van de hedendaagse beeldende kunst”.

Om dit ruimhartige legaat onder te brengen werd toen als locatie gekozen voor een voormalige wolspinnerij aan de rand van de stad die door Benthem Crouwel Architecten met zinnige ingrepen een ruimte voor hedendaagse kunst creëerden. De monumentale oude fabriek, met de grote lichte zaal en de intieme “wolhokken”, vormde op zichzelf al een unieke omgeving om beeldende kunst in onder te brengen. Maar kleine aanpassingen in de bestaande bouw boden de mogelijkheid om grafiek te tonen, een bescheiden bookshop en een kleine cafetaria te installeren. 25 jaar later werden de interne verbouwingen geoptimaliseerd maar bleef de aanvankelijke intieme sfeer behouden.

In- en ontspanning

De collectie bestaat uit een fifty/fifty van Nederlandse en buitenlandse kunstenaars, met zorg gekozen en vaak met beeldende of inhoudelijke verwantschappen. Dat maakt het parcours voor de toeschouwer bijzonder boeiend. En het is merkwaardig om vast te stellen dat bij dit WeerZien de kunstwerken die een kwart eeuw geleden werden aangekocht geen zeggingskracht verloren; ze zijn niet gedateerd maar refereren naar een historische evolutie.

Dat is het geval met de grondsculptuur van Richard Long die nu, zoals bij het begin, nog altijd imponeert of de installaties in de wolhokken van de subtiele honingwanden van Wolfgang Laib of de geheimzinnige zwarte plek van Anish Kapoor. Die schonk trouwens naar aanleiding van dit jubileum een indrukwekkende metalen sculptuur “Sky Mirror” die op het voorterrein werd geplaatst midden in een vijver die deel uitmaakt van een kleine tuin met zeldzame vegetatie.

Aanvankelijk bezat het museum slechts tien werken van drie kunstenaars maar het waren wel fameuze ijkpunten in de kunstgeschiedenis zoals de al genoemde steencirkel van Richard Long en de reeks “First People”, een indrukwekkende reeks portretten van Marlene Dumas. Nu bevat de catalogus meer dan 700 items van zowat tachtig kunstenaars waaronder nogal wat Belgische, Luc Tuymans, Raoul De Keyser, Berlinde De Bruyckere, Thierry De Cordier, Dirk Braeckman, David Claerbout, Michel François.

De directeur wil niet voorop lopen om een werk van een kunstenaar te kopen en wil ook geen experimenteel centrum zijn. Verder in de toekomst zal iedere nieuwe aankoop een substantiële aanvulling moeten vormen bij de collectie en bijdragen tot een dialoog met de al aanwezige werken. Die harmonie blijkt te functioneren want een wandeling door dit museum is zowel een in- als ontspannende tocht.

Tentoonstelling “WeerZien”, Tilburg, Museum De Pont nog tot 18 februari 2018.