Rudi Rotthier

Een maffiapriester met een Stradivarius, en andere schandalen uit Chicago

Chicago trekt dinsdag naar de stembus om een burgemeester te kiezen. De oude burgemeester, weten we nu al, wordt herkozen. Een van de klachten over de man is dat hij het geweld en de schandalen in zijn stad niet onder controle krijgt. Een opsomming van enkele schandalen uit de voorbije twee weken, kan illustreren wat er in de stad leeft.

Elke zaterdag brengt Rudi Rotthier, onze correspondent in Canada en de VS, u met een boeiend achtergrondverhaal een unieke inkijk in de stad of streek waar hij op dat moment resideert.

Volgens de opiniepeilingen zal “burgemeester 1 procent” Rahm Emanuel (55) de verkiezingen met vlag en wimpel winnen. Hij besteedt meer geld aan deze verkiezingen dan zijn vijf tegenstanders samen. En de enige persoon die hem serieus weerwerk had kunnen bieden – de leidster van de lerarenvakbond die acties coördineerde tegen massale schoolsluitingen – heeft zich teruggetrokken om zich te laten behandelen voor kanker. Er resten twee vragen. Zal Emanuel, een voormalig adviseur van president Clinton, enkele jaren de topmedewerker van president Obama, en tussendoor rijk geworden op Wall Street, in de eerste ronde al de vereiste helft plus één van de stemmen halen? En zal hij, zoals in 2011, de zwarte wijken nog achter zich krijgen. Want de aanduiding “burgemeester 1 procent” kwam er niet zomaar. Volgens vele bewoners houdt de burgemeester zich voornamelijk bezig met de rijksten, en bespaart hij op de armen. De achterstandsbuurten blijven in hun miserie hangen. Vandaar dat de sluiting van vijftig scholen, om het deficit van de stad te verkleinen, zo’n weerstand opwekte. Men kon vaststellen dat de hand die geld bespaarde door scholen in arme wijken te sluiten, wel weer 55 miljoen dollar vond om een hotel te subsidiëren dat in een opgeknapte buurt zou belanden. De balans is gemengd. Voor kinderopvang heeft de burgemeester wel zijn nek uitgestoken, hij heeft het minimumloon opgetrokken, hij lokt bedrijven en toeristen naar de stad. Maar dakloosheid is erger dan ooit, ook bij scholieren. En het geweld is niet onder controle gebracht.

Burgemeester Rahm Emanuel tijdens de jaarlijkse winterduik in Lake Michigan
Burgemeester Rahm Emanuel tijdens de jaarlijkse winterduik in Lake Michigan© REUTERS

De voornaamste tegenkandidaat heeft het over 10.000 schietpartijen in de vier jaar dat Emanuel Chicago bestuurde. In 2012 werden er in deze stad van 2,7 miljoen inwoners 504 moorden geteld. Dat is bijna een halvering als je het vergelijkt met de echte woelige jaren maar tegelijk ongeveer het dubbele per bewoner van wat er in dat jaar in New York aan moorden geteld werd. In 2014 zijn er 407 mensen vermoord, het geringste aantal in 40 jaar. Dat lichtpunt werd overschaduwd door het feit dat het aantal schietpartijen weer was toegenomen. In een verkiezingsanalyse in The New York Times komt een vrouw aan het woord die Emanuels inplanting van parken bekritiseert. “Wat zijn we met een nieuw park, als ik er mijn kind niet durf te laten spelen uit schrik dat hij door een kogel getroffen wordt?”

De één procent verwijst ook naar de “oorlogskas” van Emanuel. Emanuel kwam, zoals zijn meeste voorgangers, aan het bewind met de belofte dat hij schoon schip zou maken met de corruptie van zijn voorgangers. Dat wil niet zo best lukken. De Chicago Tribune becijferde dat bijna 50 procent van zijn geldschieters daar zichtbaar iets voor teruggekregen hebben, bijvoorbeeld een contract van de stad.

Chicago is zowel de thuisstad van de legendarische gangster Al Capone als van de huidige president Obama. In een rapport uit 2012, opgesteld door een gewezen schepen, werd het de meest corrupte stad van het land genoemd. “Op elke bladzijde van zijn geschiedenis verdient er wel iemand een stuiver”, zoals columnist Mike Royko schreef in Boss, zijn magistrale biografie van de legendarische burgemeester Richard Daley Sr. Minstens tot de jaren 70 werd het salaris van mensen in stadsdienst aangepast aan het aantal stemmen dat ze bij verkiezingen aanbrachten. In 1960, toen het erom spande of John Kennedy de staat Illinois zou binnenhalen, schudde burgemeester Daley nog enkele duizenden stemmen uit zijn mouw. Kennedy won in Illinois met 8000 stemmen verschil (achteraf beschouwd was de fraude nergens voor nodig – Kennedy was ook zonder Illinois verkozen geweest).

Chicago is behalve een corrupte ook een grandioze stad, een architecturaal wonder, de bakermat van vele komieken, van schrijvers, van innovatieve industriëlen, van architect Frank Lloyd Wright, van Oprah Winfrey.

Om een idee te geven van de vreemde aanwezigheid van (vaak vreemde) criminaliteit in de stad, een overzicht van enkele schandalen die de voorbije twee weken de voorpagina’s haalden.

Jong begonnen

Het meest emotionele van de schandalen treft de jonge honkbalspelers van Little League Club Jackie Robinson West. De 11-12 jarige spelers, allen zwart, wonnen vorig jaar de nationale titel door een team uit Las Vegas te verslaan. De spelers toonden karakter en inzet eerder dan puur talent, en zo wonnen ze.

Het verhaal van de achterstandsploeg die de gegoede ploegen te kijk zette, leidde tot nationale aandacht. De wedstrijden werden druk bekeken op tv. De burgemeester, die geen geld investeerde in de achterstandswijk, liet het team huldigen met een optocht in Chicago. Vervolgens werd door de president in het Witte Huis ontvangen.

Evenwel: nu blijkt ten eerste dat de spelers doorgaans niet uit arme gezinnen kwamen, al waren er uitzonderingen. En wat erger is: de club heeft de regels geschonden door spelers van elders aan te trekken. In de reglementen staat duidelijk dat de teams regionaal moeten zijn, de competitie is bedoeld om lokale spelertjes een kans te geven.

De kampioenen op bezoek bij de president
De kampioenen op bezoek bij de president© REUTERS

Op 11 februari werd de club haar titel ontnomen. De spelers waren er het hart van in, en zij hebben natuurlijk de fout niet gemaakt, wat voormalig presidentskandidaat, predikant, en inwoner van Chicago Jesse Jackson deed besluiten dat het fout was de spelers te straffen. Hij pleitte ervoor, typisch Chicago, zegden commentatoren, dat het team, ondanks de fraude, toch de titel zou behouden.

Een andere commentator wees erop dat de kinderen twee keer de dupe werden. Door spelers van buitenaf aan te trekken had de club lokale spelers hun kans ontnomen. Tegelijk verloren de plaatselijke kinderen die wel speelden hun titel en zullen ze nooit weten of ze zonder fraude ook hadden kunnen winnen.

Stradivarius

Op dezelfde 11 februari die zo rampzalig verliep voor het honkbalteam, bekende de 66-jarige aalmoezenier Eugene Klein dat hij heeft gewerkt voor maffiamoordenaar Frank Calabrese. Calabrese zat na zijn veroordeling wegens 13 moorden in eenzame opsluiting in de gevangenis in Springfield. Die eenzame opsluiting had hij onder meer verdiend omdat hij tijdens zijn proces de rechter had bedreigd met een simpel maar blijkbaar doeltreffend “Jij bent dood”. Volgens zijn strafbepaling moest hij 4 miljoen dollar schadeloosstelling betalen aan de nabestaanden van zijn slachtoffers. De priester was de enige die hem mocht bezoeken.

Men stelt het in de pers voor als een ontmoeting van twee knielende personen, aan weerszijden van de tralies. De gevangenisdirectie begon zich zorgen te maken omdat Calabrese toch wel heel vaak de mis gelezen kreeg of de biecht afgenomen werd. Tijdens de bezoeken werden chocola en andere snoep en ook liturgische teksten of psalmen uitgewisseld. Klein bekent nu dat de maffiaman in die teksten, die hij altijd netjes terugbezorgde, briefjes verstopte die de priester dan doorspeelde aan maffiavrienden. De meest urgente boodschap kwam er in de lente van 2011. De bejaarde maffiaman meldde dat hij een heel dure Stradivarius had verstopt in een muur van zijn buitenhuis in Wisconsin. De viool was volgens hem ooit eigendom geweest van entertainer en gay icon Liberace.

Na zijn veroordeling was het bezit van Calabrese verbeurd verklaard, en was men op zoek naar bezittingen ter waarde van 4 miljoen dollar. Dat betekende onder meer dat zijn huizen verkocht werden. Het punt was dus om voor de verkoop in het buitenverblijf binnen te geraken en de Stradivarius “terug te stelen”.

De priester, al 40 jaar lang in het ambt, en ook voor de rechter in soutane gekleed, volgens de Sun-Times in slechte gezondheid, ging met het briefje naar het steakrestaurant Zsa Zsa in Chicago waar hij een handlanger van Calabrese ontmoette. Zij kwamen op het plan om als kopers naar Wisconsin te reizen, daar het huis te bekijken. De ene zou de verkoper afleiden terwijl de andere door het luik in de muur naar de Stradivarius zou zoeken (neem een zaklamp mee, had Calabrese in zijn briefje vermeld). De priester vroeg om enkele vakantiedagen “om zijn zieke moeder te bezoeken” en het duo reisde naar Wisconsin. Het plan mislukte omdat het huis al verkocht bleek.

De Stradivarius is niet teruggevonden. In een ander huis van Calabrese werd wel een waardevolle 18de eeuwse viool ontdekt. Ze is volgens de politie misschien miljoenen waard, maar het is geen Stradivarius.

De priester had tot vorige week ontkend dat hij als boodschapper voor de maffiaman had gewerkt. De procureur toonde beelden waarin duidelijk een briefje werd doorgegeven, maar volgens Klein ging het, zei hij toen, om chocola.

Zijn advocaat, die de priester omschreef als “ten gronde een goed man”, zei dat zijn cliënt een moment van zwakte gehad.

Hij riskeert tien jaar gevangenis wegens poging om geld aan de overheid te ontfutselen.

Seks met de imam

Een week na de priester kwam ook een imam in opspraak. Mohammed Abdullah Saleem wordt door vier vrouwen van seksueel geweld beschuldigd. De imam, die bejaard is en heel gerespecteerd binnen de Aziatisch-Amerikaanse moslimgemeenschap, staat bekend als conservatief. Hij spreekt zich uit tegen het handen geven tussen de geslachten, hij is voor strikte geslachtsscheiding in de moskee, hij vindt dat een man en een vrouw buiten familieverband niet zonder supervisie in een kamer mogen zijn.

De 23-jarige secretaresse in een door hem gerunde islamitische school vond het dan ook bevreemdend toen hij haar aanmaande haar hoofdbedekking in zijn gezelschap gedeeltelijk af te nemen, in elk geval genoeg om een zone rond haar mond en wangen vrij te maken. Hij kwam geregeld op haar kantoor langs en sloot de deur achter zich. Het bleef niet bij de hoofddoek. Hij streelde, volgens de beschuldiging, haar wang, masseerde haar, trok haar op zijn schoot. Hij kwam volgens haar in haar kleren klaar.

De vrouw nam ontslag, en wilde, omdat in haar gemeenschap de schuld wellicht bij haar zou gelegd worden, de zaak vergeten. Ze slaagde daar niet in, en via bemiddeling probeerde ze de imam tot een verontschuldiging te bewegen. Hij tekende een papier van verontschuldiging, dat echter te weinig concreet is om in een proces te gebruiken. De vrouw besliste uiteindelijk klacht neer te leggen, met de met sperma bedekte kledij als voornaamste bewijsmateriaal.

Zoals ze had verwacht reageerden de Amerikaans-Aziatische moslims die door de imam bediend werden eerst afwijzend op de beschuldigingen, en werd de schuld eerder bij haar gelegd dan bij de imam. Maar al snel doken drie vrouwen op met gelijkaardige ervaringen. Zij waren minderjarig ten tijde van de feiten. Een van de vrouwen getuigde in de Chicago Tribune over haar (gelijkaardig) wedervaren toen ze als jonge tiener ergens in de jaren ’80 Koranlessen van de man kreeg. Ze was zodanig in schok dat ze haar moeder overtuigde haar niet langer naar de Koranschool te sturen.

De imam is zich dinsdag gaan aangeven bij de politie en hij is in beschuldiging gesteld. Hij is uit India teruggekeerd om de beschuldigingen te weerleggen, aldus zijn advocaat. De imam is na het betalen van 250.000 dollar borg op vrije voeten.

“Seksueel geweld, zoals terrorisme, komt overal voor”, aldus Nadjah Mohajir, leider van een groep moslimvrouwen. Zij wist de 23-jarige secretaresse ervan te overtuigen om klacht neer te leggen. “Seksueel geweld discrimineert niet”.

Een vreemd geval van onderzoeksjournalistiek

Een man die 15 jaar in de gevangenis heeft gezeten voor de moord op twee tieners aan een openbaar zwembad, de 64-jarige Alstory Simon, eist deze week 40 miljoen dollar schadevergoeding van Northwestern University. De universiteit, en meer in het bijzonder David Protess, die tot voor kort de afdeling onderzoeksjournalistiek leidde, zou samen met een privédetective valse beschuldigingen tegen Simon hebben opgesteld en gedocumenteerd, en hem zo verplicht hebben om valse bekentenissen af te leggen.

Zo voerden ze Simons echtgenote, met wie hij op dat moment in onmin leefde, op als ooggetuige van zijn moord. Ze zegt nu dat ze het misdrijf niet heeft gezien, maar dat de privédetective had gezegd dat haar nichtje strafvermindering zou krijgen, dat zij geld zou ontvangen en dat het voor haar echtgenoot ook goed zou komen. Dus speelde ze het spel mee.

Simon zelf werd geconfronteerd met dat beschuldigend materiaal. Hem vertelde Protess, volgens de aanklacht, ongeveer wat de privédetective aan zijn echtgenote had verteld: dat hij, mits een bekentenis, een lichtere straf zou krijgen, en dat hij met een boek- en filmcontract over zijn misdrijf wellicht rijk kon worden. Simon bekende in geuren en kleuren – hoe meer geuren en kleuren hoe beter de film zou lopen.

Na meervoudige bekentenissen werd Simon tot 37 jaar gevangenis veroordeeld. Op dat moment wist hij dat er iets grondig fout was gegaan en heel langzaamaan probeerde hij de situatie recht te trekken.

Zijn ex trok zes jaar na zijn veroordeling haar ooggetuigenverklaring in. In oktober 2014 had hij de procureur overtuigd dat hij ten onrechte vastzat, en kwam hij vrij.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Voor de moord op de twee tieners, neergeknald in 1982, was in eerste instantie Anthony Porter veroordeeld, die als mentaal gehandicapt of zwakbegaafd werd omschreven. Hij wachtte op zijn doodstraf toen Protess en zijn klas in 1999 de zaak ter harte namen.

Na de bekentenis van Simon kwam Porter vrij en voerde de staat Illinois een moratorium op de doodstraf in- wat mede de bedoeling was van het journalistiek project. In 2011 schafte Illinois de doodstraf af.

De procureur zegt nu te geloven dat Porter wel degelijk de dader was.

Of de universiteit Simon 40 miljoen dollar schadevergoeding uitbetaalt, is verre van zeker, maar een film over de zaak is in voorbereiding.

Chicago als training voor Guantanamo

Toen verdachten, veroordeelden, uit het gevangeniswezen van Chicago hoorden over de martelpraktijken van Guantanamo Bay, begon een lichtje te branden. Zo waren zij ook behandeld. Zij waren in de late jaren 90 al met gelijkaardige technieken tot bekentenissen gebracht. Zij waren ook bijvoorbeeld 24 uur met een arm hoog aan de muur geketend geweest. Zij waren ook afgedreigd met wat familieleden zou overkomen, of met wat hun kinderen zou aangedaan worden. Zij waren ook geslagen. Bleek dat de vaak gelauwerde politieman Richard Zuley die hen onder handen had genomen, en soms tot valse bekentenissen had overhaald, later ging werken in Guantanamo, waar hij volgens de Amerikaanse editie van The Guardian een toonaangevende figuur werd en een van de topondervragers. Zijn stijl werd de stijl.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Zijn “bekentenissen” in Chicago, waarvan een deel al herroepen is, worden, bleek deze week, na een klacht nader onderzocht en in elk geval in vraag gesteld.

Benita Johnson, die dealde, bekende ten onrechte dat ze betrokken was bij een moord, en beschuldigde meteen ook onterecht haar ex, nadat ze een tijd aan de muur was geketend en Zuley ermee gedreigd had haar kinderen weg te halen en de doodstraf voor haar te vragen.

Andre Griggs, een heroïneverslaafde, hing “misschien 30 uur” aan de muur en ging in die periode cold turkey. Hij bekende een moord die hij naar eigen zeggen niet heeft gepleegd.

Lathierial Boyd, een drugdealer, kwam clean en runde een succesvol immobiliënkantoor. Hij werd door Zuley beschuldigd van dubbele moord hoewel hij een alibi had. Nadat Zuley zijn loft had doorzocht werd de verdachte langdurig aan de muur geketend. Zuley wist hem te laten veroordelen voor dubbele moord, hoewel hij dus een alibi had en hoewel hij niet herkend werd door getuigen. Boyd werd na 23 jaar in 2013 vrijgelaten – bij herziening van zijn geval vond de rechtbank “gebrek aan bewijs”. “Geen neger hoort zo te leven”, had Zuley gezegd, nadat hij het appartement van Boyd had doorzocht. “Ik had geen kans man”, aldus Boyd in een meer dan indrukwekkend gesprek met The Guardian (zie hierboven).

Boyd legt nu klacht neer tegen Zuley, die zich voor het eerst voor de rechter zal moeten verantwoorden.

Wenkbrauwen

Vorige week nam gouverneur John Kitzhaber van Oregon ontslag. Zijn verloofde had voor 200.000 dollar contracten gekregen van milieugroepen die op de gouverneur wilden inpraten. In Chicago reageerde Bill Coulson, getrouwd met een Republikeins parlementslid, hoog in het bestuur van RTA, de lokale instantie van openbaar vervoer, en een gewezen procureur, die bevriend is met Kitzhaber, verbolgen. Hij kon er niet bij dat zijn vriend tijdens zijn vierde ambtstermijn ontslag nam voor dingen die zijn vriendin had uitgespookt en die van die aard waren dat je er in Illinois (of in Chicago) “niet eens je wenkbrauwen voor zou fronsen”.

De helft van de gouverneurs van Illinois uit de voorbije veertig jaar zijn moeten aftreden na veroordelingen wegens corruptie. Enkele parlementsleden uit Chicago zitten nog altijd in de gevangenis. Maar dat ging telkens toch om wat meer dan 200.000 dollar lobbygeld…

Door Rudi Rotthier vanuit Chicago, VS

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content