In een geanimeerd vijfde debat van Republikeinse presidentskandidaten debatteerden niet alleen Jeb Bush en Donald Trump op het scherp van de snee, maar ook Marco Rubio en Ted Cruz.
Herlees hier het live verslag van het debat
Dit was het laatste Republikeinse debat voor de Eindejaarsfeesten, en voor vele kandidaten was dit de laatste kans in een maand om voor een breed publiek hun populariteit op te vijzelen.
De zakenman Donald Trump, die 41 procent behaalde in een recente peiling van Republikeinen, tegen 14 procent voor Ted Cruz, zijn dichtste rivaal, werd vanzelfsprekend aangevallen. Echter niet door de subtop, maar vooral door degenen die lager in de peilingen uitkomen. Daarbij Jeb Bush (die op 3 procent uitkwam in de genoemde peiling). Bush, die in het eerste debat nog in het koppeloton zat, is sindsdien, en ondanks voor 50 miljoen dollar aan campagne-uitgaven, diep weggezakt. Niet voor het eerst schreven kranten dat dit het debat van zijn laatste kans was. The Washington Post gaf zelfs aan dat zijn geldschieters verwachtten dat hij uit de race zal stappen.
Maar de vaak verguisde en niet zo taalvaste Jeb had zijn beste debat tot nu (op zijn slotwoord na, waarin hij even zijn draad kwijt raakte). Hij kwam goed uit de startblokken en richtte zijn pijlen zowel op de Democraten als op Donald Trump. Te beginnen met diens voorstel om tijdelijk een inreisverbod voor moslims in te stellen.
.@JebBush on @realDonaldTrump, “He’s a chaos candidate and would be a chaos president.” #GOPDebate https://t.co/xgeosALLJH
— CNN (@CNN) December 16, 2015
Bush: “Als je alle moslims wilt buitenhouden, hoe gaan ze dan deel uitmaken van een coalitie tegen IS? Donald is goed in oneliners, maar hij is een kandidaat van de chaos, en hij zou een president van de chaos zijn”.
‘Jij staat op 3 procent, ik op 41’
Ook bij een tweede punt, waarbij Trump stelde dat men achter de familieleden van IS zou aangaan, en die eventueel doden (“Terroristen geven niet om hun eigen leven, maar ze geven wel om het leven van familieleden”, aldus Trump), kwam Bush opnieuw vinnig tussen.
“Twee maanden geleden zei Trump dat IS niet ons gevecht was. En dat hij zijn ervaring inzake buitenlands beleid van tv krijgt. Dit is geen serieuze kandidaat”.
Trump liet het niet passeren: “Hij is een heel aardige vent, maar we hebben stevig leiderschap nodig. Met Jebs houding zullen we nooit groot worden”.
.@realdonaldtrump: “With Jeb’s attitude, we will never be great again” https://t.co/2cXmVJqD3m #GOPDebate https://t.co/tHxzrB3PIe
— CNN (@CNN) December 16, 2015
Bush: “Donald, je gaat niet via beledigingen het presidentschap binnenhalen. Dat gaat gewoon niet gebeuren”.
Even later werd aan Bush gevraagd waarom hij beter zou zijn dan Trump tijdens onderhandelingen met de Russische leider Vladimir Poetin.
Bush: “Ik weet wat ik niet weet. Ik zou mijn informatie niet van tv krijgen. Ik weet niet of hij ’s zaterdags of ’s zondags kijkt. Welke dag is het? Ik zal opperbevelhebber zijn, niet opperopruier”.
Trump: “Oh, en jij bent een harde kerel Jeb?”
Bush: “Ben ik. Ben ik.”
Trump: “Het is daarom dat ik op 41 procent sta en jij op 3.”
Het internet sluiten
Rand Paul, de libertair die met zijn anti-interventie en pro-privacy standpnten moeite heeft om zich in tijden van terreur te handhaven, en die slechts op het laatste moment werd opgevist voor het hoofddebat, deed ook zijn duit in het zakje. Hij ging vooral in tegen het voorstel van Trump om delen van het internet te sluiten, zodat de propaganda van IS niet langer doorkomt.
“Is Trump een ernstig kandidaat? Wil Trump echt het internet sluiten, wat indruist tegen de vrijheid van meningsuiting, en familieleden van IS doden, wat indruist tegen de Conventie van Genève? Geloof jij wel in de grondwet? Of ga je de grondwet veranderen?”
.@randpaul: “Is Donald Trump a serious candidate?” https://t.co/2cXmVJqD3m #GOPDebate https://t.co/ufEMo46GlA
— CNN (@CNN) December 16, 2015
Trump: “Dus jij denkt dat zij ons kunnen doden, maar wij hen niet?”
Trump, die enkele keren werd uitgejouwd, moest een heleboel voorstellen verdedigen die volgens specialisten niet te verdedigen zijn: de ban op moslims (die tegen de Grondwet ingaat), het sluiten van een deel van het internet (“op een manier die door de briljantste breinen is uitgewerkt”) om IS-propaganda onmogelijk te maken, het mikken op familie van IS.
Zijn uitleg in al die gevallen was: ik doe wat nodig is, terwijl anderen er in hun politiek correctheid een puinhoop van maken. En hij kon punten scoren door in te gaan op de invasie van Irak en het afzetten van de Libische leider Kadhafi. “We hebben 4 miljard dollar vergooid om mensen omver te werpen, geld dat we, eerlijk gezegd, veel beter gebruikt zouden hebben voor Amerikaanse infrastructuur. We hebben een enorme slechte zaak gedaan, niet alleen voor het Midden-Oosten, maar voor de mensheid. Het is niet alsof we een overwinning geboekt hebben. Het is een puinhoop”. Dat is waar broer George W. Bush (Irak) en Hillary Clinton (minister van Buitenlandse Zaken tijdens de acties in Libië) ons gebracht hebben, zei hij.
Cubaans duel
Het debat was ook voor een groot deel een sparringwedstrijd tussen Ted Cruz en Marco Rubio, min of meer op nummer 2 en 3 in de nationale peilingen, allebei kinderen van Cubaanse migranten. Zij lieten Trump grotendeels ongemoeid en vochten een onderling robbertje uit. Marco Rubio, ooit de poulain van Jeb Bush, is de jonge, optimistische gematigde, en Ted Cruz de niet veel oudere Tea Party radicaal. Ze lieten allebei pluimen in het gevecht. Rubio kon op Cruz inhakken omdat hij tegen extra middelen voor het leger heeft gestemd, en tegen surveillantie. Cruz hakte op Rubio in omdat hij te soft zou zijn voor illegalen. Cruz, die onlangs voor tapijtbombardementen tegen IS had gepleit, kon dan weer moeilijk uitgelegd krijgen hoe hij gerichte tapijtbombardementen zou organiseren, waarbij geen burgerslachtoffers zouden vallen.
.@tedcruz: “If I’m elected…we will build a wall that works, and I’ll get @realdonaldtrump to pay for it” #GOPDebate https://t.co/H4GIDVB0vf
— CNN (@CNN) December 16, 2015
Volgens CNN-commentatoren won Cruz (met enige steun van Rand) het ‘duel der Cubanen’ op punten, en was dit het eerste van de vijf debatten waar Rubio uit zijn evenwicht werd gebracht.
Ook Rand Paul had een opgemerkt debat. Hij kon met Bush Trump aanvallen, met Cruz Rubio en helemaal alleen of soms met Trump de buitenlandse interventies en de no fly zone boven Syrië.
Ben Carson, recent weggezakt in de peilingen, kwam nauwelijks aan het woord, en de anderen, John Kasich, Carly Fiorina of Chris Christie bleven wat in de periferie van het debat hangen.
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier