Dode en verschillende gewonden bij protestacties tegen hoge brandstofprijzen in Frankrijk

In Frankrijk hebben de “gilets jaunes” zaterdag meer dan 2.000 protestacties georganiseerd, waaraan 244.000 mensen deelnamen.

Dat kondigde minister van Binnenlandse Zaken Christophe Castaner aan. Ze protesteren tegen de stijgende brandstoftaksen. Zaterdagavond staan nog altijd een 200-tal blokkades opgesteld.

De acties verliepen niet zonder incidenten. In Savoie kwam een manifestant om het leven. Het slachtoffer werd geraakt door een auto waarvan de bestuurster in paniek geraakt was. De vrouw bracht haar dochter naar de dokter, en raakte in paniek toen demonstranten op haar auto begonnen te slaan. De vrouw is op de demonstranten ingereden, en botste daarbij op een andere vrouw. Ze werd in schoktoestand aangehouden.

Het ongeval gebeurde volgens de minister in de gemeente Le Pont-de-Beauvoisin, ten noorden van de stad Grenoble in het zuidoosten van Frankrijk. De manifestatie was, net als vele andere die zaterdag doorgaan, niet aangegeven.

Op andere plaatsen raakten meer dan 200 mensen gewond, onder wie zeker zes ernstig. De ordetroepen hielden 52 mensen aan voor rebellie of omdat ze de blokkades van manifestanten probeerden te doorbreken. Zeker 38 van hen werden in voorhechtenis genomen.

Bij een manifestatie in Straatsburg is een motorrijder van de Franse politie gewond geraakt toen hij werd aangereden. Het slachtoffer heeft verschillende breuken en ligt in het ziekenhuis.

Aan het Elysée in Parijs, de residentie van de Franse president, heerst zaterdagnamiddag een gespannen sfeer. De ordediensten hebben er traangas afgevuurd om honderden manifestanten te verdrijven. “Er zijn ongeveer 1.200 mensen verzameld en de buurt is afgesloten”, meldde het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken rond 17 uur.

Zaterdagavond is onder meer de autosnelweg A4, in het oosten van Frankrijk, nog altijd geblokkeerd in beide richtingen. Omdat de actievoerders er ook schade aanrichtten, is niet duidelijk wanneer de snelweg weer zal opengaan. In Caen, in het noorden van het land, worden delen van de stadsring geblokkeerd. De ordediensten vrezen voor een gespannen nacht, waarbij ook relschoppers zouden kunnen toeslaan.

Castaner en staatssecretaris Laurent Nunez drukten hun droefheid uit over de dood van de vrouwelijke manifestant. ‘Dit tragische ongeluk illustreert de risico’s van het organiseren van niet-aangegeven demonstraties op de openbare weg’, zeiden ze.

Ongenoegen

Op een jaar tijd steeg de prijs van diesel bij onze zuiderburen met 23 procent en die van benzine met 15 procent, een toename die vooral te wijten is aan de hogere prijs voor ruwe olie. Het ongenoegen van de Fransen richt zich echter op de overheid, die door de accijnzen op brandstof ongeveer 60 procent van de kostprijs in eigen zak steekt.

Bovendien voert de regering van president Emmanuel Macron op 1 januari een verhoging van de accijnzen door – in de strijd tegen de klimaatverandering – waarvan ze ondanks het protest niet van wil afwijken.

Het massaal geuite ongenoegen van de Fransen kent zijn wortels in mei van dit jaar, wanneer Priscillia Ludosky een online petitie lanceert op change.org tegen de hoge brandstofprijzen. Die kent aanvankelijk maar weinig succes, tot een lokale krant er midden oktober een artikel over schrijft. Dat bericht komt vrachtwagenchauffeur Eric Drouet onder ogen, die contact opneemt met Ludosky om op 17 november een gezamenlijk initiatief op poten te zetten. De petitie wordt vervolgens massaal gedeeld op sociale media. Op enkele dagen tijd stijgt het aantal handtekeningen van 10.000 naar 200.000.

Ondertussen onderschreven al meer dan 863.000 Fransen de oproep tot lagere brandstofprijzen. Ook supermarktketens Leclerc en Carrefour lieten zich horen in het debat. Tijdens de maand november kunnen klanten in hun Franse tankstations aan inkoopprijs tanken. Veel mensen schaarden zich ook achter de actiedag op 17 november.

Op Facebook schoten de lokale initiatieven als paddenstoelen uit de grond. De website blocage17novembre.com biedt een overzicht van de acties. Zaterdagochtend waren de plannen al geregistreerd voor 789 plaatsen (filter)blokkades of langzaamaanacties.

Uit een peiling begin november bleek dat 78 procent van de Fransen de acties steunen. Omdat die via de sociale media worden georganiseerd, is het voorlopig koffiedik kijken hoeveel blokkades er ook effectief zullen plaatsvinden en hoe groot de hinder in Frankrijk precies zal zijn. Mobiliteitsvereniging VAB roept landgenoten die zaterdag in of door Frankrijk moeten rijden, op om zich goed voor te bereiden, onder meer door de sociale media in het oog te houden. ‘Je kan best voor vertrek checken waar de blokkades precies zijn’, zegt woordvoerster Joni Junes. ‘Het is ook best om rekening te houden met tijdverlies en tijdig te vertrekken.’

Hoe het nu verder moet, is niet bekend. Op blocage17novembre.com verscheen zaterdagavond de oproep om nog een week door te gaan. Daarbij zouden ook luchthavens worden geviseerd. Vakbond CFDT lanceerde op zijn beurt een oproep aan president Macron om snel vakbonden en werkgeversorganisaties rond de tafel te brengen om een pact te sluiten rond ‘ecologische reconversie’.

Site van Total in Feluy nog steeds geblokkeerd

De blokkade van olieopslagplaatsen op een aantal plaatsen in Wallonië door ‘gele hesjes’ worden voortgezet, onder meer bij Total in Feluy. De oliemaatschappij benadrukt dat er geen risico is op een tekort aan brandstoffen. Met hun actie protesteren de actievoerders tegen de hoge brandstofprijzen.

Zaterdagochtend blijven enkele tientallen actievoerders in gele hesjes de toegang tot de raffinaderij van Total in het Henegouwse Feluy blokkeren. Ze delen ook pamfletten uit aan automobilisten. De lokale politie van de zone Mariemont is ter plaatse. Op vraag van de directie van de petroleumgroep, traden vrijdag deurwaarders op om dwangsommen op te leggen in geval van voortzetting van de blokkades.

‘We hebben geen risico op brandstoftekorten vastgesteld’, aldus een woordvoerder van de Total groep. ‘De toestand wordt van nabij gevolgd en onderzocht. Wij vragen automobilisten echter in elk geval om hun gebruiksgedrag niet te wijzigen en naar de tankstations te snellen, dat kan een katalysator zijn voor een tekort’. In Doornik verzamelden zaterdag rond 7.45 uur al een 50-tal mensen op de site Tournai-Expo, nabij de E42, om deel te nemen aan een protestactie tegen de verhoging van de brandstofprijzen.