Presidentskandidaat Hillary Clinton probeerde zich, in debat met haar Democratische rivaal Bernie Sanders, op te werpen als de ware verdediger van de erfenis van president Obama.
Dat was wellicht het meest opvallende tijdens een naar Amerikaanse normen vrij rustig debat, dat twee dagen na de voorverkiezing in New Hampshire werd gehouden.
Hillary Clinton, die met 22 procent van Bernie Sanders had verloren, en onder meer bij vrouwen had verloren, moest proberen een nieuwe toon en een nieuw elan te vinden.
Ze gaf in elk geval geen geslagen indruk. De ongemakkelijke nieuwsfeiten, over haar emails, en over een nieuw onderzoek naar de Clinton Foundation, kwamen niet ter sprake.
De kandidaten zijn in zekere zin complementair: Sanders borstelt grote lijnen, Clinton is doordesemd van details. Ze zijn ook tegengesteld: hij wil een ommezwaai, een “politieke revolutie”. Zij wil geleidelijke verandering.
Ze probeerde hem uit balans te brengen met kritiek op de financiering van zijn voorstellen, vooral inzake universele gezondheidszorg. Hij beloofde dingen die onrealistisch waren, zei ze. Hij beloofde op basis van 500 dollar belastingen 5.000 dollar aan voordelen. Dergelijke onrealistische voorstelen, aldus Clinton, “zouden Amerikanen vervreemden van de politiek”. Volgens haar zouden zijn plannen de overheid met 40 procent doen groeien.
.@BernieSanders: Secretary Clinton, you are not in the White House yet. https://t.co/0bCZMG0ymk #DemDebate pic.twitter.com/8NbRE5rLsR
— CNN (@CNN) February 12, 2016
Ze gaf in detail haar eigen voorstellen, onderbroken door Sanders: “Minister Clinton, je bent nog niet in het Witte Huis”. Het was een uitspraak die hem enig boegeroep opleverde – doorgaans was het applaus evenredig verdeeld
Henry Kissinger, mentor
Sanders van zijn kant kon nog eens van leer trekken tegen haar financiering door Wall Street.
Zij repliceerde dat geen enkele Democraat meer geld van Wall Street had ontvangen dan president Obama, en toch had hij strenge wetgeving doorgevoerd.
Sanders: “Laten we de intelligentie van de Amerikanen niet beledigen” door te zeggen dat geldschieters niets in ruil verwachten.
Sanders ties Clinton to another ex-secretary of state: Proud to say that Henry Kissinger is not my friend #DemDebate https://t.co/DTTJFpx07h
— CNN (@CNN) February 12, 2016
Op een ander aanvalspunt van Sanders – Hillary’s steun voor de oorlog in Irak, en zijn stem tegen die oorlog – had Clinton een nieuw antwoord: aan haar geijkte repliek, dat Obama haar ondanks haar stem toch minister van Buitenlandse Zaken had gemaakt, voegde ze toe: “Ik geloof niet dat een stem in 2002 (tegen de oorlog in Irak) een stem in 2016 is om Islamitische Staat te verslaan”. Anders gezegd: het is niet omdat je in 2002 de juiste stem hebt uitgebracht dat je nu weet wat we in Syrië moeten doen. Dat vroeg ze hem ook expliciet: wat hij zou doen in Syrië, met de Russische bombardementen, de Iraanse invloed, Assad. Sanders zei onder meer dat de Russische president Poetin handelde zoals hij handelde omdat Rusland een economische puinhoop is.
Sanders bracht Henry Kissinger in het debat, de minister van Buitenlandse Zaken ten tijde van de Vietnamoorlog, de man achter bombardementen tegen Cambodja, en ook de man achter de staatsgreep in Chili. Clinton had Kissinger in haar boek een mentor genoemd, aldus Sanders. “Ik kan met trots zeggen dat ik geen advies van Kissinger zal inwinnen”. Waarna Hillary Clinton inbracht dat we ook iets kunnen leren van mensen met wie we het niet eens zijn. Trouwens, vroeg ze, van wie zou hij wel advies inwinnen inzake buitenlands beleid?
Eerste vrouw, eerste socialist
Sanders wou dan weer niet toegeven dat de verkiezing van Hillary, als eerste vrouw, historischer zou zijn dan de zijne: iemand met zijn achtergrond, zei hij, met zijn standpunten, dat zou ook redelijk historisch zijn.
.@BernieSanders says at the #DemDebate his victory would be one for the books https://t.co/NoOSP5ydnk https://t.co/k45il09Tfl
— CNN Politics (@CNNPolitics) February 12, 2016
Een groot deel van het debat had rechtstreeks of onrechtstreeks met de erfenis van Obama te maken, niet in het minst omdat de voorverkiezing in South Carolina eraan komt, waar 55 procent van de Democratische kiezers zwart zijn (of zwart waren in 2008), en waar Obama heel populair is.
Sanders gaf herhaaldelijk kritiek op de president, weliswaar verstopt achter bijzinnen als “president Obama en ik zijn vrienden”. Sanders hekelde het deportatiebeleid van Obama. Hij zei dat hij “absoluut” beter zou zijn inzake rassenrelaties dan de huidige president, hij zou via banen en onderwijs de problemen van de achterstandsbuurten aanpakken.
Tegen het einde van het debat ging Hillary Clinton daar, in een hogere versnelling, op in. “Dat zou ik van Republikeinen verwachten”, zei ze, over de Obamakritiek van Sanders.
Sanders: “Mag ik als senator kritiek hebben op de president? Wie heeft er campagne gevoerd tegen Obama?”, zei hij, verwijzend naar het duel Clinton-Obama in 2008: “ik was niet die kandidaat.”
Samengevat: er werden geen potten gebroken. Hillary probeerde zich in het vooruitzicht van South Carolina dichter bij Obama te positioneren. Sanders kon zijn boodschap een beetje opfrissen, en was, in tegenstelling tot de verwachtingen, iets agressiever. In een kijkersgroep van CNN bleek niemand van kamp veranderd te zijn.
De volgende verkiezingen aan Democratische kant komen op 20 februari (een caucus in Nevada) en 27 februari (voorverkiezing in South Carolina).
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier