De zwarte schrik voor de nieuwe Justitieminister Jeff Sessions, en de rijzende ster van Elizabeth Warren

Senator Elizabeth Warren, met de tekst die ze niet mocht voorlezen © EPA
Rudi Rotthier

Woensdagnacht heeft de Amerikaanse Senaat volgens partijlijnen de conservatief Jeff Sessions geconfirmeerd als minister van Justitie. Het merkwaardigste van de procedure was dat Democraat Elizabeth Warren het zwijgen werd opgelegd omdat ze Sessions (tot dat moment zelf ook een senator) zou hebben belasterd.

Het was een moment om in te lijsten. Het is volgens regel XIX verboden aan Amerikaanse senatoren om mekaar in de Senaat te belasteren.

Voor je het weet, gooi je met stoelen naar mekaar, zoals je dat in andere parlementen ziet, zei de Republikeinse senator Marco Rubio ter verklaring. “Je beledigt niet”, voegde collega John McCain toe, “of het nu uit een brief komt, of uit een boodschap van God, of op stenen tafelen geschreven is. Dat is de regel van de Senaat. Als ze daarover willen klagen, dat ze dan klagen”.

De Republikeinse leider van de Senaat, Mitch McConnell, riep die zelden gebruikte regel in toen de linkse Democratische senator Elizabeth Warren een brief van Coretta Scott King begon voor te lezen tijdens de bespreking van de nominatie van Jeff Sessions tot minister van Justitie. Coretta Scott King, weduwe van burgerrechtenleider Martin Luther King, schreef die brief in 1986 om de benoeming van Jeff Sessions als federaal rechter tegen te gaan.

Hij had als hoofdprocureur van de staat Alabama, schreef ze, “de grote macht van zijn ambt gebruikt in een gemene poging om oude zwarte kiezers te intimideren en af te schrikken”.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

King beschreef in detail hoe Sessions bijvoorbeeld nooit bezwaar had gemaakt toen witte kiezers volmachten gaven, maar toen zwarten die mogelijkheid ontdekten, volgden er ineens een rits processen, en altijd alleen in zwarte buurten – de witte volmachten liet Sessions ongemoeid.

De Senaat, die zich in 1986, onder president Ronald Reagan, had gebogen over de aanstelling van Sessions tot federaal rechter, wees die uiteindelijk af, en wellicht niet eens op basis van de brief van Coretta Scott, die niet bij het dossier was gevoegd. Een zwarte procureur beweerde destijds dat Sessions hem als “boy” had aangesproken en hem had aangemaand “op te passen wat je zegt tegen witte mensen”. Anderen hadden gehoord dat Sessions burgerrechtenorganisaties “on-Amerikaans” had genoemd, en dat hij gezegd dat hij zijn respect voor de KKK kwijtgespeeld was toen hij vernam dat ze pot rookten. Sessions ontkende toen en nu de meeste aantijgingen, zei dat hij zich andere niet wist te herinneren, en deed sommige af als dubieuze grappen die hij had gemaakt.

‘Beneden de waardigheid van de Amerikaanse droom’

Warren was in de confirmatiezitting van de Senaat niet geneigd dat zomaar te pikken. Ze had eerder kritische uitspraken van wijlen senator Edward Kennedy over Sessions geciteerd, en was op dat moment al gewaarschuwd door McConnell. Op het moment dat ze met de brief van Coretta King aankwam, werd ze onderbroken en het zwijgen opgelegd, de zaal uitgestuurd. Om te tonen hoe uitzonderlijk het is: toen de Republikein Ted Cruz in 2015 partijgenoot en leider Mitch McConnell in de Senaat een leugenaar noemde, werd regel XIX niet ingeroepen.

Jeff Sessions
Jeff Sessions© REUTERS

En in dit geval ging het, argumenteerden Democratische senatoren, niet om het belasteren van een mede-senator, maar om de kritische bespreking van een kandidaat-minister die toevallig ook senator was.

De Republikeinse meerderheid bekrachtigde de tijdelijke sanctie, al konden later andere senatoren, onder meer Bernie Sanders, wel ongemoeid uit de brief van Coretta Scott King voorlezen (bij hen was het geen patroon van kritiek, argumenteerde McConnell).

Warren zelf, die alleen in de Senaatszaal het zwijgen was opgelegd, kwam elders, onder meer op tv, wel uitvoerig aan het woord.

De ongewone sanctie tegen Warren was niet van aard om de bezorgdheid in grote delen van de zwarte gemeenschap over de nieuwe minister van Justitie te verminderen.

De zeventigjarige Sessions, voluit Jefferson Beauregard Sessions III, heeft zelf herhaaldelijk bestreden dat hij racistisch is. Hij heeft gesproken over zijn gebrek aan moed toen hij opgroeide in een Alabama waar rassenscheiding de wettelijke realiteit was. Hij was indertijd de kwaadste niet, getuigden zwarten, maar hij was ook niet vrij van de vooroordelen van zijn tijd. En hij nam niet deel aan protesten tegen de segregatie, die hij voor zover bekend niet betwistte tot ze werd afgeschaft.

Velen zijn niet overtuigd door zijn afgemeten mea culpa, en zijn nog minder gerustgesteld door zijn voorstellen. Hij was de eerste senator die tijdens de verkiezingscampagne openlijk de kant van Donald Trump koos. Hoe minzaam en wellevend hij ook kan overkomen, hij zit helemaal op de lijn Trump inzake muur met Mexico en het terugsturen/uitzetten van sans-papiers. Hij heeft zoals Trump de mond vol over ‘law and order’ en over steun aan politiemensen, maar hij heeft nooit veel begrip of aandacht getoond voor slachtoffers van politiegeweld. En ook de steeds weerkerende klachten van minderheden (en vooral van zwarten) over discriminatie en tegenwerking tijdens het kiesproces vallen bij hem in dovemansoren. Voor vele zwarte activisten luidt de tandem Trump-Sessions, en het overdonderend wit en mannelijk kabinet van Trump, een terugkeer in naar een periode die ze als dood en begraven hadden beschouwd.

Toen Coretta Scott King haar brief schreef, zegt haar vriendin Barbara Reynolds in The Guardian, “werkte Sessions als procureur en de mensen die hij bekampte waren degenen met wie ze was opgegroeid in Marion, Alabama. Hij vervolgde zwarten die probeerden andere zwarten te laten registreren voor de verkiezingen – en daar was het met de burgerrechtenbeweging net om te doen”.

Burgerrechtenactivist Jesse Jackson gaat nog een stapje verder: “Zoals Sessions probeerde Kings beweging voor stemrecht het zwijgen op te leggen, zo probeerde McConnell Coretta Scott Kings brief het zwijgen op te leggen – het is een samenhangend patroon”. Dit alles is, zegt hij, “beneden de waardigheid van de Amerikaanse droom”.

Martin Luther King werd in 1968 in Memphis vermoord. Coretta Scott King overleed in 2006. Hun jongste dochter, Bernice King, reageerde op de tussenkomst van McConnell met een tien-puntenprogramma van verzet tegen zowel Trump als zijn regering. Ze lanceerde haar tien punten op Facebook. Vooral de eerste anti-Trump-regel trok de aandacht: “Gebruik nooit zijn naam. NOOIT. 45 volstaat”. Donald Trump is de vijfenveertigste president van de VS.

Enkele uren later wijzigde Bernice King haar regel 1. Dat werd nu: “Ga spaarzaam om met zijn naam zodat die niet afleidt van het programma”.

De andere regels liet ze wel intact, bijvoorbeeld twee en drie: Denk eraan dat het een regime is, en dat hij niet alleen handelt. En: argumenteer niet met degenen die hem en zijn beleid ondersteunen – dat werkt niet”.

Trumps favoriet?

Het dispuut rond Warren toonde verwarring bij de Republikeinen (waarom mochten anderen de brief voorlezen waarvoor Warren het zwijgen was opgelegd) en bij de Democraten, tijdens een debat waarin niemand twijfelde aan de afloop: Sessions werd uiteindelijk met 52 tegen 47 stemmen tot minister bekrachtigd. Hij kreeg de unanieme steun van de Republikeinen, terwijl de Democraten wel veel kabaal hadden kunnen maken, maar de uitkomst niet wisten te veranderen. De intussen bejaarde Orrin Hatch, Republikein uit Utah, maakte van de gelegenheid gebruik om Sessions van alle racisme vrij te pleiten. “Ik veronderstel dat men denkt omdat hij van Alabama is, dat elke witte man uit die plaats racistisch is, of zou kunnen zijn. Dat is fout, het is walgelijk en het is iets wat we allen moeten aanklagen”. Ted Cruz zei dat Democraten die geen andere argumenten hebben tegenstanders voor racist uitschelden.

Vriend en vijand speculeerde intussen over Elizabeth Warren.

Ze had via dit incident haar geloofwaardigheid als links boegbeeld hersteld, schreef bijvoorbeeld The Washington Post – eerder werd ze bedolven onder kritiek omdat ze Ben Carson ondersteund had als minister van Huisvesting. Carson had nochtans een verre van gedegen indruk gemaakt tijdens de Senaatszitting. Vrouwengroepen zagen het zwijgen dat haar werd opgelegd als iets wat vrouwen herkenbaar was (en waarom mochten de mannelijke Democraten praten?).

NBC speculeerde dat dit Warrens eerste stap kon zijn in de richting van haar eigen presidentskandidatuur, gepland voor 2020. De terminologie die McConnell in haar richting gebruikte, werd terstond vermenigvuldigd op T-shirts en in hashtags gegoten. “Ze was gewaarschuwd”, had McConnell aan de pers gezegd, “ze had een uitleg gekregen, maar ze volhardde”.

Het leek welhaast alsof hij haar een campagneslogan aan de hand had gedaan: #ShePersisted. #LetLizSpeak is een andere hashtag die de ronde begon te doen, naast natuurlijk #NastyWoman – Trumps omschrijving van Hillary Clinton.

Maar, schreef veteraan-journalist Margaret Carlson in The Daily Beast, dit alles komt Donald Trump niet slecht uit.

Warren staat aan de linkerkant van haar partij, ze heeft zich, in tegenstelling tot Hillary Clinton, systematisch tegen Wall Street en de farmaceutische nijverheid uitgesproken. Doorgaans zijn meer gematigde Democraten wat weifelend over haar ambities, maar in dit geval kunnen ze niet anders dan haar ondersteunen. McConnell is geen spontaan man, schrijft Carlson ook. Hij deed dit niet zomaar. Trump heeft ooit gezegd dat hij Warren beschouwt als de ideale (want te verslagen of zelfs onverkiesbare) tegenstander in 2020.

Het is voor de meesten veel te vroeg om al aan 2020 te denken, het is de vraag of Trump, die weliswaar al een slogan gedeponeerd heeft, momenteel bezig is met de volgende verkiezingscyclus, maar zeker de aanhangers van Warren zijn er al helemaal klaar voor.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content