De truc met de munt van 1000 miljard dollar

© Reuters
Tom Vandyck
Tom Vandyck Tot 2014 correspondent in de VS voor Knack.be

In Washington wordt er serieus gepraat over een wel erg exotische oplossing voor de dreigende nieuwe schuldencrisis: sla een munt van duizend miljard dollar en betaal daar de staatschuld mee.

De VS is nog maar net bekomen van de crisette rond de fiscal cliff en Washington maakt zich alweer op over een nieuwe confrontatie over de overheidsfinanciën. Deze keer gaat het over het schuldplafond, de wettelijke limiet op de Amerikaanse staatsschuld.

Die limiet wordt midden volgende maand bereikt. Dan moet het schuldplafond verhoogd worden of het land kan zijn rekeningen niet meer betalen. Probleem is dat de Republikeinen daar vooralsnog niet van willen weten.

Bij de vorige clash over het schuldplafond in 2011 duurde het tot het allerlaatste nippertje voor er een deal kwam. Dat kostte de VS zijn vlekkeloze kredietrating.

Noodlottige patstelling

De Republikeinen zweren dat ze het schuldplafond zullen gebruiken om Obama te dwingen tot besparingen op de overheidsuitgaven. Obama zweert op zijn beurt dat hij zich niet zal laten chanteren. Ergo: een noodlottige patstelling dreigt.

Maar er is dus een oplossing. Die klinkt absurd, maar wordt in Washington en omstreken de laatste dagen steeds ernstiger bediscussieerd.

Het recept is simpel: minister van Financiën Timothy Geithner (of zijn opvolger, vermoedelijk Jack Lew) kan opdracht geven om een platina munt van duizend miljard dollar te slaan. Die wordt vervolgens bij de Federal Reserve gedeponeerd, et voilà: een vers biljoen om de staatsschuld verder af te betalen.

Volgens de Amerikaanse wet is dat perfect legaal. Bovendien zijn de alternatieven bijzonder onwenselijk.

Wordt het schuldplafond niet verhoogd, dan kunnen er midden februari twee dingen gebeuren. Ofwel houdt de Amerikaanse regering op met het afbetalen van haar schulden, wat de kredietwaardigheid van het land zou kelderen, de interestvoeten de hoogte in zou jagen en een economische crisis ontketenen, ofwel komen er om de staatschuld te kunnen blijven afbetalen draconische besparingen en worden er allerlei overheidsdiensten gesloten, ook weer met een economische crisis tot gevolg.

Dan klinkt die munt van duizend miljard al een stuk minder gek.

Liquiditeitsval

Volgens conservatieve economen is de truc met de platina munt volkomen uit den boze. Op die manier verhoog je de geldhoeveelheid en jaag je de inflatie de hoogte in, betogen zij. Geen goed idee, dus.

Hun linkse collega’s, onder leiding van Nobelprijswinnaar economie en New York Times-columnist Paul Krugman, betogen dan weer dat het inflatiegevaar onbestaande is.

Volgens Krugman bevindt de Amerikaanse economie zich in een zogenaamde liquiditeitsval. Dat wil zeggen: een situatie waarin de interestvoeten sowieso al bijna nul zijn, het vergroten van de geldhoeveelheid door het uitgeven van overheidsobligaties, zoals de Federal Reserve de afgelopen jaren continu deed, weinig of niets doet om de economie in gang te krijgen en de inflatie laag blijft omdat ook het consumentenvertrouwen laag is en mensen op hun geld blijven zitten.

Het effect van de platina munt is volgens Krugman net hetzelfde als het verhogen van het schuldplafond en het uitgeven van nieuwe overheidsobligaties. De geldhoeveelheid vergroot, maar vanwege de slabakkende economie zou dat niet tot hogere inflatie of rentevoeten leiden.

Stok achter de deur

Slaan dan maar, die platina munt? Opmerkelijk genoeg zei Jay Carney, de woordvoerder van president Obama, daar geen nee tegen.

“De optie hier is dat het Congres zijn rekeningen betaalt”, zei hij toen journalisten hem ernaar vroegen. “Er is geen Plan B.”

Toen het journaille aandrong, weigerde Carney met een simpel ja of nee te antwoorden. “Ik zou u naar Financiën doorverwijzen voor de details over die vraag”, zei hij. “Ik kan u vertellen dat de president niet gelooft dat er een nooduitgang is. De enige optie hier is dat het Congres zijn verantwoordelijkheid nakomt om te verzekeren dat de VS zijn rekeningen betaalt.”

Anders gesteld: Obama heeft de perfect legale truc met de munt van één biljoen in het verleden altijd weggewuifd, maar deze keer zou hij van pas kunnen komen als stok achter de deur bij de onderhandelingen over het schuldplafond.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content