Er waren zoals steeds croissants en veel grappen. Maar er werd niet afgesloten met een lunch. Reconstructie van de laatste redactieraad van Charlie Hebdo. ‘Jou doden we niet, want we doden geen vrouwen; maar je zal de Koran lezen.’
De Franse krant Le Monde reconstrueerde de laatste minuten van de fatale redactieraad van Charlie Hebdo.
Zoals steeds op woensdag, zat de redactie van Charlie Hebdo aan de grote ovale tafel. Er waren croissants en grappen, zoals altijd. Één taboe: de koffiemachine, want die doet het nooit. Aan de muur enkele mythische voorpagina’s: die van ‘Charia Hebdo’ – die voorpagina die ook al een aanval uitlokte op de voormalige redactielokalen – en een over Marine Le Pen van het Front Nationale, met een drol op de Franse vlag, een karikatuur van de paus die pedofilie binnen de Kerk ontkent en een grijnzende Nicolas Sarkozy.
Waren aanwezig : cartoonisten Cabu, Wolinski, Tignous, Honoré en Riss ; redacteurs Laurent Léger, Fabrice Nicolino en Philippe Lançon, econoom Bernard Maris en ‘chroniqueurs’ Sigolène Vinson en Elsa Cayat. Zoals steeds zou de vergadering eindigen met een lunch. Maar niet die woensdag, aldus Le Monde.
‘Charb?’
De redactievergadering was een uur bezig toen twee mannen met bivakmuts binnenkwamen en de vrolijke bende het zwijgen oplegden. ‘Charb?’ vroegen ze, waarop ze de directeur neerschoten en de hel deden losbarsten. Ze zouden ‘Allah Akbar’ geroepen hebben, en ook: ‘Jullie gaan betalen, want jullie hebben de profeet beledigd’. Tegen Sigolène Vinson zeiden ze: ‘Jou doden we niet, want we doden geen vrouwen; maar je zal de Koran lezen.’
In luttele seconden worden zeven redacteurs en cartoonisten vermoord: Cabu, Charb, Tignous, Wolinski, Bernard Maris, Honoré en Elsa Cayat – die laatste nochtans een vrouw. Ook Mustapha Ourrad, eindredacteur en Algerijn die de Franse nationaliteit pas was bekomen, verliest het leven. Daarnaast ook twee agenten, onder wie Franck Brinsolaro, een van de twee agenten die permanent moesten waken over Charlie Hebdo sinds de aanslag van november 2011. Nog een dodelijk slachtoffer was Michel Renaud, voormalig kabinetschef van de burgemeester van Clermont-Ferrand. Hij was uitgenodigd door de redactie.
‘En vooral : een goede gezondheid!’
Enkele minuten voor de aanslag, om 11u28, had Cahrlie Hebdo een tekening van IS-kalief Al-Baghdadi op Twitter gegooid, met daarbij nu triest aandoende woorden: ‘Er surtout la santé!‘ (‘En vooral een goede gezondheid!’).
Meilleurs voeux, au fait. pic.twitter.com/a2JOhqJZJM
— Charlie Hebdo (@Charlie_Hebdo_) January 7, 2015
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De tekenaar ervan, Honoré, stierf kort daarop samen met zijn vrienden aan de grote, ovale tafel. Een van de overlevenden, Corinne ‘Coco’ Rey, verklaarde aan L’Humanité: ‘Ze hebben geschoten op Wolinksi, Cabu… Vijf minuten lang… Ik ben onder mijn bureau gekropen…’
Oorlogstaferelen
In hun moordende roes hadden de aanslagplegers eerst al Frédéric Boisseau – beheerder van het gebouw – afgeslacht op de gelijkvloerse verdieping. Ahmed Merabet, de tweede agent die omkwam, werd neergekogeld toen hij de daders wilde tegenhouden bij hun vlucht.
Balans van wat een getuige een ‘onbeschrijflijk bloedbad’ noemde: twaalf doden, elf gewonden – waarvan vier ernstig. Philippe Lançon werd ernstig geraakt in het gezicht, Riss in de schouder, Fabrice Nicolino in het been. Het zwaarst geraakt was Simon Fieschi, de jonge webmaster die instond voor de ‘shit storm‘: de eindeloze stroom beledigingen aan het adres van de redactie die via sociale netwerken en telefoon binnenkwam. De hulpverleners spraken van oorlogstaferelen. ‘Dit heb ik nooit gezien,’ zei een van hen. Christophe Deloire, directeur van Reporters zonder Grenzen, sprak van ‘de zwartste bladzijde in de geschiedenis van de Franse pers’. Het is ook de meest bloedige aanslag in Frankrijk in 50 jaar, weet Le Monde.
‘C’est où, Charlie Hebdo?’
De daders, in het zwart en met kogelvrije vesten, drongen eerst het verkeerde gebouw binnen, door gebruik te maken van een aangetekend schrijven dat werd bezorgd, schrijft Le Monde op gezag van een werknemer van een bedrijf dat in dat gebouw gevestigd is. De directrice voor wie het schrijven was en een werknemer werden gedwongen te gaan zitten. Daarop vroegen de aanvallers: ‘C’est où, Charlie Hebdo?‘ en schoten ze door een glazen deur van een kantoor. De werknemer die in dat kantoor zat, kwam de gang binnen en kon een glimp opvangen van de twee daders.
Die beseften onderhand dat ze zich vergist hadden en gingen naar nummer 10 – waar Charlie Hebdo onderdak had sinds 1 juli 2014. Geen trots opschrift meer op de gevel van het gebouw dus, geen verwijzing naar Charlie op de deurbel. De buren werd gevraagd discreet te zijn over wie naast hen zat.
De aanvallers waren dus goed op de hoogte van datum en tijdstip van de redactievergadering, maar minder van de exacte locatie ervan. Volgens het parket van Parijs botsten ze eerst op twee beheerders van het gebouw, aan wie ze opnieuw vroegen naar Charlie Hebdo. Daarop werd een van hen gedood. Coco, die in de lift stond, werd gegijzeld. Zij probeerde de aanvallers op het verkeerde been te zetten en hen naar de derde verdieping te leiden. Charlie zat op de tweede. Coco werd gewapenderhand gedwongen de veiligheidscode van de deur naar de redactie in te tikken.
‘On a vengé le prophète Mohamed, on a tué Charlie Hebdo!’
Na de aanslag vluchtten de daders in een Citroën C3. Ooggetuigen verklaarden aan de politie dat ze een medeplichtige hadden zien aankomen met de wagen en weer zien vertrekken met een scooter. De daders gingen ervandoor via een steegje. Ze botsen op een eerste politiepatrouille op de fiets, er wordt geschoten, maar niemand raakt gewond. Op videobeelden genomen door werknemers van Premières lignes op het dak van het gebouw, tonen de schietpartij. Tussen twee salvo’s door is ‘Allah Akbar’ te horen. De moordenaars kruisen ook het pad van een politiewagen. Ook dan volgt een schietpartij. Op een andere video is te horen: ‘On a vengé le prophète Mohamed, on a tué Charlie Hebdo!‘ (‘We hebben de profeet gewroken, we hebben Charlie Hebdo vermoord !’).
Het laatste slachtoffer, Ahmed Merabet, valt tenslotte op de Richard-Lenoirlaan. Op nog andere amateurbeelden is te zien hoe de twee mannen met kogelvrije vesten en zwaar wapengeschut uit de Citroën C3 komen en naar een politieman toelopen die gewond op de grond ligt. ‘Wil je ons vermoorden?’ vraagt een van hen. ‘Nan, c’est bon chef,’ antwoordt hij. De gemaskerde man jaagt daarop een kogel door het hoofd van Ahmed Merabet. Daarop stappen de mannen weer in hun auto. Kalm, zonder de minste paniek, schrijft Le Monde. Alsof ze getraind zijn voor de strijd : de scène lijkt op een opleiding voor paracommando’s.
Een oogetuige die anoniem wil blijven, zei aan Le Monde dat hij eerst dacht dat iemand voetzoekers had doen knallen. ‘Toen ik aan het raam kwam, zag ik wel veel politieagenten maar ook gewoon voorbijgangers op de fiets. Het was een normale ochtend.’
‘Ik zag een donkere wagen, die stilstond in het midden van de straat. Daaruit kwamen twee gewapende mannen met bivakmutsen. Een politieagent schoot op hen, zij schoten ook. De agent viel schreeuwend neer. Hij probeerde te vluchten, maar viel neer. De agressors liepen op hem af en een van hem heeft een kogel door zijn hoofd geschoten. Daarna zijn ze weer in hun auto gestapt.’
Indrukwekkende klopjacht
De Citroën reed richting het noorden van Parijs. Op het Kolonel Fabienplein maakte ze zich met geweld meester van een Volkswagen Touran, die ze ook weer achterlieten. In de Touran werd een identiteitsbewijs gevonden waardoor de broers konden geïdentificeerd worden. Ook een lege lader van een Kalasjnikov en andere persoonlijke spullen lagen in de wagen. Daarop volgt opnieuw een carjacking. In een Peugeot Clio zetten ze hun vlucht verder, waarna de politie het spoor bijster raakt.
De drie verdachten, Saïd (34) en Chérif Kouachi (32) en Mourad Hamyd, (18) worden snel geïdentificeerd. De speciale eenheden Raid en GIPN voeren in de nacht van 7 op 8 januari het onderzoek, zij verspreiden de foto’s van de mannen. Hamyd geeft zichzelf ’s nachts aan.
Deze nacht, van 8 op 9 januari, werd de klopjacht gestaakt. Op vandaag 9 januari zijn de twee broers nog steeds niet gevat, ondanks een indrukwekkende mobilisatie van 88.000 politieagenten, gendarmes en militairen. Aangenomen wordt dat ze zich verschuilen in de bossen van Aisne. Urenlang werden de kleine dorpjes Longpont en Corcy (elk zo’n 300 inwoners). Saïd is ondertussen officieel formeel ‘als agressor’ herkend op foto, zo meldde de Franse minister van Binnenlandse Zaken Bernard Cazeneuve.
Saïd Kouachi is gedomicilieerd in Reims, en is werkloos. Hij heeft geen strafblad maar werd volgens de minister wel gesignaleerd in de marge van de jihadistische activiteiten van zijn jongere broer Chérif.
Nog volgens de minister zijn 9 personen in deze zaak aangehouden.
Aanslag op Charlie Hebdo
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier